Conjonction de subordination en français

En grammaire, la conjonction de subordination est un mot libre[1] invariable, servant à relier deux éléments syntaxiques de nature différente, plus précisément, un satellite (une proposition subordonnée conjonctive) au noyau (c'est-à-dire le verbe régissant ce satellite).

Je crois que tu es capable de réussir l'examen.
La conjonction de subordination « que » introduit la proposition subordonnée conjonctive (dite proposition subordonnée complétive), complément d'objet direct du verbe « crois ».
Si j'étais riche, je ferais le tour du monde.
La conjonction de subordination « si » introduit la proposition subordonnée conjonctive (dite proposition subordonnée circonstancielle), complément circonstanciel de condition du verbe « ferais ».
  • Lorsque plusieurs propositions subordonnées conjonctives se suivent, qu'elles dépendent du même noyau (rapport de coordination, donc), et qu'elles sont introduites par la même conjonction de subordination, on a pris l'habitude de remplacer la répétition de celle-ci par la conjonction type « que » :
Je t'aiderai quand tu auras le temps et dès que tu le souhaiteras.
Les conjonctions de subordination « quand » et « que » introduisent les deux propositions subordonnées conjonctives (coordonnées entre elles par la conjonction de coordination « et »), ayant toutes deux pour fonction : complément circonstanciel de temps du verbe « aiderai ».
  • La conjonction de subordination type est « que ». Elle peut introduire une subordonnée conjonctive complétive. Il en existe six autres, pouvant introduire des subordonnées conjonctives circonstancielles (de temps, de cause, de manière, de conséquence, de but, de concession, de condition). Il existe par ailleurs un très grand nombre de locutions conjonctives de subordination.

Conjonctions de subordination simples et normales

La fonction d'une conjonction de subordination est d'introduire la proposition subordonnée.

Conjonction « que »

La conjonction de subordination que introduit le plus souvent une proposition subordonnée conjonctive complétive :

Je crois qu'il viendra.
La proposition subordonnée « qu'il viendra » est une complétive, complément d'objet du verbe « crois ».

Conjonction « comme »

La conjonction de subordination comme introduit le plus souvent une subordonnée conjonctive circonstancielle de cause, de temps ou de manière (ou comparaison) :

Comme il était malade, il n'est pas venu.
La proposition subordonnée « Comme il était malade » est une circonstancielle, complément circonstanciel de cause du verbe « est venu ».
Comme j'arrivais à la gare, la pluie commença à tomber.
La proposition subordonnée « Comme j'arrivais à la gare » est une circonstancielle, complément circonstanciel de temps du verbe « commença ».
J'ai pris ces livres comme tu me l'avais demandé.
La proposition subordonnée « Comme tu me l'avais demandé » est une circonstancielle, complément circonstanciel de manière du verbe « ai pris ».

Conjonction « lorsque »

La conjonction de subordination lorsque introduit le plus souvent une subordonnée conjonctive circonstancielle de temps.

Conjonction « puisque »

La conjonction de subordination puisque introduit le plus souvent une subordonnée conjonctive circonstancielle de cause :

Puisqu'il est malade, il n'ira pas au cinéma.
La proposition subordonnée « Puisqu'il est malade » est une circonstancielle, complément circonstanciel de cause du verbe « ira ».

Conjonction « quand »

La conjonction de subordination quand introduit le plus souvent une subordonnée conjonctive circonstancielle de temps :

La pluie commença à tomber quand j'arrivai à la gare.
La proposition subordonnée « quand j'arrivai à la gare » est une circonstancielle, complément circonstanciel de temps du verbe « commença ».
Je faisais mes devoirs quand tu es entré.
La proposition subordonnée « quand tu es entré » est une circonstancielle, complément circonstanciel de temps du verbe « faisais ».

Conjonction « si »

La conjonction de subordination si introduit le plus souvent une subordonnée conjonctive circonstancielle de condition :

S'il était malade, il n'irait pas au cinéma.
La proposition subordonnée « S'il était malade » est une circonstancielle, complément circonstanciel de condition du verbe « irait ».

La conjonction de subordination « si » peut aussi introduire une proposition subordonnée complétive dans le cas de l'interrogation indirecte.

« Je me demande si Paul a bien appris sa grammaire. »

Il ne faut pas confondre avec l'adverbe d'intensité, synonyme de « tellement » (Ses yeux, si clairs d’habitude) et avec l'adverbe d'affirmation, synonyme de « oui » (Mais si je suis d'accord !).

