Rí na mBriotanach

Ainm Íomhá Tréimhse Ríocht Teideal Foinse
Mae breninoedd cyn y cyfnod hwn yn cael eu hystyried: Brenhinoedd Chwedlonol Ynys Prydain
Cassivelaunus (nó Caswallon fab Beli) 54 BC
Tasciovanus 20 BC – AD 9
Cynfelyn
"Cymbeline", Shakespeare.
"Cymbeline", Shakespeare.
 9-40 AD Críocha Catuvellauni agus Trinovantes
Togodumnus 40-43 Críocha na Regni, nAtrebates agus na mBelgae
Caradog
43-50
(Rhelaeth Rufeinig)
Gwrtheyrn
Myrddin yn darllen i frenin Gwrtheyrn.
Myrddin yn darllen i frenin Gwrtheyrn.
 Lár an 5ú haois
Riothamus c. 469
Emrys Wledig
Emrys Wledig.
Emrys Wledig.
 Go déanach sa 5ú haois
di-enw c. 545
Maelgwn Gwynedd
Maelgw Gwynedd.
Maelgw Gwynedd.
 ?–549? Teyrnas Gwynedd
Selyf ap Cynan ?–c. 613 Powys
Ceredig ap Gwallog c. 614 – 617 Elmet
Cadwallon ap Cadfan
?–634 Gwynedd
Idris ap Gwyddno ?–635
Eugein I d'Alt Clut c. 642 Srath Chluaidh
Cadwaladr
Cadwaladr
Cadwaladr
 c. 654 – c. 664 Teyrnas Gwynedd
Geraint of Dumnonia ?670–c. 710 Dumnonii
Rhodri Molwynog ap Idwal c. 712 – 754 Teyrnas Gwynedd
Cynan Dindaethwy ap Rhodri 798–816 Teyrnas Gwynedd (o 754)
Merfyn Frych 825–844 Teyrnas Gwynedd
Rhodri Mawr 844–878 Teyrnas Gwynedd o 855, Teyrnas Powys o 872 a Seisyllwg
Anarawd ap Rhodri 878–916 Teyrnas Gwynedd
Idwal Foel 916–942 Teyrnas Gwynedd
Hywel Dda
942–950 Teyrnas Deheubarth o 920 ac o 942; Teyrnas Gwynedd a Teyrnas Powys
Dyfnwal Moelmud 930s–970s Srath Chluaidh
Maredudd ab Owain 986–999 Teyrnas Deheubarth, Teyrnas Gwynedd, Teyrnas Powys
Llywelyn ap Seisyll 1018–1023 Teyrnas Gwynedd a Teyrnas Powys ac o 1022, Teyrnas Deheubarth
Iago ab Idwal 1023–1039
Gruffudd ap Llywelyn 1039–1063 Teyrnas Gwynedd agus Teyrnas Powys agus ó 1057, an dhuid eile den Bhreatain Bheag
Bleddyn ap Cynfyn 1063–1075 Teyrnas Gwynedd a Teyrnas Powys a Seisyllwg
Rhys ap Tewdwr 1079–1093 Teyrnas Deheubarth o 1081
Defnydd o'r Teitl Brenin Cymru a Tywysog Cymru yn dechrau
Gruffudd ap Cynan 1136–1137 Gwynedd

(o 1081)

Brenin y Cymry oll (yn 1137) Brut y Tywysogion
Owain Gwynedd 1137–1170 Gwynedd Tywysog dros y genedl Brydeinig

