Nederlânske Kustwacht Nederlandse Kustwacht
flagge	embleem
Servamus Servientes ("Wy weitsje yn tsjinstberens")
algemiene gegevens
lân	Nederlân
soarte	kustwacht
doel	● kustbewekking ● tafersjoch op neilibjen    maritym rjocht ● help by need op see ● sykjen en rêden op see ● tafersjoch op 'e skipfeart ● bestriding smokkeljen ● ynspeksje fan 'e fiskerij
bysûnderheden
namme folút	Nederlandse Kustwacht
lokaasje haadkertier	De Helder (Noard-Hollân)
oprjochte	1987
sterkte	22 skippen en boaten 2 fleantugen
falt ûnder	Keninklike Marine
offisjele kleuren	oranje, wyt en blau
webside	www.kustwacht.nl
racestreken fan 'e Nederlânske Kustwacht

De Nederlânske Kustwacht (Nederlânsk: Nederlandse Kustwacht), almeast koartwei de Kustwacht neamd, en ek wol Kustwacht Nederlân, ta ûnderskie fan 'e Kustwacht Karibysk Gebiet, is de kustwacht fan it Jeropeeske diel fan it Keninkryk fan 'e Nederlannen. Dizze organisaasje is ferantwurdlik foar saken as kustbewekking, helpferliening by need op see, sykjen en rêden op see, tafersjoch op it neilibjen fan maritym rjocht, tafersjoch op 'e skipfeart, bestriding fan smokkeljen oer see en ynspeksje fan 'e fiskerij. De Kustwacht bestiet yn syn hjoeddeistige foarm sûnt 1987 en ressortearret ûnder de Keninklike Marine. Yn opdracht fan seis Nederlânske ministearjes fiert de Kustwacht út syn haadkertier yn De Helder wei taken út y.g.m. oare ûnderdielen fan 'e Nederlânske Striidkrêften, de Nasjonale Plysje en de Dûane.

Sûnt 1883 hie Nederlân in soarte fan ûnoffisjele kustwacht, mei't de taken dy't ornaris troch in kustwacht útfierd wurde, doe tabetroud waarden oan 'e organisaasje dy't soarch droech foar de kustferljochting. Dat betsjutte dat it tafersjoch op 'e kustbewekking en it útsjen nei yn need ferkearende skippen benammentlik fan 'e fêstewâl ôf dien waard. It Loadswêzen krige de útfierende taken op see tawiisd.

Dizze regeling wie in reäksje op 'e publike ferûntweardiging oer in skipsramp yn 1882. Doe wie ntl. de kanonnearboat Zr.Ms. Adder foar de kust fan Skeveningen sonken mei it ferlies fan it libben fan 65 bemanningsleden ta gefolch. Hoewol't de skip op dat stuit dielnaam oan in floatoefening, waard it sinken pas opmurken doe't der trije dagen letter liken begûnen oan te spielen. Fan gefolgen waard besletten dat de fjoertuorren tenei better gearwurkje moasten mei de relevante oerheidsynstânsjes om skippen yn need foar de Nederlânske kust te help te kommen.

Nei de Twadde Wrâldoarloch waard it ferrjochtsjen fan kustwachttaken makliker makke troch it yn gebrûk nimmen fan nije technologyen lykas radar en telekommunikaasje. Dêrmei koe boppedat in folle grutter gebiet bestrutsen wurde. Tagelyk krige it Nederlânske regear yn De Haach ek mear belangstelling foar it Nederlânske diel fan 'e Noardsee, dêr't grûnstoffen lykas ierdoalje en ierdgas yn 'e grûn blieken te sitten, en dêr't men ek sân en grint begûn te winnen.

Tsjin dy tiid wiene der mear as tweintich oerheidsynstânsjes belutsen by it kustwachtwurk, allegearre mei in eigen stikje foech. Dat de fjoertuorren en ljochtskippen om dy tiid hinne automatisearre waarden, wie in foarútgong foar de ûnderlinge gearwurking, mar likegoed bleau de sitewaasje fier fan optimaal. Om 'e fragmintaasje tsjin te gean, stelde minister fan Ferkear en Wettersteat Nelie Smit-Kroes yn 1984 in kommisje yn dy't ûndersykje moast hoe't de befeiliging fan 'e Nederlânske kust effisjinter en effektiver koe.

De resultaten fan dat ûndersyk, dy't yn 1986 publisearre waarden, laten op 26 febrewaris 1987 ta de oprjochting fan 'e Nederlânske Kustwacht. De nije organisaasje waard húsfêste yn IJmuiden. Yn 1995 waard de Kustwacht oerhevele fan it Ministearje fan Ferkear en Wettersteat nei it Ministearje fan Definsje en waard it in ûnderdiel fan 'e Keninklike Marine. It haadkertier waard op 23 novimber 2001 ferhuze nei it nije Kustwachtsintrum yn De Helder.

