Urtarrilaren 24
Urtarrilaren 24a gregoriotar egutegiaren urteko hogeita laugarren eguna da. 341 egun falta dira urtea amaitzeko, 342 egun bisurteetan.
|
|
Gertaerak
|
|
Egutegia
|
|
Aurreko eta hurrengo urteetan
|
Izendegia
|
Seaska egutegia:
Antxiko eta Latsari/Laxari.
|
|
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
Mundua
Arte eta kultura
Euskal Herria
Mundua
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
- 1744 – Migel Lardizabal Uribe, euskaldun jatorriko historialari, politikari eta idazle monarkiazalea, Tepetitla de Lardizábalen (h. 1823).
- 1786 – Jose Ignazio Larramendi, euskal herritar musikaria (h. 1855).
- 1847 – Alfonso Maria Zabala, euskal idazlea (h. 1919).
- 1856 – Alberto Palacio, lapurtar ingeniaria eta arkitektoa, Bizkaiko Zubiaren disenatzailea (h. 1939).
- 1882 – Jose Maritorena, nafar bertsolaria (h. 1953).
- 1893 – Elisa Uritz, nafar andereño, pedagogo eta ekintzailea (h. 1979).
- 1911 – Alfonso Rodríguez Aldabe, nafar diplomazialari eta intelektuala (h. 2008).
- 1917 – Bixente Barandiaran, euskal idazlea (h. 2003).
- 1920 – Paul Guilsou, euskal idazle eta itzultzailea (h. 1993).
- 1923 – Javier Azagra, nafar apaiza, Cartagenako apezpikua (h. 2014).
- 1934 – Enrique Areiltza Txurruka, Mutrikuko kondea eta espainiar enpresaria, Getxon (h. 2019).
- 1938 – Joakin Madurga, nafar apaiz, irakasle eta musikaria (h. 2017).
- 1941 – Miren Koruko Gonzalez Galarraga, gipuzkoar irakaslea, ikastolen sustatzailea eta Elkarriko kidea.
- 1943 – Patxi Astibia, nafar aizkolari ohia.
- 1944 - Valentin Redín Flamarique, nafar aktore, antzerkigile eta antzerki-zuzendaria (h. 2010).
- 1946 – Juan José Txoperena, Txoperena I.a, nafar pilotari ohia.
- 1948 – Javier Ortiz, donostiar kazetaria (h. 2009).
- 1955 – Juan Luis Lorda, nafar teologoa.
- 1957 –
- 1961 – Beatriz Arzamendi, gipuzkoar musikagilea.
- 1965 – Ana Ollo, nafar kazetaria, Nafarroako Gobernuko bozeramailea eta Herritarrekiko eta Erakundeekiko Harremanetako sailburua.
- 1975 – Erdoitza Goikoetxea, bizkaitar belar hockey jokalari ohia.
- 1976 – Iñaki Lafuente, bizkaitar futbolari ohia.
- 1978 – Antonio Berasategi, arabar txirrindulari ohia.
- 1979 – Juantxo Elia, nafar futbolaria.
- 1980 – Yahaira Aguirre, bizkaitar judoka.
- 1982 – Aitor Hernández, bizkaitar txirrindularia.
- 1994 – Miguel Díaz Montes, nafar futbolaria.
- 1995 –
- 2004 - Ander Sánchez Fernández De Larrea, arabar futbolaria.
Mundua
- K. o. 76 – Hadriano, erromatar enperadorea.
- 1444 – Galeazzo Maria Sforza, italiar aristokrata (h. 1476).
- 1547 – Joana Habsburgo-Jagellon, Austriako artxidukesa (h. 1578).
- 1670 – William Congreve, ingeles idazlea (h. 1729).
- 1679 – Christian Wolff, alemaniar filosofoa (h. 1754).
- 1705 – Farinelli, italiar abeslaria (h. 1782).
- 1712 – Frederiko II.a Handia, Prusiako erregea eta Brandenburgeko hauteslea (h. 1786).
- 1732 – Pierre Augustin Caron de Beaumarchais, frantziar idazle, musikari eta enpresagizona (h. 1799).
- 1746 – Gustavo III.a Suediakoa, Suediako erregea (h. 1792).
- 1776 – Ernst Hoffmann, alemaniar idazle eta musikaria (h. 1822).
- 1778 – Karlos Fernando Artoiskoa, Berryko dukea, Karlos X.a Frantziakoaren semea (h. 1820).
- 1780 – William Henry Fitton, irlandar geologoa (h. 1861).
- 1781 – Louis-Mathieu Molé, frantziar politikaria, Frantziako 18. lehen ministroa (h. 1855).
- 1820 – Anthony W. Gardiner, Liberiako presidentea (h. 1885).
- 1840 – Diodata Saluzzo Roero, italiar idazlea (j. 1774).
- 1847 – Radomir Putnik, serbiar jenarala (h. 1917).
- 1848 – Vasili Surikov, errusiar margolaria (h. 1916).