(yn 1146); Brenin Cymru, Brenin Y Cymry, Tywysog y Cymry

Brut y Tywysogion; siarteri cyfoes[1]
Enw Llun Cyfnod Teyrnas Teitl Ffynhonell
Mae breninoedd cyn y cyfnod hwn yn cael eu hystyried: Brenhinoedd Chwedlonol Ynys Prydain
Caswallon fab Beli 54 BC
Tasciovanus 20 BC – AD 9
Cynfelyn
"Cymbeline", Shakespeare.
"Cymbeline", Shakespeare.
 9-40 AD Tiroedd y Catuvellauni a'r Trinovantes
Togodumnus 40-43 Tiroedd y Regni, Atrebates a Belgae
Caradog
43-50
(Rhelaeth Rufeinig)
Gwrtheyrn
Myrddin yn darllen i frenin Gwrtheyrn.
Myrddin yn darllen i frenin Gwrtheyrn.
 Canol y 5ed ganrif
Riothamus c. 469
Emrys Wledig
Emrys Wledig.
Emrys Wledig.
 Hwyr yn y 5ed ganrif
di-enw c. 545
Maelgwn Gwynedd
Maelgw Gwynedd.
Maelgw Gwynedd.
 ?–549? Teyrnas Gwynedd
Selyf ap Cynan ?–c. 613 Powys
Ceredig ap Gwallog c. 614 – 617 Elmet
Cadwallon ap Cadfan
?–634 Gwynedd
Idris ap Gwyddno ?–635
Eugein I of Alt Clut c. 642 Srath Chluaidh
Cadwaladr
Cadwaladr
Cadwaladr
 c. 654 – c. 664 Teyrnas Gwynedd
Geraint of Dumnonia ?670–c. 710 Dumnonii
Rhodri Molwynog ap Idwal c. 712 – 754 Teyrnas Gwynedd
Cynan Dindaethwy ap Rhodri 798–816 Teyrnas Gwynedd (o 754)
Merfyn Frych 825–844 Teyrnas Gwynedd
Rhodri Mawr 844–878 Teyrnas Gwynedd o 855, Teyrnas Powys o 872 a Seisyllwg
Anarawd ap Rhodri 878–916 Teyrnas Gwynedd
Idwal Foel 916–942 Teyrnas Gwynedd
Hywel Dda
942–950 Teyrnas Deheubarth o 920 ac o 942; Teyrnas Gwynedd a Teyrnas Powys
Dyfnwal Moelmud 930s–970s Srath Chluaidh
Maredudd ab Owain 986–999 Teyrnas Deheubarth, Teyrnas Gwynedd, Teyrnas Powys
Llywelyn ap Seisyll 1018–1023 Teyrnas Gwynedd a Teyrnas Powys ac o 1022, Teyrnas Deheubarth
Iago ab Idwal 1023–1039 Teyrnas Gwynedd a Teyrnas Powys
Gruffudd ap Llywelyn 1039–1063 Teyrnas Gwynedd a Teyrnas Powys ac o 1057, gweddill Cymru
Bleddyn ap Cynfyn 1063–1075 Teyrnas Gwynedd a Teyrnas Powys a Seisyllwg
Rhys ap Tewdwr 1079–1093 Teyrnas Deheubarth o 1081
Defnydd o'r Teitl Brenin Cymru a Tywysog Cymru yn dechrau
Gruffudd ap Cynan 1136–1137 Gwynedd

(o 1081)

Brenin y Cymry oll (yn 1137) Brut y Tywysogion
Owain Gwynedd 1137–1170 Gwynedd Tywysog dros y genedl Brydeinig

(yn 1146); Brenin Cymru, Brenin Y Cymry, Tywysog y Cymry

Brut y Tywysogion; siarteri cyfoes[2]

Teimpléad:Pethau Roimh an teideal Rí nó Taoiseach na Breataine Bige, baineadh úsáid as an teideal Brenin y Brythoniaid (Gaeilge: Rí na mBriotánach, Laidin: Rex Britannorum) chun cur síos a dhéanamh ar Rí na mBriotánach Ceilteach, sinsear na Breataine Bige, roimh agus tar éis ionradh na Róimhe. [3]

Ríthe

Is é Brenin (Gaeilge: “Rí”) an teideal a bhí in úsáid ag rialtóirí na Breataine Bige sular glacadh leis an téarma tywysog (Gaeilge: “taoiseach”). Mar sin féin, níorbh iad na taoisigh ba thúisce a rinne iarracht an Bhreatain Bheag a aontú faoi aon cheannasacht amháin.

Ríthe iomráiteacha

  • D’éirigh le Rhodri Mawr, rí Gwynedd (844-878), Powys (855-878) agus Seisyllwg (871-878) a chur lena ríocht.
  • Tháinig Hywel Dda, rí Seisyllwg (900-950), i gcomharbacht air ina rí ar Dyfed (904-950), Bryceiniog (930-950), Gwynedd agus Powys (942-950).
  • Bhí Maredudd ab Owain, rí Deheubarth (986-999) i gceannas ar Gwynedd agus ar Phowys (986-999).
  • Rinneadh rí na Breataine Bige de Gruffudd ap Llywelyn . Rinneadh rí de Gwynedd agus Powys de sa bhliain 1039, Deheubarth i 1055, agus an chuid eile den Bhreatain Bheag i 1058 go dtí a bhás sa bhliain 1063 .

