Scoláire agus drámadóir Éireannach ba ea Margaret Emmeline Dobbs (19ú Samhain 1871 – 2a Eanáir 1962), aitheanta go formhór as ucht a cuid iarrachtaí chun an Ghaeilge a chaomhnú.[1][2][3]
Beatha
Rugadh Dobbs ag 41 Sráid Líosainn Íochtarach i mBaile Átha Cliath ar an 19ú Samhain 1871, an ceathrú páiste le Conway Edward Dobbs, dlíodóir, agus Sarah Mulholland.[2][4] Bhí a hathair ina Giúistís Síochána i gContae Aontroma, Ard-Sirriam i gCarraig Fhearghais sa bhliain 1875 agus Ard-Sirriam i gContae Lú sa bhliain 1882. Iníon le St. Clair Kelvin Mulholland Eglantine as Contae an Dúin ba ea a máthair, Sara.[2][5]
D'fhan an chlann ina cónaí i mBaile Átha Cliath tar éis bhreith Margaret.[6][7] Tar éis bhás a athar sa bhliain 1898, ámh, bhog a máthair an chlann ar ais go Gleann Aireamh.[8][9][10]
Ní raibh ach pas beag ban Protastúnach ann a raibh spéis acu i nAthbheochan na Gaeilge, Dobbs ionas measc.[11][12] Chuaigh Dobbs go dtí an Ghaeltacht i gContae Dhún na nGall chun Gaeilge a fhoghlaim, Hugh Flaitile ina chéad mhúinteoir. brought the idea of promoting the language go Gleannta Aontroma and her circle of friends.[8][9]
Bhí Dobbs ina ball bunaitheora den bhFeis Mhór na nGleann i nAontroim sa bhliain 1904, agus níos deireanaí ina rúnaí liteartha. Sa bhliain 1946, bhronn coiste na Feise onóir uirthi, le feiceál fós ina baile, Teachh Portnagolan. Ina óráid ghlactha, dúirt sí:[8][9][10][13]
- Ireland is a closed book to those who do not know her language. No one can know Ireland properly until one knows the language. Her treasures are hidden as a book unopened. Open the book and learn to love your language
Scríobh Dobbs seacht ndráma, foilsithe ag Dundalgan Press sa bhliain 1920, cé nár cuireadh ach trí cinn ar an stáitse. Bhuaigh The Doctor and Mrs McAuley corn Warden ag Feis Bhéal Feirste sa bhliain 1913, ach níor éirigh lena drámaí ach d'éirigh sí as á scríobh. Lean sí léi ag obair ar léann staire agus seandálaíochta, agus foilsíodh a chuid alt i n-iriseán amhail is Ulster Journal of Archaeology, i n-iriseán na Gearmáine (Zeitschrift für celtische Philologie), Revue Cletique na Fraince agus Ériu na hÉireann.[8][9][14]
Cara dílis léi ba ea Roger Casement agus chuir sí dá chostais chosanta nuair a cuireadh tréas ina leith.[8][9][10][15] Cé nach her political views were not clearly known, bhí Dobbs ina ball de Chonradh na Gaeilge agus ar choiste gnó Chumann na mBan.[13][16][17]
Fuair sí bás abhaile in, Portnagolan House, Bun Abhann Dalla, ar an 2a Eanáir 1962.[9]
Foinsí
Tagairtí
