Henry Moseley

Beathaisnéis
Breith	23 Samhain 1887 Weymouth, England
Bás	10 Lúnasa 1915 27 bliana d'aois Gallipoli (an Impireacht Otamánach)
Siocair bháis	Tráma balaistíoch
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Coláiste Eton Summer Fields School (en) Coláiste na Tríonóide, Oxford Ollscoil Oxford
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Fisic núicléach agus fisic
Gairm	fisiceoir, innealtóir, ceimiceoir
Fostóir	Ollscoil Oxford Ollscoil Mhanchain
Ball de	Manchester Literary and Philosophical Society (en)
Faoi thionchar	Ernest Rutherford
Teangacha	Béarla
Gairm mhíleata
Coinbhleacht	An Chéad Chogadh Domhanda
Teaghlach
Céile	luach ar iarraidh
Athair	Henry Nottidge Moseley
Gradam a fuarthas (2010)  Bonn Matteucci
Ainmnithe do (1915) Duais Nobel na Ceimice (1915) Duais Nobel sa Litríocht

Fisiceoir Sasanach ab ea Henry Gwyn Jeffreys Moseley (23 Samhain 1887 - 10 Lúnasa 1915). Tá clú bainte amach aige mar a gheall ar a chuid oibre ar na huimhreacha adamhacha..

Léirigh Mosley sa bhliain 1913 an coibhneas docht idir díraonadh x-ghathach speictream na ndúl agus a n-áit cheart sa Tábla Peiriadach. Thángthas ar an gconclúid go bhfuil baint ag an uimhir adamhach le lucht leictreach an núicléis, is é sin, lucht na bprótón. Is é an lucht a thugann na hairíonna ceimeacha don dúil, seachas an mais adamhach.

Roimh fhionnachtain Moseley, measadh go raibh uimhreacha adamhacha (nó uimhir eiliminteach) de dhúil mar uimhir sheicheamhach leath-treallach, bunaithe ar sheicheamh na maiseanna adamhacha, ach mionathraíodh go pointe áirithe iad nuair a mheas ceimiceoirí go raibh an mionathrú seo inmhianaithe, mar a rinne Dmítrí Meindeiléiv.

Ina fhionnachtain, Tábla Peiriadach na nDúl, mhalartaigh Meindeiléiv oird cúpla péire dúile; bhí sé in ann iad a chur in áiteanna níos oiriúnaí sa tábla. Mar shampla, sannadh na huimhreacha adamhacha 27 agus 28 do na miotail cóbalt agus nicil, faoi seach, bunaithe ar a n-airíonna ceimiceacha agus fisiceacha, cé go raibh na maiseanna adamhacha beagnach mar an gcéanna acu.

Déanta na fírinne, tá mais adamhach cóbailt beagán níos mó ná mais nicile, rud a chuirfeadh ord droim ar ais dá gcuirfí sa Tábla Peiriadach go liopasta iad de réir na maise adamhaí.

Léirigh turgnaimh Moseley i speictreascópacht X-gha go díreach óna bhfisic go bhfuil na huimhreacha adamhacha difriúla ag cóbalt agus nicil, 27 agus 28, agus go gcuirtear iad sa Tábla Peiriadach i gceart le tomhais oibiachtúla.

Dá réir sin, léirigh fionnachtain Moseley nach uimhreacha treallacha iad uimhreacha adamhacha na ndúl bunaithe ar cheimic agus intuigtheacht ceimiceoirí, ach ina ionad sin, tá bunús daingean turgnamhach acu ó fhisic a speictrim X-gha.^[2]

Fuair Moseley bás i nGallipoli sa bhliain 1915.

• Tábla Peiriadach
• Dmítrí Meindeiléiv