Principales locutions conjonctives de subordination

Les locutions conjonctives de subordination sont des conjonctions de subordination prenant la forme de composés détachés. Leur nombre exact est assez imprécis. Elles contiennent presque toutes la conjonction « que ». Les principales fonctions de la circonstancielle qu'elles introduisent sont mises entre parenthèses :

À [un] tel point que (conséquence) ;
À ce que (conséquence, but) ;
À condition que (condition) ;
À mesure que (manière) ;
À moins que (condition) ;
À seule fin que (but) ;
Afin que (but) ;
Ainsi que (manière) ;
Alors que (opposition) ;
Après que (temps) ;
Attendu que (cause) ;
Au cas où (condition) ;
Au fur et à mesure que (manière) ;
Au point que (conséquence) ;
Aussi bien que (manière) ;
Aussitôt que (temps) ;
Autant que (condition) ;
Avant que (temps) ;
Bien que (concession) ;
Cependant que (temps, opposition) ;
C'est pourquoi (conséquence) ;
Comme (cause, conformité ou ressemblance, temps) ;
Comme quoi (conséquence) ;
Comme si (manière) ;
Dans la mesure où (condition) ;
D'autant plus que (cause) ;
D'autant que (cause) ;
De [telle] manière que (manière, conséquence, but) ;
De [telle] sorte que (manière, conséquence, but) ;
De crainte que (but) ;
De façon que (manière, conséquence, but) ;
De même que (manière) ;
De peur que (but) ;
Depuis que (temps) ;
Dès [lors] que (temps) ;
D'ici que (temps) ;
Du fait que (cause) ;
Du moment que (temps, condition) ;
Durant que (temps) ;
Étant donné que (cause) ;
En attendant que (temps) ;
En cas que (condition) ;
En sorte que (manière, conséquence) ;
Encore que (concession) ;
Jusqu'à ce que (temps) ;
Loin que (concession) ;
Lors même que (temps) ;
Même si (concession) ;
Mis à part le fait que (restriction) ;
Où que (concession) ;
Parce que (cause) ;
Pendant que (temps) ;
Pour peu que (condition) ;
Pour que (but) ;
Pourvu que (condition) ;
Puisque (cause);
Quand bien même que (concession) ;
Quelque...que (concession) ;
Quoique (concession) ;
Qui que (concession) ;
Sans que (manière) ;
Selon que (manière, condition) ;
Sauf que (exception);
Si bien que (conséquence) ;
Si ce n'est que (concession) ;
Si...que (concession) ;
Sitôt que (temps) ;
Suivant que (condition) ;
Tandis que (temps) ;
Tant que (temps) ;
Tellement que (conséquence) ;
Tout...que (concession) ;
Une fois que (temps) ;
Vu que (cause) ;
etc.

Références

  1. Grevisse, Le Bon Usage, p. 153, § 142 e

Bibliographie

Sujets connexes

Read other articles:

Perse EndeNama lengkapPersatuan Sepakbola EndeJulukanLaskar KelimutuBerdiri1958StadionStadion Marilonga, Ende, Nusa Tenggara Timur(Kapasitas: 10,000)PemilikPerse Ende ManagementKetua Arif Rahman Hakim,S.PdManajer Yulius Cesar NongaPelatih Ahmad Paijan[1]LigaLiga 32022Liga 3 Indonesia, Putaran semantara, ke-1 Kostum kandang Kostum tandang Persatuan Sepakbola Ende, yang lebih dikenal sebagai Perse Ende, adalah sebuah klub sepak bola asal Indonesia. Klub tersebut berbasis di Ende, Nusa T...

غسل القصبات والأسناخ Bronchoalveolar lavage فحص مجهري لعينة تم الحصول عليها بواسطة غسيل القصبات والأسناخ معلومات عامة من أنواع إرواء علاجي  تعديل مصدري - تعديل   غسل القصبات والأسناخ (بالإنجليزية: Bronchoalveolar lavage)‏ يرمز له اختصاراً بـ (BAL) هو إجراء طبي يتم بواسطة جهاز تنظير القصبات ال

جامعة رايت للولاية مدرسة طب بونشوفت معلومات التأسيس 1973  الموقع الجغرافي إحداثيات 39°46′40″N 84°03′42″W / 39.7779°N 84.0618°W / 39.7779; -84.0618  البلد الولايات المتحدة  إحصاءات الموقع الموقع الرسمي  تعديل مصدري - تعديل   جامعة رايت للولاية مدرسة طب بونشوفت (بالإنجليز�...

