Artikulu honek erreferentziak behar ditu. Hemen erreferentzia egiaztagarriak gehituz lagun dezakezu.

Zangak-makina lurraren azpian hainbat hodi edo kable jarri behar direnean erabiltzen da. Distantzia luzeko zangetarako, pala hondeatzailea baino egokiagoa izan daiteke.

Hainbat tamainatakoak daude, eta ebaketa-tresna desberdinak erabil ditzakete, zangak behar duen sakoneraren eta ebakiduraren eta zoruaren gogortasunaren arabera. Zanga-makinak kontu handiz erabili behar dira, oso ekipo arriskutsuak baitira.

Gurpildun zanga-makina bat metalezko gurpil horzdun batez osatuta dago. Bere erabilera eta mantentze-lanak merkeagoak dira eta katedun zanga-makinek baino zoru gogorragoak moztu ditzake. Gurpilari esker, lurzoru gogor eta bigunetan lan egin daiteke, bai homogeneoetan (arroka trinkoak, limoak, harea), bai heterogeneoetan (arroka hautsia, alubioiak, morrenak). Hau posible da ebaketa-gurpilak zanga garbitzen lan egiten duelako, eta, ondorioz, ez da hain sentikorra lurrean blokeak egotearekiko. Galtzada mozteko ere erabiltzen da, errepidearen mantentze-lanetarako eta lurpean dauden sareetara sarbidea izateko.

Bere diseinuagatik, gurpilak lurrean sakonera ezberdinak lortzea ahalbidetzen du, erreminta aldatu gabe, gurpilaren diametroa nahiko txikia izanik lan-angelu konstante bat mantenduz (hala, pisua, lurrean egindako presioa eta altuera murrizten da eta garraioa erraztu).

Ebaketa-elementuek abantaila asko eskaintzen dituzte. Segmentu horiek (sei edo zortzi, diametroaren arabera) gurpilaren inguruan jartzen dira, eta pika lodiagoak edo meheagoak gehitzen zaizkio zoruak dituen ezaugarrien arabera. Eskuz erraz alda daitezkeen erreminta horiei esker, gurpil bereko ebaketa-zabalerak doitu daitezke. Pikak konfigurazio erdiesferikoan jartzen dira, zangaren hondakinen erauzketa handitzeko. Pikak desmuntagarriak dira eta erresistentzia handiko altzairuarekin (pikak, erremintetarako altzairua, altzairu lasterra) edo wolframio karburoarekin egiten dira.

Zabaltzaileen eta eiektoreen sistema bati esker, hondeatutako materialak zangaren ertzetatik ken daitezke, eta, hala, gurpilaren kutxan materialak "birziklatzea" saihesten da. Zanga-makinak beldarren edo pneumatikoen gainean munta daitezke.

Gurpilezko zanga-makina zangak hondeatzeko eta sareak (telekomunikazioa, elektrizitatea, drainatzea, ura, gasa, ur-arazketa, etab.) aldi berean mekanikoki jartzeko erabiltzen da, landa- eta hiri-eremuetan.

Beldarren gainean dauden hondeamakinak dira, eta gainean gurpil zurrun bat muntatzen da, pikadun putzupadak dituena. Gurpilaren biraketa hastean, hondeaketa hasten da; putzupadek ateratako materialak zeharkako zinta garraiatzaile baten gainean isurtzen dira. Gurpilaren aurrealdean sostengu-gidaria du, zangaren hondoan bermatzen dena, eta hormak eta hondoa profilatzeko balio du, eta material finak putzupadetarantz arrastatzeko. Hondeaketa-abiadura handiagoa du katedun zanga-makinek baino, baina bihurguneetan erradio handiagoak behar ditu.

Kate bidezko zanga-makina batek lurra erauzteko motozerra baten moduan funtzionatzen du. Ebakitzeko tresna gisa, katearen gainazalean instalatutako pika batzuk erabiltzen dira. Zanga-makina mota honek lur oso gogorrak moztu ditzake eta zanga sakonak zulatu. Erremintaren angelua egokitu daiteke ebaketaren sakonera zehazteko. Zanga bat mozteko, erreminta angelu finko batean mantentzen da makina motelki mugitzen doazen bitartean.

Katedun zanga-makina erreminta egokia da landa-eremuetan diametro handiko zangak irekitzeko (telekomunikazioak, elektrizitatea, drainatzea, ura, gasa, ur-arazketa...). Zangako hondakinak makinaren eskuinean edo ezkerrean dagoen zinta garraiatzaile itzulgarri baten bidez hustu daitezke.

Lurzoru harritsuetan zangak zulatzeko hainbat metodo daude; horien artean batez ere ditugu zulaketa, leherketa, mailu hidraulikoak eta katedun zanga-makinak. Zanga induskatzeko metodoa aukeratzeko, arroken eta makinaren zenbait ezaugarri hartu behar dira kontuan. Zoru harritsu egoki batean katedun zanga-makina erabiltzeak dituen abantailek mugak gainditzen dituztela iradokitzen da, eta kostu-onura handitu eta beste metodo batzuekin alderatuta ingurumen-eragin negatibo gutxiago izan ditzaketela.

Zanga-makina txikiak hirigunean lan egiteko espezializatuak dira. Neurri txikiko ibilgailua da, espaloian edo galtzada estuetan zanpatzeko.

Mikrozangak egiten ditu telekomunikazio-sareak hedatzeko, batez ere FTTx konexioetarako.

Katedun zanga-makina handien berdina da, baina 90 kg-ko pisua du.

Zanga-makina eramangarriek Widia puntadun hortzak dituzten kateak dituzte. Horiekin lurra zulatzeaz gain, harriak edo sustraiak dituzten materialak suntsitzeko gaitasun handiagoa ematen du.

Eztanda egiten duen motorrak edo gasolinazko motorrekin doazenek  (ez dira motor elektrikoekin etortzen) katea hortzekin mugitzea ahalbidetzen dute eta zanga-makina bera autopropultsatzea lortzen dute.

• Pala