Urriaren 21
Urriaren 21 a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta laurogeita hamalaugarren eguna da, 295.a bisurteetan . 71 egun falta dira urtea amaitzeko.
Gertaerak
Trafalgarko guda.
Egutegia
Aurreko eta hurrengo urteetan
Izendegia
Santutegia:
Daturik ez (gehitu )
Seaska egutegia:
Goren, Urtsula, Urtsuia eta Urtsua.
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
Mundua
Arte eta kultura
Euskal Herria
Mundua
1936 – The Charge of the Light Brigade filma estreinatu zen, Michael Curtizek zuzendu eta Errol Flynn , Olivia de Havilland , Patric Knowles , C. Henry Gordon eta David Niven aktoreek antzeztu zutelarik.
1940 – North West Mounted Police filma estreinatu zen, Cecil B. DeMillek zuzendu eta Gary Cooper , Madeleine Carroll , Paulette Goddard , Preston Foster , Robert Preston , George Bancroft , Akim Tamiroff eta Lon Chaney Jr aktoreek antzeztu zutelarik.
1983 – The Dead Zone ("Eremu Hila") filma estreinatu zen, David Cronenbergek zuzendu eta Christopher Walken , Brooke Adams , Tom Skerritt , Herbert Lom , Anthony Zerbe , Colleen Dewhurst eta Martin Sheen aktoreek antzeztu zuten.
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
1807 – Hilarion Eslaba , nafar musikagilea (h. 1878 ).
1893 – Antonio Alberdi , bizkaitar musikagile eta organista (h. 1986 ).
1908 – Jorge Oteiza , oriotar eskultore eta arte-teorilaria, Txillidarekin batera XX. mendeko euskal herritar eskultorerik garrantzitsuena (h. 2003 ).
1910 – Esteban Arrizabalo , Deva , gipuzkoar futbolaria (h. 1976 ).
1911 – Jon Beistegi , Axola , euskal idazlea (h. 1993 ).
1915 – Henri Bourtayre , mila kantu baino gehiagoren musikaren lapurtar egilea (h. 2009 ).
1930 –
1936 – Amaia Aroma Lejarreta , bizkaitar txistularia, Euskal Herriko kontzertu batean txistua jo zuen lehen emakumea.
1937 – Pilar Alonso Ibañez , arabar etnografoa, historialaria, idazlea, poeta eta pedagogoa.
1946 – Víctor Marro , bizkaitar futbolari ohia.
1953 – Jose Ignazio Ansorena, Mirri , donostiar txistulari eta pailazoa.
1954 – Francisco Javier Irazoki , gaztelaniazko nafar poeta eta kazetaria.
1955 – Alberto Iglesias , gipuzkoar musikagilea.
1956 –
1958 –
1964 – José Andrés Burguete , CDNko nafar politikaria.
1965 – Ion Andoni Goikoetxea , nafar futbolari ohi eta entrenatzailea.
1978 – Xabi Solano , gipuzkoar musikaria.
1982 –
1983 – Naiara Egozkue , nafar eskubaloi jokalaria.
1992 – Egoitz Fernández , bizkaitar txirrindularia.
Mundua
1581 – Domenichino , italiar Barrokoko margolaria (h. 1641 ).
1728 – Floridablancako kondea , espainiar politikaria (h. 1808 ).
1742 – Veremundo Arias , galiziar beneditar elizgizona, Iruñeko apezpikua (h. 1824 ).
1755 – Giuseppe Baini , italiar musikagile eta abesbatza-zuzendaria (h. 1844 ).
1757 – Pierre Augereau , frantziar jenerala (h. 1816 ).
1790 – Alphonse de Lamartine , frantziar idazle eta politikaria (h. 1869 ).
1833 – Alfred Nobel , suediar kimikari eta ingeniaria, dinamitaren asmatzailea eta Nobel Sarien sortzailea (h. 1896 ).
1846 – Edmundo de Amicis , italiar idazlea, eleberrigilea eta bidaia liburuen egilea (h. 1908 ).
1847 – Giuseppe Giacosa , italiar olerkari, antzerkigile eta libreto egilea (h. 1906 ).
1874 – Henri Guisan , Suitzako Armadako komandante buruzagia (h. 1960 ).
1885 – Egon Wellesz , austriar musikagilea eta musikologoa (h. 1974 ).
1901 – Margarete Buber-Neumann , alemaniar idazlea (h. 1989 ).
1904 – Patrick Kavanagh , irlandar idazlea eta olerkaria (h. 1967 ).
1908 – Alexander Schneider , lituaniar-estatubatuar biolin-jotzailea (h. 1993 ).
1912 – Georg Solti , hungariar orkestra-zuzendaria (h. 1997 ).