الموج   الإحداثيات 31°47′23″N 35°27′40″E / 31.789697222222°N 35.4611°E / 31.789697222222; 35.4611  تاريخ التأسيس 1977  أسسها ناحال  تقسيم إداري  البلد الضفة الغربية[1]  التقسيم الأعلى يهودا والسامرة  عدد السكان  عدد السكان 250 (2019)[2]  رمز جيونيمز 285027  تعديل مصدر...

Palacio de Dunfermline Edificio Categoría A y Monumento planificado LocalizaciónPaís Reino UnidoLocalidad DunfermlineUbicación FifeCoordenadas 56°04′10″N 3°27′53″O / 56.0695, -3.46461Información generalDeclaración 5 de diciembre de 1994Parte de Abadía de DunfermlinePropietario Historic Environment Scotlandhttps://www.historicenvironment.scot/visit-a-place/places/dunfermline-abbey-and-palace/[editar datos en Wikidata] Ruinas del palacio vistas desde e...

عدوى قمل الرأس معلومات عامة الاختصاص أمراض معدية  من أنواع عدوى طفيلية خارجية،  وتقمل،  ومرض  المظهر السريري الأعراض تهيجية[1]  تعديل مصدري - تعديل   عدوى قمل الشعر والمعروف أيضاً بقمّال الرأس هي عدوى تصيب شعر وفروة الرأس تسببها قمل الرأس (قمل شعر الإنسان) و

جاسبر نونيث دي أرثي (بالإسبانية: Gaspar Núñez de Arce)‏  معلومات شخصية اسم الولادة جاسبر نونيث دي أرثي الميلاد 4 أغسطس 1834بلد الوليد، إسبانيا الوفاة 9 يونيو 1903مدريد، إسبانيا مواطنة  إسبانيا الجنسية  إسبانيا عضو في الأكاديمية الملكية الإسبانية  مناصب الحياة العملية الاسم �...

PT Total Bangun Persada TbkSebelumnyaPT Tjahja Rimba KentjanaJenisPublikKode emitenIDX: TOTLIndustriKonstruksiDidirikan4 September 1970; 53 tahun lalu (1970-09-04)KantorpusatJakarta, IndonesiaWilayah operasiIndonesiaTokohkunciJanti Komadjaja[1](Direktur Utama)Reyno Stephanus Adhiputranto[2](Komisaris Utama)JasaPembangunan gedungPengembangan propertiPembangunan fasilitas industri dan pembangkit listrikPemasangan perancahPendapatanRp 2,293 triliun (2020)[3]Laba bers...

Municipality and city in Jalisco, MexicoCoculaMunicipality and cityCoculaLa plaza in central Cocula. FlagNicknames: La Cuna del MariachiThe Cradle of MariachiLocation in JaliscoCoculaCoordinates: 20°21′54″N 103°49′19″W / 20.365°N 103.822°W / 20.365; -103.822CountryMexicoState JaliscoMunicipalityCoculaGovernment • Municipal presidentMiguel Ángel Ibarra Flores PRI Elevation1,350 m (4,429 ft)Population (2020) • ...

 Nota: Este artigo é sobre a guerra em Bougainville. Para o conflito em Vanuatu, veja Guerra do Coco. Para o documentário de 2001, veja The Coconut Revolution. Guerra civil de Bougainville Mapa administrativo de Bougainville. Data 1988-1997 Local Bougainville e Buka Desfecho Acordo de paz.Autonomia de Bougainville Beligerantes BRA BIGIlhas Salomão Papua-Nova GuinéAliados locaisApoiados por: Austrália Comandantes Francis Ona Theodore Miriung † Sam Kauona Rabbie Na...

Cuisine originating from Costa Rica Casado Costa Rican cuisine is known for being mostly mild, with high reliance on fruits and vegetables. Rice and black beans are a staple of most traditional Costa Rican meals, often served three times a day. Costa Rican fare is nutritionally well rounded, and nearly always cooked from scratch from fresh ingredients.[1] Owing to the location of the country, tropical fruits and vegetables are readily available and included in the local cuisine. Owing...

Battle occurring during the Greek War of Independence Battle of LalasPart of the Greek War of IndependenceAndreas Metaxas during the Battle of Lalasby Peter von HessDate9 - 13 June 1821LocationLalas, Morea Eyalet, Ottoman Empire (now Elis, Greece)37°42′37.57″N 21°43′10.16″E / 37.7104361°N 21.7194889°E / 37.7104361; 21.7194889Result Greek victoryBelligerents Greek revolutionaries Ottoman EmpireCommanders and leaders Andreas Metaxas  (WIA)Konstantinos Me...

