Louis Pasteur

Beathaisnéis
Breith	27 Nollaig 1822 Dole (Bourbon Restoration in France)
Bás	28 Meán Fómhair 1895 72 bliana d'aois Caisleán Villeneuve-l'Étang ()
Siocair bháis	Bás nádúrtha (Stad cairdiach)
Áit adhlactha	crypte de l'Institut Pasteur (fr) (1896–) Ardeaglais Notre Dame (–1896)
13 Suíochán 17 den Académie française
8 Nollaig 1881 – 28 Meán Fómhair 1895 ← Émile Littré – Gaston Paris →
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Caitliceachas
Scoil a d'fhreastail sé/sí	École normale supérieure - Baitsiléir Eolaíochta (1844–1845) lycée Saint-Louis Ollscoil Pháras
Céim acadúil	Dochtúir Leighis Doctor rerum naturalium céim oinigh céim dochtúireachta
Comhairleoir dochtúireachta	Antoine Jérôme Balard
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Ceimic agus micribhitheolaíocht
Gairm	micribhitheolaí, nádúraí, bitheolaí, liteagrafaí, ealaíontóir, agranamaí, múinteoir ollscoile, bithcheimiceoir, ceimiceoir, luibheolaí
Fostóir	École normale supérieure (1857–) Ollscoil Lille (1854–1857) Ollscoil Strasbourg (1848–) Lille North of France University (en) École centrale de Lille Institiúid Pasteur Université Lille-I
Ball de	Accademia Nazionale delle Scienze detta dei XL (ball eachtrach) (1892–) Acadamh Náisiúnta na nEolaíochtaí (comhalta iasachta de chuid Acadamh Náisiúnta na nEolaíochtaí) (1883–) Académie française (1881–1895) Hellenic Philological Society of Constantinople (en) (ball oinigh) (1881–) Acadamh na nEolaíochtaí (1873–1895) An Cumann Ríoga (Ball Eachtrach den Chumann Ríoga) (1869–) Lille Academy of Sciences (en) (1854–) Acadamh Rúiseach na nEolaíochtaí Acadamh Ealaíona agus Eolaíochtaí Mheiriceá Accademia dei Lincei Acadamh Eolaíochtaí agus Ealaíon na Seirbia Académie Nationale de Médecine Société Philomathique de Paris Cumann Meiriceánach na Fealsúnachta Poznań Society of Friends of Learning (en) Acadamh Ríoga an Leighis sa Bheilg Acadamh Eolaíochtaí Saint Petersburg Acadamh Ríoga Ealaíon agus Eolaíochtaí na hÍsiltíre Acadamh Ríoga na Sualainne um Eolaíocht Acadamh Eolaíochtaí na hUngáire Free Economic Society (en) (ball oinigh)
Mac/iníon léinn	Charles Friedel, Charles Chamberland agus Pierre Paul Émile Roux
Teangacha	An Fhraincis
Ord crábhaidh	Proinsiasaigh
Saothar
Saothar suntasach (1885) rabies vaccine (en) (1888) Institiúid Pasteur
Mac léinn dochtúireachta	Victor Babeș, Pierre Paul Émile Roux, Albert Calmette, Nikolay Gamaleya agus Étienne Wasserzug
Giorrúchán luibheolaíochta	Pasteur
Suíomh a chartlainne	Leabharlann Náisiúnta na Fraince Acadamh na nEolaíochtaí
Teaghlach
Céile	Marie Pasteur (1849–)
Páiste	Marie-Louise Pasteur, Cécile Pasteur, Jeanne Pasteur, Jean-Baptiste Pasteur, Camille Pasteur
Athair	Jean-Joseph Pasteur
Gradam a fuarthas (1978)  National Inventors Hall of Fame (en) (1895)  Bonn Leeuwenhoek (8 Meitheamh 1886)  Order of the Medjidie (en) (29 Nollaig 1883)  Knight of the Order of Agricultural Merit (en) (1883)  Duais Bressa (1882)  Bonn Albert (1878)  Ard-Oifigeach den Légion d'honneur (1874)  Bonn Copley (1873)  Imperial Order of the Rose (en) (29 Aibreán 1869)  Ball Eachtrach den Chumann Ríoga (14 Lúnasa 1868)  Grand-croix de la Légion d'honneur‎ (1868)  Commandeur de la Légion d'honneur‎ (1863)  Officier de la Légion d'honneur (1861)  Duais Jecker (1856)  Bonn Rumford (1853)  Chevalier de la Légion d'honneur‎  Ord San Anna, an chéad ghrád  Order of Saint Anna, 1st class with diamonds (en)  Cameron Prize of the University of Edinburgh (en)  Concours général
Síniú

Ceimiceoir agus micribhitheolaí Francach ab ea Louis Pasteur a tháinig chun saoil i nDole (i sléibhte Jura i bhFranche-Comté, Oirthear na Fraince) ar an 27 Nollaig 1822 agus a fuair bás i Marnes-la-Coquette taobh thiar de Pháras ar an 28 Meán Fómhair 1895. Tá clú agus cáil air as an obair a rinne sé leis na galair a chosc. D'fhionn sé feidhmeanna na miocrorgánach óna thaighde ar cén fáth a lobhann bainne, cáis, iógart, beoir, is fíon. Thaispeáin sé go dtarlaíonn an lobhadh seo i bhfoirm coipthe nuair a théann miocrorgánaigh isteach sna bianna seo ón aer, nuair a mhéadaíonn siad go han-tapa, agus nuair a tháirgeann siad fuíll áirithe. Thaispeáin sé freisin nach dtarlóidh an lobhadh má choimeádtar na miocrorgánaigh amach as na bianna nó má mhilltear iad le teas (próiseas ar a dtugtar paistéaradh anois).

D'fhionn sé gur féidir cosc a chur ar ghalar a tharlaíonn de bharr frídíní le vacsaín, dáileog bheag den fhrídín féin a chuireann tús le méadú ar imdhíonacht nádúrtha na colainne i gcoinne an ghalair. Ba chéim iontach ar aghaidh í i gcúrsaí míochaine fionnachtain Pasteur gur orgánaigh bhídeacha, infheicthe ar éigin le micreascóp, ba chúis le galair thógálacha. Ba eisean a d'fhorbair an vacsaín in aghaidh an chonfaidh.

Féachtar air mar cheann de thrí phríomhbhunaitheoir na micribhitheolaíochta, mar aon le Ferdinand Cohn agus Robert Koch. D'fhionn sé chomh maith go leor eolais i réimse na ceimice, go háirithe an bunús móilíneach don neamhshiméadracht i gcriostail áirithe.

Luíonn a chorp in Institiúid Pasteur i bPáras i gcruinneachán iontach.^[1]

Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.