Liosta Ríthe na mBriotanach

Enw Llun Cyfnod Teyrnas Teitl Ffynhonell
Mae breninoedd cyn y cyfnod hwn yn cael eu hystyried: Brenhinoedd Chwedlonol Ynys Prydain
Caswallon fab Beli lár|frameless|162x162px 54 BC
Tasciovanus 20 BC – AD 9
Cynfelyn
"Cymbeline", Shakespeare.
"Cymbeline", Shakespeare.
 9-40 AD Tiroedd y Catuvellauni a'r Trinovantes
Togodumnus 40-43 Tiroedd y Regni, Atrebates a Belgae
Caradog
43-50
(Rhelaeth Rufeinig)
Gwrtheyrn
Myrddin yn darllen i frenin Gwrtheyrn.
Myrddin yn darllen i frenin Gwrtheyrn.
 Canol y 5ed ganrif
Riothamus c. 469
Emrys Wledig
Emrys Wledig.
Emrys Wledig.
 Hwyr yn y 5ed ganrif
di-enw c. 545
Maelgwn Gwynedd
Maelgw Gwynedd.
Maelgw Gwynedd.
 ?–549? Teyrnas Gwynedd
Selyf ap Cynan ?–c. 613 Powys
Ceredig ap Gwallog c. 614 – 617 Elmet
Cadwallon ap Cadfan
?–634 Gwynedd
Idris ap Gwyddno ?–635
Eugein I of Alt Clut c. 642 Srath Chluaidh
Cadwaladr
Cadwaladr
Cadwaladr
 c. 654 – c. 664 Teyrnas Gwynedd
Geraint of Dumnonia ?670–c. 710 Dumnonii
Rhodri Molwynog ap Idwal c. 712 – 754 Teyrnas Gwynedd
Cynan Dindaethwy ap Rhodri 798–816 Teyrnas Gwynedd (o 754)
Merfyn Frych 825–844 Teyrnas Gwynedd
Rhodri Mawr 844–878 Teyrnas Gwynedd o 855, Teyrnas Powys o 872 a Seisyllwg
Anarawd ap Rhodri 878–916 Teyrnas Gwynedd
Idwal Foel 916–942 Teyrnas Gwynedd
Hywel Dda
942–950 Teyrnas Deheubarth o 920 ac o 942; Teyrnas Gwynedd a Teyrnas Powys
Dyfnwal Moelmud 930s–970s Srath Chluaidh
Maredudd ab Owain 986–999 Teyrnas Deheubarth, Teyrnas Gwynedd, Teyrnas Powys
Llywelyn ap Seisyll 1018–1023 Teyrnas Gwynedd a Teyrnas Powys ac o 1022, Teyrnas Deheubarth
Iago ab Idwal 1023–1039 Teyrnas Gwynedd a Teyrnas Powys
Gruffudd ap Llywelyn 1039–1063 Teyrnas Gwynedd a Teyrnas Powys ac o 1057, gweddill Cymru
Bleddyn ap Cynfyn 1063–1075 Teyrnas Gwynedd a Teyrnas Powys a Seisyllwg
Rhys ap Tewdwr 1079–1093 Teyrnas Deheubarth o 1081
Defnydd o'r Teitl Brenin Cymru a Tywysog Cymru yn dechrau
Gruffudd ap Cynan 1136–1137 Gwynedd

(o 1081)

Brenin y Cymry oll (yn 1137) Brut y Tywysogion
Owain Gwynedd 1137–1170 Gwynedd Tywysog dros y genedl Brydeinig

(yn 1146); Brenin Cymru, Brenin Y Cymry, Tywysog y Cymry

Brut y Tywysogion; siarteri cyfoes[4]

Tagairtí

  1. ↑ Carpenter (2003). "The struggle for mastery: Britain 1066–1284". ISBN 9780140148244. 
  2. ↑ Carpenter (2003). "The struggle for mastery: Britain 1066–1284". ISBN 9780140148244. 
  3. ↑ Kari Maund (2000). "The Welsh Kings: The Medieval Rulers of Wales". Tempus. ISBN 0-7524-2321-5. 
  4. ↑ Carpenter (2003). "The struggle for mastery: Britain 1066–1284". ISBN 9780140148244.