International cricket tour Switzerland cricket team in Luxembourg in 2022    Luxembourg SwitzerlandDate 11 June 2022Captains Joost Mees Faheem NazirTwenty20 International seriesResults 2-match series drawn 1–1Most runs Timothy Barker (49) Faheem Nazir (75)Most wickets William Cope (4)Amit Dhingra (4) Arjun Vinod (6) The Switzerland cricket team toured Luxembourg in June 2022 to play two Twenty20 International (T20I) matches at the Pierre Werner Cricket Ground in Walferdange.[1...

Political party alliance in Burundi Politics of Burundi Constitution Constitutional Court Human rights Constitution of the Kingdom (1962–1966) Government President (list) Évariste Ndayishimiye Vice-President Prosper Bazombanza Prime Minister Alain-Guillaume Bunyoni Council of Ministers Parliament Senate President National Assembly President Judiciary Supreme Court Administrative divisions Provinces (governors) Communes Collines Elections Recent elections President: 20152020 Assembly: 20152...

English actress Nikki PatelPatel in 2007Born (1990-07-05) 5 July 1990 (age 33)Bradford, West Yorkshire, EnglandOccupationActressYears active2002–presentKnown forRole of Amber Kalirai in Coronation Street Nikki Patel (born 5 July 1990) is an English actress. She is known for portraying the role of Amber Kalirai in the ITV soap opera Coronation Street from 2005 to 2009, then again from 2011 to 2012. Career Patel joined the cast of Coronation Street in late 2005, playing Dev's t...

2006 Indian filmBhoot UnkleTheatrical release posterDirected byMukesh SaigalScreenplay byRajeev AgarwalVeeru ShahaneDialogues :Mukesh RamaniStory byAneesh Arjun DevProduced byAneesh Arjun DevKrishan ChoudharyStarringJackie ShroffDev K. KantawallAkhilendra MishraSheela DavidK. K. GoswamiCinematographyC. Vignesh RaoEdited bySudhir AcharyMusic byBaba SehgalProductioncompaniesIkon PicturesWam Motion PicturesDistributed byP9 Integrated Pvt LtdRelease date 6 October 2006 (2006-1...

2010 South Korean filmAttack the Gas Station 2Promotional poster for Attack the Gas Station 2Hangul주유소 습격사건 2Hanja注油所 襲擊事件 2Revised RomanizationJuyuso seubgyuksageun 2McCune–ReischauerChuyuso sŭpkyŏksakŏn 2 Directed byKim Sang-jinWritten byBaek Sang-yeolProduced byKang Woo-sukStarringJi Hyun-wooJo Han-sunPark Yeong-gyuCinematographyKim Dong-cheonEdited byKo Im-pyoProductioncompanyCinema ServiceDistributed byCJ EntertainmentRelease date January 21, 20...

This article is an orphan, as no other articles link to it. Please introduce links to this page from related articles; try the Find link tool for suggestions. (May 2022) The Water Gap and Schuylkill Railroad was a proposed railroad in eastern Pennsylvania to connect Pottsville with Stroudsburg. Chartered in 1881, it would have carried coal produced by the Alliance Coal Company near Pottsville to the New Jersey Midland Railway, but the coal company reached an agreement with the Central Railroa...

Zvi Berenson Zvi Berenson (Hebrew: צבי ברנזון, 26 Februari 1907 – 30 Januari 2001) adalah seorang yuris Israel yang menjabat sebagai hakim pada Mahkamah Agung Israel. Ia adalah salah satu penulis Deklarasi Kemerdekaan Israel pada tahun 1948.[1] Referensi ^ https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/berenson-zvi

Map all coordinates using OSMMap up to 200 coordinates using Bing Export all coordinates as KML Export all coordinates as GeoRSS Export all coordinates as GPX Map all microformatted coordinates Place data as RDF Ang Lake Kimberly Dam ngalan niining mga mosunod: Heyograpiya Tinipong Bansa 1 2 Mga dapit nga gitawag Lake Kimberly Dam sa Tinipong Bansa. Lake Kimberly Dam (alihan sa tubig sa Tinipong Bansa, Arkansas), Independence County, 35°52′24″N 91°30′37″W / 35.87341...