- 1850 – Hermann Ebbinghaus, alemaniar psikologoa (h. 1909).
- 1854 – Paul Natorp, alemaniar filosofoa (h. 1924).
- 1858 – Constance Naden, ingeles idazle, poeta eta filosofoa (h. 1889).
- 1862 – Edith Wharton, estatubatuar idazle eta diseinatzailea (h. 1937).
- 1864 – Marguerite Durand, frantziar kazetari, aktore, politikari eta feminista, La Fronde egunkariaren sortzailea (h. 1936).
- 1872 – Morris Travers, britainiar kimikaria (h. 1961).
- 1886 – Henry King, estatubatuar zinema zuzendaria (h. 1982).
- 1888 – Vicki Baum, estatubatuar eleberrigilea (h. 1960).
- 1891 – Walter Model, Alemaniako landa mariskala izan zen Bigarren Mundu Gerran (h. 1945).
- 1892 – Ksenia Boguslavskaia, errusiar abangoardiako artista, poeta eta barne diseinatzailea (h. 1972).
- 1893 – Viktor Borisovitx Shklovsky, errusiar idazle eta literatura-kritikaria, errusiar formalismoaren aitzindari nagusietako bat (h. 1984).
- 1901 – Mikhail Romm, sobietar zinemagilea (h. 1971).
- 1902 – Heinosuke Gosho, japoniar zinemagilea (h. 1981).
- 1907 –
- 1911 – René Barjavel, frantziar idazlea, zientzia fikzioaren maisutzat hartua (h. 1985).
- 1913 – Norman Dello Joio, estatubatuar musikagilea (h. 2008).
- 1915 – Robert Motherwell, estatubatuar margolaria, espresionismo abstraktuaren sortzaileetako bat (h. 1991).
- 1916 – Rafael Caldera, Venezuelako presidentea (h. 2009).
- 1917 – Ernest Borgnine, estatubatuar aktorea (h. 2012).
- 1919 – Juan Eduardo Zúñiga, espainiar idazlea, eslavista, lusista, literatura-kritikaria eta itzultzailea (h. 2020).
- 1925 – Maria Tallchief, estatubatuar dantzaria (h. 2013).
- 1928 –
- 1929 – Ivan Ivanji, serbiar eleberrigilea (h. 2024).
- 1930 –
- 1931 – Lars Hörmander, suediar matematikaria (h. 2012).
- 1932 – Éliane Radigue, frantziar artista eta musika konpositorea.
- 1933 – Nico Fidenco, italiar kantautorea (h. 2022).
- 1936 –
- 1939 – Joseph Vilsmaier, alemaniar zinema zuzendaria (h. 2020).
- 1940 – Joachim Gauck, Alemaniako presidente ohia.
- 1941 –
- 1942 – Ana Kiro, galiziar abeslaria (h. 2010).
- 1943 – Sharon Tate, estatubatuar aktore eta modeloa (h. 1969).
- 1945 –
- 1947 –
- 1949 – John Belushi, estatubatuar aktore, umorista eta musikaria eta The Blues Brothers taldearen sortzaileetako bat (h. 1982).
- 1950 –
- 1953 – Moon Jae-in, Hego Koreako presidentea.
- 1956 – Lounès Matoub, kabiliar poeta eta egile abeslaria (h. 1998).
- 1957 –
- 1961 –
- 1962 – Antonina Ordina, sobietar-suediar iraupen-eskiatzailea ohia.
- 1965 – Andreu Buenafuente, kataluniar umorista, aurkezle eta ekoizlea.
- 1966 – Karin Viard, frantziar aktorea.
- 1968 –
- 1970 – Maria Naredo Molero, espainiar legelaria eta ikertzailea, giza eskubideetan eta generoan espezializatua.
- 1978 –
- 1979 – Tatyana Ali, estatubatuar aktore eta abeslaria.
- 1984 – Belén Cuesta, andaluziar aktorea.
- 1986 – Mischa Barton, ingeles aktorea.
- 1987 –
- 1989 – Asano Nagasato, japoniar futbolari ohia.
- 1991 – Anne Armstrong, estatubatuar saskibaloi-jokalaria.
- 1992 – Marko Dmitrović, serbiar futbolaria.
- 1995 – Nacho Vidal Miralles, espainiar futbolaria.
- 1999 - Shirine Boukli, frantziar judoka.
Heriotzak
Euskal Herria
- 1876 – Joaquín Elio, nafar militarra, Pauen (j. 1806).
- 1928 – Pillipa Zugatzaga, zornotzar jesulagun eta idazlea (j. 1866).
- 1944 – Bernardo Gabiola Lazpita, bizkaitar organo-irakasle eta musikagilea, Madrilen (j. 1880).
- 1945 – Leandro Nagore, Unión Patrióticako nafar politikaria eta Iruñeko alkatea (j. 1877).
- 1963 – Valentin Zubiaurre Agirrezabal, bizkaitar margolaria, Madrilen (j. 1879).
- 1966 – Luis Izeta, Athleticeko bizkaitar futbolaria (j. 1890).
