En anatomía, a amígdala farínxea, tamén chamada tonsila farínxea (TA en latín tonsilla pharyngea) ou adenoide é unha masa de tecido linfático situada na parte posterior das fosas nasais, no teito da nasofarinxe, onde as fosas nasais se comunican coa garganta.

O agrandamento da amígdala farínxea denomínase hipertrofia adenoide, coñecida como vexetacións adenoides, que pode dificultar o paso de aire.^[1]

A amígdala farínxea é unha masa de tecido linfático situada na parte posterior das fosas nasais, no teito da nasaofarinxe, onde esta se comunica coa garganta. A diferenza das amígdalas palatinas, ten un epitelio pseudoestatificado.^[2] A amígdala farínxea forma parte do denominado anel de Waldeyer de tecido linfoide, que tamén comprende as amígadalas palatinas e as amígdalas linguais e as amígdalas tubáricas do oído.

A amígdala farínxea desenvólvese a partir da infiltración subepitelial de linfocitos despois da 16ª semana de vida embrional. Despois do nacemento, empezan a agrandarse ata os 5 ou 6 anos de idade.

Forma parte do sistema inmunitario e atrapa e recoñece patóxenos, como bacterias e virus. En resposta a estes microorganismos, a amígdala farínxea produce células T e células B para combater a infección, contribuíndo á síntese de inmunoglobulinas IgA, colaborando coa memoria inmunolóxica do corpo.^[3]

Un agrandamento anormal da amígdala farínxea ou hipertrofia adenoide (vexetacións adenoides), pode chegar a ser ás veces do tamaño dunha pelota de pimpón e chegar a bloquear completamente o fluxo de aire a través das vías nasais. Cando o agrandamento non é tan grande, non bloquea o paso do aire, pero si o dificulta, facendo que sexa máis dificultoso respirar polo nariz, e contribúe ás rouquéns, pero non dificulta a respiración pola boca. Tamén pode afectar en parte á emisión da voz.

A infección das adenoides pode causar síntomas como unha excesiva produción de moco, que se pode tratar coa súa extirpación. A extirpación cirúrxica da amígdala farínxea denomínase adenoidectomía. Non obstante, pode volver a crecer nun 19% dos casos despois da súa extirpación.^[4][5]

O agrandamento das adenoides, especialmente en nenos, causa un aspecto atípico na face denominado facies adenoide,^[6] caracterizada por unha face alongada, respiración bucal, incisivos prominentes, maxilar hipoplástico, labio superior curto, nariz elevado e arco palatino alto.^[7]

• Amígdala palatina
• Amígdalas linguais
• Anel de Waldeyer

• "Anatomy diagram: 25420.000-1". Roche Lexicon - illustrated navigator. Elsevier. Arquivado dende o orixinal o 2015-02-26. 
• Adenoids: What They Are, How To Recognize Them, What To Do For Them
• Histology at usuhs.mil
• Histology at udel.edu Arquivado 21 de setembro de 2022 en Wayback Machine.
• /drtbalu otolaryngology online