Puhe

Tämä artikkeli kertoo puheen tuottamisesta ääntöelimistöllä. Puheesta julkisena esityksenä katso Puhe (esitys).

Puhe on ainoastaan ihmiselle ominainen keino tuottaa ja ilmaista kielellisiä viestejä käyttäen hyväksi ihmisäänen tuottamisen mahdollistavia anatomisia rakenteita.

Puheketju

Puheviestintäprosessissa eli puheketjussa voidaan erottaa viisi päävaihetta.

Puheketjun ensimmäinen vaihe tapahtuu aivoissa. Puhujalla on aluksi jokin intentio eli tarkoitus sanoa jotain. Hän käsitteistää, eli hahmottaa sanoman merkitysrepresentaation, ja sitten kielentää sen, eli koodaa sen kielelliseen muotoon. Käsitteistämisessä ja kielentämisessä puhuja käyttää sisäistämäänsä tietoa kielijärjestelmästä, ja valitsee oikeat sanat ja rakenteet.[1]

Puheketjun toisessa vaiheessa puhuja lähettää lihaksiinsa hermostollisia toimintakäskyjä. Keuhkojen ilmavirta synnyttää painetta äänihuulten alle, jolloin äänihuulet avautuvat erilleen. Äänihuulista lähtee nieluun sekä suu- ja nenäonteloihin ilmavirran äkillinen purkaus eli pulssi, jonka jälkeen äänihuulet sulkeutuvat. Äänenkorkeuden määrää perusvärähtely: matalan miesäänen perusvärähtely on noin sata pulssia sekunnissa, korkea lapsen ääni 300 pulssia sekunnissa.[1]

Äänteet tuotetaan eli artikuloidaan pulssin antamasta energiasta nielun, suuontelon ja huuliston kokoa muuntelemalla, joka tapahtuu kielilihaksen, huulten ja kitapurjeen avulla.[1] Äänteet jaetaan konsonantteihin ja vokaaleihin.[2][3]

Puheketjun kolmannessa vaiheessa ääni etenee ilmassa ääniaaltoina eli akustisena puhesignaalina. Neljännessä vaiheessa ääniaalto saavuttaa kuulijan korvan, joka siirtää äänen hermoimpulsseina kuulohermoa pitkin aivojen kuulokeskukseen. Lopuksi sanoma tulkitaan eli dekoodataan aivoissa.[4]

Katso myös

Lähteet

  • Karlsson, Fred: Yleinen kielitiede. Helsinki: Gaudeamus, 2008 (1. painos 1998). ISBN 978-952-495-071-8
  • Wiik, Kalevi: Fonetiikan perusteet. (Suomenkielinen oppikirja) Helsinki: WSOY kurssikirjat, 1981. ISBN 951-0-10324-1

Viitteet

  1. ↑ a b c Karlsson 2008, s. 47.
  2. ↑ a b Wiik, s. 35–58.
  3. ↑ a b Wiik, s. 58–99.
  4. ↑ Karlsson 2008, s. 49–50.

 

Tämä kieliin tai kielitieteeseen liittyvä artikkeli on tynkä. Voit auttaa Wikipediaa laajentamalla artikkelia.

Read other articles:

Kemy Agustien

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Desember 2022. Kemy Agustien Informasi pribadiNama lengkap Germain AgustienTanggal lahir 20 Agustus 1986 (umur 37)Tempat lahir Willemstad, Netherlands AntillesTinggi 1,78 m (5 ft 10 in)Posisi bermain GelandangInformasi klubKlub saat ini Brighton ...

 

Achmad bin Talim

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Agustus 2017. Achmad bin Talim merupakan sosok bersejarah dalam perkembangan dunia penerbangan Indonesia, khususnya dalam sejarah Tentara Nasional Indonesia Angkatan Udara. Kiprahnya bermula sebagai tukang kikir pesawat berkisar 3 tahun sebelum seorang teknisi Fokke...

 

Potong Pantan

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Desember 2015. Potong Pantan merupakan salah satu upacara adat penyambutan tamu yang dilaksanakan oleh masyarakat suku Dayak Ngaju di Provinsi Kalimantan Tengah, khususnya di Kabupaten Kapuas.[1][2] Upacara ini telah dilakukan sejak zaman nenek moyan...

Qilin

Qilin dari Dinasti Qing di Istana Musim Panas di Beijing Lukisan oleh seorang pelukis istana yang menggambarkan salah satu jerapah Zheng He pada 1414. Lukisan ini diberi judul Ode Qilin Menghadirkan Ketenangan (rui) Qilin (Hanzi: 麒麟; Pinyin: qílín; Wade–Giles: ch'ilin), adalah Makhluk mitologis yang terdapat dalam legenda-legenda di berbagai negara di Asia Timur. Yang jantan disebut Qi (Hanzi: 麒, dan yang betina disebut Lin (Hanzi: 麟). Qilin adalah sebuah pertanda baik...