1914 – Martin Gardner , matematikaren eta zientziaren dibulgazioan aritutako estatubatuar idazlea (h. 2010 ).
1917 – Dizzy Gillespie , estatubatuar jazz musikaria, "bebop" eta jazz modernoaren bultzatzaile nagusietako bat (h. 1993 ).
1921 –
1922 – Liliane Bettencourt , frantziar negozio emakume, socialité eta enpresa-sortzailea (h. 2017 ).
1925 – Celia Cruz , kubatar abeslaria (h. 2003 ).
1926 – Georges Figon , frantziar gaizkile ohi eta editorea (h. 1966 ).
1929 –
1930 –
1931 –
1932 – Claude Bessy , frantziar dantzaria.
1933 – Francisco Gento , espainiar futbolaria, Espainiako Futbol Liga gehien jokatu eta irabazi zituen futbolaria (h. 2022 ).
1936 – Simon Gray , britainiar antzerkigilea (h. 2008 ).
1942 – Christopher A. Sims , estatubatuar ekonometrista eta makroekonomista, 2011ko Ekonomiako Nobel Saria .
1943 – Cecilia Pantoja , txiletar abeslaria (h. 2023 ).
1944 – Jean-Pierre Sauvage , frantziar kimikaria, 2016ko Kimikako Nobel Saria .
1945 – Nikita Mikhalkov , errusiar zinemagilea.
1946 –
1949 –
1956 – Carrie Fisher , estatubatuar aktorea (h. 2016 ).
1957 – Wolfgang Ketterle , alemaniar fisikaria, 2001eko Fisikako Nobel Saria .
1958 –
1959 – Ken Watanabe , japoniar aktorea.
1962 –
1964 – Glòria Serra , kataluniar kazetaria, aurkezlea eta irrati esataria.
1966 - Lucía Caram , monja cojonera , argentinar-kataluniar moja, sukaldaria, idazlea eta esataria da.
1971 – Verónica Fernández , espainiar zinema idazlea, gidoilaria eta irakaslea.
1977 – Kenji Fukuda , japoniar futbolari ohia.
1978 – Joanna Dworakowska , poloniar xakelaria (h. 2024 ).
1979 – Eva Llorach , espainiar antzerki, zinema eta telebistako aktorea.
1980 – Kim Kardashian , estatubatuar telebista-pertsonaia, aktore, enpresaburu eta modeloa.
1982 – Maria Gaidar , errusiar eta ukrainar politikaria.
1985 – Danae Boronat , kataluniar kazetaria eta telebista aurkezlea.
1988 –
1989 – Hannah Mouncey , australiar emakumezko eskubaloi jokalari eta futbolari transgeneroa.
1990 –
1991 – Álex Batllori , kataluniar aktorea.
1992 – Hari Nef , estatubatuar aktore, modelo eta idazle transgeneroa.
1995 –
1996 – Mareya Salazar , kanadar aktorea.
2000 – Mima Ito , japoniar mahai-tenis jokalaria.
Heriotzak
Euskal Herria
1731 – Juan Bautista Orendain , La Pazko markesa, Espainiako Felipe V.aren garaian Bulego Unibertsalaren Idazkaria , Madrilen (j. 1683 ).
1805 – Cosme Damian Txurruka , euskal herritar zientzialaria, militarra eta itsasgizona (j. 1761 ).
1887 – Jean Bernard Jauregiberri , lapurtar itsasgizon eta politikaria, Parisen (j. 1815 ).
1914 – Pierre Etxeberri , baxenafar soldadua, Lehen Mundu Gerran desertatzeagatik fusilatutako lehen euskal herritarra, Récicourten (j. 1889 ).
1917 – Vicente González de Echávarri , arabar idazle eta politikaria (j. 1859 ).
1960 –
1972 – Marcelino Olaetxea , euskal artzapezpikua eta Iruñeko apezpikua , Valentzian (j. 1888 ).
1985 – Pedro Ipiña , Morenito de Sestao , bizkaitar toreatzailea (j. 1903 ).
2002 – Bernardino Pérez Elizaran , Pasieguito , euskal herritar futbolari eta entrenatzailea, Valentzian (j. 1925 ).
2007 – Biktor Olaeta , euskal koreografoa, Elai-Alai taldearen eta Olaeta Balleten sortzailea (j. 1922 ).
2010 – Txabi Basterretxea , euskal zinemagilea (j. 1954 )
2013 – Elvira Azkarate Etxebarria , 110 urte eta 206 egun bizi izandako bizkaitarra (j. 1903 ).
2014 – Alfredo Tamayo , gipuzkoar jesuita, teologo eta irakaslea (j. 1924 ).
Mundua
1125 – Cosmas Pragakoa , txekiar erlijioso, idazle eta historialaria.
1266 – Birger Jarl , suediar politikari eta militarra (j. 1210 ).