- 1976 – Juan José Pradera, gipuzkoar kazetari eta diplomazialaria, Las Palmas Kanaria Handikoan (j. 1914).
- 1985 – Dalmacio Langarika, bizkaitar txirrindularia (j. 1919).
- 2021 – Mentxu Alkorta, gipuzkoar dantzari profesionala eta trikikilaria (j. 1947).
Mundua
- K. o. 41ean, soldaduek Kaligula, Erromako hirugarren enperadorea, hil zuten.
- 817 – Eztebe IV.a, Aita santua.
- 1125 – David IV.a Georgiakoa, Georgiakoa erregea (j. 1073).
- 1595 – Fernando II.a Austriakoa, Austria Aurrekoko artxiduke eta Tirolgo konde inperiala (j. 1529).
- 1611 – Mateo Burgos, gaztelar elizgizona, Iruñeko apezpikua.
- 1791 – Étienne Maurice Falconet, frantziar eskultorea (j. 1716).
- 1851 – Gaspare Spontini, italiar musikagilea eta biolinista (j. 1774).
- 1852 – Ján Kollár, eslovakiar olerkari, arkeologo, zientzialari, politikari eta paneslavismoaren ideologoa (j. 1793).
- 1865 – Stephen Allen Benson, Liberiako presidentea (j. 1816).
- 1874 – Regina Wauters, belgikar enpresaburu eta garagardogilea (j. 1795).
- 1877 – Johann Christian Poggendorff, alemaniar fisikaria (j. 1796).
- 1878 – Pieter Bleeker, herbeheretar mediku eta zoologoa (j. 1819).
- 1880 – Alexandre Baudrimont, frantziar kimikari, hizkuntzalari eta etnografoa (j. 1806).
- 1883 – Carl Skånberg, suediar margolaria (j. 1850).
- 1896 – Pierre Gustave Brunet, frantziar bibliografo eta ediziogilea (j. 1805).
- 1905 – Giovanni Battista Ceschi a Santa Croce, Maltako Ordenako 74. Printze eta Maisu Nagusia (j. 1827)).
- 1914 – David Gill, britainiar astronomoa (j. 1843).
- 1915 – Arthur Auwers, alemaniar astronomoa (j. 1838).
- 1919 – Ismail Qemali, lehenbiziko Albaniako presidente eta lehen ministroa (j. 1844).
- 1920 – Amedeo Modigliani, italiar margolari eta eskultorea (j. 1884).
- 1921 – Susan Jane Cunningham, Swarthmore College sortzen eta garatzen lagundu zuen estatubatuar matematikaria (j. 1842).
- 1924 –
- 1927 – Jean Bertheroy, frantziar idazlea (j. 1858).
- 1932 – Hermine Rheinberger, liechtensteindar idazlea (j. 1864).
- 1941 – Laura Martínez de Carvajal, Kubako lehen emakume medikua eta lehen oftalmologoa (j. 1869).
- 1947 – Felix Timmermans, flandriar eleberrigilea (j. 1886).
- 1962 – André Lhote, frantziar margolari kubista (j. 1885).
- 1965 – Winston Churchill, Erresuma Batuko lehen ministroa (j. 1874).
- 1967 – Oliverio Girondo, argentinar poeta (j. 1891).
- 1978 –
- 1979 – Johannes de Klerk, Hegoafrikako jarduneko presidentea (j. 1903).
- 1981 – Martha Betz Shapley, estatubatuar astronomoa, izar bitar eklipsatzaileei buruzko ikerketarengatik ezaguna (j. 1890).
- 1982 – Alfredo Ovando Candía, Boliviako presidente eta diktadorea (j. 1918).
- 1983 – George Cukor, estatubatuar zinema zuzendaria (j. 1899).
- 1989 –
- 1997 – Suzy Vernon, frantziar aktorea (j. 1901).
- 2000 – Florencia Pérez Padilla, Rosario, sevillar flamenko-dantzaria, aktorea, enpresaburua eta irakaslea (j. 1918).
- 2003 – Gianni Agnelli, italiar enpresaburua eta Fiat enpresaren akziodun nagusia (j. 1921).
- 2004 – Leônidas da Silva, brasildar futbolaria (j. 1913).
- 2006 –
- 2012 – Theo Angelopoulos, greziar zinema zuzendaria, ekoizlea eta gidoigilea (j. 1935).
- 2016 – Marvin Minsky, estatubatuar zientzialaria, adimen artifizialaren aitatzat hartua (j. 1927).
- 2019 – Fernando Sebastián Aguilar, espainiako artzapezpikua, Iruñeko artzapezpiku eta Tuterako apezpikua (j. 1929).
- 2020 – Rob Rensenbrink, herbeheretar futbolaria (j. 1947).
- 2022 –
- 2023 – B. V. Doshi, indiar arkitektoa (j. 1927).
- 2024 –
Jaiak eta urteurrenak
Kanpo estekak
Urtarrilaren 23 | Urteko egutegi | Urtarrilaren 25
|
|