 

The Voice Senior (Russian TV series)

Russian TV series For other versions of the series, see The Voice (franchise). For the most recent season, see The Voice Senior (Russian season 5). This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find...

 

Mohammad Yamin

Mohammad Yamin Menteri Penerangan Indonesia ke-14Masa jabatan6 Maret 1962 – 17 Oktober 1962PresidenSoekarno PendahuluMaladiPenggantiRoeslan AbdulganiMenteri Sosial dan Kebudayaan Indonesia ke-15Masa jabatan10 Juli 1959 – 30 Juli 1959PresidenSoekarno PendahuluJohannes LeimenaPenggantiMuljadi DjojomartonoKetua Dewan Perancangan Nasional Ke-4Masa jabatan23 Oktober 1958 – 17 Oktober 1962PresidenSoekarno PendahuluAli BudiardjoPenggantiSoeharto Sastrosoe...

Football Club Utrecht

FC UtrechtCalcio Utreg Segni distintivi Uniformi di gara Casa Trasferta Terza divisa Colori sociali Rosso, bianco Dati societari Città Utrecht Nazione  Paesi Bassi Confederazione UEFA Federazione KNVB Campionato Eredivisie Fondazione 1970 Presidente Wilco van Schaik Allenatore Ron Jans Stadio Stadion Galgenwaard(23 750 posti) Sito web www.fcutrecht.nl Palmarès Coppe dei Paesi Bassi 3 Johan Cruijff Schaal 1 Stagione in corso Dati aggiornati al 21 settembre 2020Si invita a segu...

 

STIMIK ESQ

STIMIK ESQ Business SchoolMotoEducating Leaders With CharacterJenisPerguruan tinggi swastaDidirikanDesember 2012Staf akademik12Staf administrasi10LokasiJakarta Selatan, DKI Jakarta, IndonesiaWarnaBiruNama julukanESQ Business SchoolSitus webwww.esqbs.ac.id Sekolah Tinggi Ilmu Manajemen dan Ilmu Komputer ESQ (STIMIK ESQ) atau dikenal juga dengan nama ESQ Business School, (ESQ BS), adalah sebuah perguruan tinggi swasta di Jakarta, Indonesia. Kampus utamanya terletak di Menara 165 Jl. TB. Simatup...

 

Smile (The Beach Boys)

Questa voce o sezione sull'argomento Album discografici è priva o carente di note e riferimenti bibliografici puntuali. Sebbene vi siano una bibliografia e/o dei collegamenti esterni, manca la contestualizzazione delle fonti con note a piè di pagina o altri riferimenti precisi che indichino puntualmente la provenienza delle informazioni. Puoi migliorare questa voce citando le fonti più precisamente. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. SMiLEalbum in studioArtistaThe Beac...

Indroyono Soesilo

Prof. Dr. Ir.Dwisuryo Indroyono SoesiloM.Sc. Menteri Koordinator Bidang Kemaritiman Republik Indonesia ke-3Masa jabatan27 Oktober 2014 – 12 Agustus 2015PresidenJoko WidodoWakil PresidenMuhammad Jusuf KallaPendahuluJatidjan(Kabinet Ampera I, 1966)PenggantiRizal Ramli Informasi pribadiLahir27 Maret 1955 (umur 69)Bandung, Jawa Barat, IndonesiaKebangsaanIndonesiaPartai politikIndependenSuami/istriDr. Ir. Nining Sri Astuti, MA.Anak3Orang tuaSoesilo Soedarman (ayah)Sunting kotak...

 

Israël au Concours Eurovision de la chanson 2021

Israëlau Concours Eurovision 2021 Données clés Pays  Israël Chanson Set Me Free Interprète Eden Alene Langue Anglais Sélection nationale Radiodiffuseur KAN Type de sélection HaShir SheLanu L'Eurovizion 2021 Date 22 mars 2020(artiste)25 janvier 2021 (chanson) Concours Eurovision de la chanson 2021 Position en demi-finale 5e (192 points, qualifiée) Position en finale 17e (93 points) 2020 2022 modifier Israël est l'un des trente-neuf pays participants du Concours Eurovision de la ...

 

Athéisme d'État

La cathédrale Saint-Vladimir de Kiev, reconvertie en « musée antireligieux » par les autorités soviétiques dans les années 1920. L’athéisme d'État désigne la promotion de l'athéisme comme doctrine officielle, voire obligatoire, d'un État. Il se distingue radicalement de la laïcité, qui sépare l'État des religions, mais les laisse libres et ne promeut ni l'athéisme, ni l'incroyance, ni la croyance, mais seulement la liberté de conscience dans le respect de la loi,...