1422 – Karlos VI.a Frantziakoa , Frantziako erregea (j. 1368 ).
1494 – Gian Galeazzo Sforza , Milango seigarren dukea (j. 1469 ).
1556 – Pietro Bacci Aretino , italiar idazlea (j. 1492 ).
1558 – Julio Zesar Eskaligero , italiar osagilea eta humanista (j. 1484 ).
1600 – Ōtani Yoshitsugu , japoniar samuraia (j. 1558 ).
1602 – Eduvigis Brandenburgokoa , Brunswick-Lüneburg eta Brunswick-Wolfenbütteleko dukesa ezkontidea (j. 1540 ).
1627 – Frederick de Houtman , herbeheretar itsasgizon, kartografo, esploratzaile eta astronomoa (j. c. 1571 ).
1632 – Cristóbal Lobera , extremadurar elizgizona, Iruñeko apezpikua .
1638 – Willem Blaeu , herbeheretar kartografo, Atlas egile eta argaratzaikea (j. 1571 ).
1650 – Pedro de Espinosa , gaztelaniazko poeta (j. 1578 ).
1765 – Giovanni Paolo Pannini , italiar margolaria (j. 1691 ).
1775 – François-Hubert Drouais , frantziar margolaria (j. 1727 ).
1803 – Alberto Fortis , veneziar idazle, naturalista eta kartografo erromantikoa (j. 1741 ).
1805 – Horatio Nelson , Erresuma Batuko Itsas Armadako ofiziala (j. 1758 ).
1886 – Jose Hernandez , argentinar olerkari, politikari eta kazetaria (j. 1834 ).
1892 – Anne Charlotte Leffler , suediar idazlea (j. 1849 ).
1893 – Julián del Casal , kubatar poeta eta idazlea (j. 1863 ).
1904 – Isabelle Eberhardt , Afrikako iparraldean bizi eta bidaiatu zuen esploratzaile eta idazle suitzarra (j. 1877 ).
1930 – Elisabeth Altmann-Gottheiner , Hochschule edo goi mailako eskola batean klasea eman zuen lehen emakume irakasle alemana (j. 1874 ).
1931 – Arthur Schnitzler , austriar dramagilea (j. 1862 ).
1941 – Nada Naumović , serbiar eta jugoslaviar partisano komunista (j. 1922 ).
1944 – Hilma af Klint , suediar artista eta arte abstraktuaren aitzindarietako bat (j. 1862 ).
1952 – Juan Yagüe , espainiar militarra, "afrikanisten" taldearen parte izateagatik ezaguna (j. 1891 ).
1961 – Karl Korsch , alemaniar politikari eta filosofo marxista (j. 1886 ).
1965 – Joaquín Vázquez , gipuzkoar futbolaria (j. 1897 ).
1967 – Ejnar Hertzsprung , daniar astronomoa (j. 1873 ).
1969 – Jack Kerouac , estatubatuar idazle eta poeta, Beat belaunaldiko partaidea (j. 1922 ).
1970 – John T. Scopes , estatubatuar irakaslea, 1925ean eboluzioaren teoria eskolan irakasteagatik epaitua (j. 1900 ).
1976 – Mercedes Pinto , espainiar-mexikar idazlea (j. 1889 ).
1978 – Anastas Mikoian , sobietar politikari boltxebikea (j. 1895 ).
1980 – Hans Asperger , Asperger sindromea izendatzen duen austriar pediatra, eugenesista, mediku teorikoa eta mediku irakaslea (j. 1906 ).
1984 – François Truffaut , frantziar zinema zuzendaria, Nouvelle Vague korrontearen fundatzaileetakoa (j. 1932 ).
1992 – Lillemor Aars , norvegiar zeramikaria (j. 1904 ).
1993 – Melchior Ndadaye , Burundiko presidentea (j. 1953 ).
1995 – Manuel Vázquez , espainiar komikigilea, Francisco Ibáñezekin batera Espainian eragin gehien izan duenetakoa (j. 1930 ).
1996 – Georgios Zoitakis , Greziako erregeordea (j. 1910 ).
1999 – Horst Krüger , alemaniar idazlea (j. 1919 ).
2006 – Urien Wiliam , galestar idazle eta antzerkigilea (j. 1929 ).
2007 –
2012 – George McGovern , estatubatuar historialari eta politikaria (j. 1922 ).
2014 –
2020 – Marge Champion , estatubatuar dantzari eta aktorea (j. 1919 ).
2021 – Bernard Haitink , herbeheretar orkestra zuzendaria (j. 1929 ).
2022 – Masato Kudo , japoniar futbolaria (j. 1990 ).
2023 –
Jaiak eta urteurrenak
Kanpo estekak
Urriaren 20 | Urteko egutegi | Urriaren 22