De taken fan 'e Kustwacht binne ûnder te ferdielen yn tsjinstferliening en wetshanthavening:

• tsjinstferliening:
  • it bewekjen, ôfhanneljen en koördinearjen fan nasjonale en ynternasjonale needoproppen;
  • maritime bystân yn needsitewaasjes;
  • it sykjen en rêden op see yn it gefal fan fermissings, bgl. fan lju dy't oerboard slein binne of fan bemanningsleden fan sonken skippen;
  • it beheinen fan rampen;
  • it opfangen fan 'e neisleep fan sokke rampen;
  • it pleatsen en ûnderhâlden fan boeien;
  • it jaan fan ferkearsbegelieding en oare behelpsume ynstruksjes op see;
  • it ferrjochtsjen fan maritym ferkearsûndersyk;
  • it oprjomjen fan eksplosiven op see.
• wetshanthavening:
  • kustbewekking;
  • it hâlden fan tafersjoch op 'e skipfeart (bgl. oangeande de seeweardigens fan boaten en skippen);
  • it hanthavenjen fan 'e iepenbiere oarder;
  • it hâlden fan tafersjoch op it neilibjen fan it maritym rjocht;
  • it hanthavenjen fan 'e wetjouwing oangeande miljeubeskerming, net inkeld wat de skipfeart oanbelanget, mar ek oangeande de offshoreaktiviteiten fan bgl. de oaljeyndustry en bouwers fan wynmûneparken;
  • it ynspektearjen fan 'e fiskerij, bgl. oangeande fiskkwota;
  • it bestriden fan smokkeljen fan guod, lykas drugs;
  • it bestriden fan minskesmokkeljen;

Sûnt 2005 fiert de Kustwacht dy taken út foar seis gearwurkjende Nederlânske ministearjes:

• it Ministearje fan Definsje
• it Ministearje fan Ekonomyske Saken en Klimaat
• it Ministearje fan Finânsjes
• it Ministearje fan Ynfrastruktuer en Wettersteat
• it Ministearje fan Justysje en Feilichheid
• it Ministearje fan Lânbou, Natoer en Itenskwaliteit

Om 'e taken sa goed mooglik út te fieren, wurket de Kustwacht nau gear mei:

• oare ôfdielings fan 'e Keninklike Marine
• de Keninklike Loftmacht
• de Keninklike Maresjesee
• de Dûane
• de Nasjonale Plysje

Fierders wurdt yn Seelân troch it meigebrûk fan 'e tijmûning fan 'e Skelde tradisjoneel ek nau gearwurke de Belgyske autoriteiten, lykas it federale Maritym Rêdings- en Koördinaasjesintrum (MRCC) yn Oostende en it Agintskip Maritime Tsjinstferliening en Kust (AMDK) fan it Flaamske Gewest. Anno 2023 hat Belgje gjin organisaasje dy't alle taken fan in kustwacht útfiert, mar binne dy (krekt as yn Nederlân foàr 1987) ferdielt oer in stikmannich ferskillende ynstânsjes. Wol binne der plannen foar de oprjochting fan in Belgyske Kustwacht.

Der bestiet ek in beheinde gearwurking mei de Kustwacht Karibysk Gebiet, de kustwacht fan Karibysk Nederlân en de oare eardere Nederlânske Antillen. Dat is fierders lykwols in folslein selsstannige organisaasje.

Dêrnjonken is de Nederlânske Kustwacht lid fan twa ynternasjonale kustwachtkoepels:

• Jeropeesk Foarum foar Kustwachtfunksjes (ECGFF), ferbûn oan 'e Jeropeeske Uny
• Foarum fan 'e Noardatlantyske Kustwacht (NACGF), ferbûn oan 'e NATO

It haadkertier fan 'e Nederlânske Kustwacht is it Kustwachtsintrum yn De Helder, dat ûnderdiel útmakket fan it Maritym Operaasje Sintrum fan 'e Keninklike Marine. Oan it haad fan 'e Kustwacht stiet in fise-admiraal. It budget fan 'e organisaasje bedroech yn 2020 €64,3 miljoen. Anno 2023 beskikte de Kustwacht oer 22 skippen en boaten, wêrûnder 4 patrûljeboaten, 6 rêdingboaten, 2 sleepboaten, 7 betonningsfartugen, 1 ûndersyksskip, 1 multyfunksjoneel skip en 1 minefeier. Dêrnjonken beskikt de Kustwacht oer 2 eigen Dornier 228-patrûljefleantugen. Ek hat de organisaasje ferskate eigen helikopters foar it útfieren fan siik- en rêdingswurk. Dêrnjonken kin, as dat nedich is, in berop dien wurde op it Definsje Helikopter Kommando fan 'e Nederlânske Striidkrêften.

• Kustwacht Karibysk Gebiet

• (in) Offisjele webside fan 'e Nederlânske Kustwacht

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side. Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Netherlands Coastguard fan Wikimedia Commons.