Liste des stations du tramway de Genève

Pour un article plus général, voir Tramway de Genève. Plan schématique du réseau en 2022. Liste par ordre alphabétique des stations du tramway de Genève en Suisse. Liste des stations Liste des 86 arrêts de tramway du réseau TPG (au 10 décembre 2023) Station Lat/Long Commune Ligne(s) de tramway Ambilly, Croix-d'Ambilly 46° 11′ 34″ N, 6° 13′ 28″ E Ambilly Annemasse, Parc Montessuit 46° 11′ 39″ N, 6° 13′ 53″...

 

土库曼斯坦总统

土库曼斯坦总统土库曼斯坦国徽土库曼斯坦总统旗現任谢尔达尔·别尔德穆哈梅多夫自2022年3月19日官邸阿什哈巴德总统府（Oguzkhan Presidential Palace）機關所在地阿什哈巴德任命者直接选举任期7年，可连选连任首任萨帕尔穆拉特·尼亚佐夫设立1991年10月27日 土库曼斯坦土库曼斯坦政府与政治 国家政府 土库曼斯坦宪法 国旗 国徽 国歌 立法機關（英语：National Council of Turkmenistan） ...

 

世界政區索引

此條目可能包含不适用或被曲解的引用资料，部分内容的准确性无法被证實。 (2023年1月5日)请协助校核其中的错误以改善这篇条目。详情请参见条目的讨论页。 各国相关 主題列表 索引 国内生产总值 石油储量 国防预算 武装部队（军事） 官方语言 人口統計 人口密度 生育率 出生率 死亡率 自杀率 谋杀率 失业率 储蓄率 识字率 出口额 进口额 煤产量 发电量 监禁率 死刑 国债 ...

Human rights in Azerbaijan

Politics of Azerbaijan Constitution Constitutional court Human rights Head of state President Ilham Aliyev Vice President: Mehriban Aliyeva Office of the President Executive Prime Minister Ali Asadov Cabinet of Ministers National Assembly National Assembly Speaker: Sahiba Gafarova Judiciary Judiciary Administrative divisions Administrative divisions Elections Presidential: 201320182024 Parliamentary: 20152020 Political parties Foreign relations Ministry of Foreign Affairs Minister: Jeyhun Ba...

 

Carbachol

Chemical compound CarbacholClinical dataTrade namesMiostatAHFS/Drugs.comMonographLicense data US DailyMed: Carbachol Pregnancycategory AU: B2 Routes ofadministrationBy mouth (tablets)Solution for injectionTopical (ophthalmic solution)ATC codeN07AB01 (WHO) S01EB02 (WHO) QA03AB92 (WHO)Legal statusLegal status In general: ℞ (Prescription only) Pharmacokinetic dataBioavailabilityLowIdentifiers IUPAC name 2-[(Aminocarbonyl)oxy]-N,N,N-trimethylethanami...

 

قوانين جيم كرو

لافتة لغرفة الانتظار للملونين فقط في محطة الحافلات في دورهام كارولاينا الشمالية مايو 1940 قوانين جيم كرو (بالإنجليزية: Jim Crow Laws)‏ مصطلح أصبح شائع الاستخدام في الغرب في ثمانينيات القرن التاسع عشر الميلادي، عندما صار الفصل الاجتماعي مشروعًا في كثير من الأجزاء الجنوبية للولاي�...

Suku Wolani

WodaWodani, WolaniJumlah populasi6.920[1]Daerah dengan populasi signifikan Indonesia ( Papua Tengah)BahasaBahasa Wolani, Bahasa IndonesiaAgamaAnimisme (mayoritas), KekristenanKelompok etnik terkaitSuku Ekari, Suku Moni Wolani (disebut juga Wodani atau Woda) adalah kelompok etnis di Kabupaten Paniai, Provinsi Papua Tengah (sebelumnya Irian Jaya) dari Papua Barat (bagian barat pulau New Guinea). Berjumlah sekitar 5.000 orang pada tahun 1992, mereka adalah petani yang tinggal d...

 

Helsingfors

För andra betydelser, se Hälsingfors. Helsingfors Helsinki (finska) Kommun Helsingfors stadsvapen Land  Finland Landskap Nyland Admin. centrum Helsingfors centraltätort Area 715,48 km² (2016-01-01)[1]  - land 214,21 km²  - vatten 501,27 km² Folkmängd 658 457 (2021-12-31)[2]  - män 312 196 (2020-12-31)[2]  - kvinnor 344 724 (2020-12-31)[2] Befolkningstäthet 3 073,89 invånare/km²[...