Artikulu hau hobetzeko lanean ari da wikilari bat. Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira edukian edo formatuan. Mesedez, aldaketa handi bat egin baino lehen, eztabaida ezazu haren lankide orrian edo artikuluaren eztabaida orrian, erredakzioa koordinatzeko.
Gasen kromatografia teknika kromatografiko bat da. Lagina zutabe kromatografiko baten pizgailuaren buruan injektatzen da, lagina lurrunduz[1]. Eluzioa gas geldo baten fase mugikorrak sortutako fluxuaren ondorioz gertatzen da. Beste kromatografia eredu batzuekin alderatuta, fase mugikorrak eta analitoaren molekulek ez diote elkarri eragiten.
Gas kromatografia
Bi gas kromatografia eredu daude: gas-solido kromatografia eta gas-likido kromatografia. Gas-solido kromatografiarekin alderatuta, gas-likido kromatografia askoz erabiliagoa da; azken honek, gas-kromatografia izenaren hegemonia hartzen du. Gas kromatografian absortzio prozesuaren bitartez ematen da analitoen erretentzioa, geldiuneko fase solidoan. Absortzio prozesu ez linealek, kromatografiak aplikazio mugatua izatea eragiten du; izan ere, gainazeleko analitoen erretentzioa erdiiraunkorra da eta errenkadak dituzten eluzio gailurrak eskuratzen dira. Erabilera bakarra, masa molekular baxuko espezie gaseosoen bitartez burutzen da. Gas kromatografiak, solido bizigabe baten gainazalean geldirik gelditzen diren molekula likidoak erabiltzen ditu fase geldikor bezala.
Gas kromatografia, gas kromatografo batean gauzatzen da. Honek osagarri desberdin hauek dauzka: gas eramailea, lagina txertatzeko sistema, zutabea eta detektagailua.
Funtzionamendua
Gas kromatografiaren egitura diagrama.
Gas-kromatografo bat hodi estu batez eginda dago, eta zutabe horretatik igarotzen da lurrundutako lagina, gas geldo edo ez-erreaktibozko fluxu jarraitu batek garraiatzen. Laginaren osagaiak zutabean zehar pasatzen dira hainbat abiaduratan, haien propietate kimiko eta fisikoen arabera eta zutabearen estaldurarekin edo betetzearekin lortzen diren interakzioen arabera. Horri fase geldikorra deritzo. Zutabea tenperaturaren bidez kontrolatzen da labe batean. Produktu kimikoak zutabearen amaieratik atera ahala, elektronikoki detektatu eta identifikatzen dira.[2]
Historia
Aurkikuntza
Gas kromatografia Anthony T. James eta Archer J.P. Martinek[3] asmatu zuten. Ikerle hauen gas-kromatografiak printzipio berri bat jarraitzen zuen, bereizketaren printzipioa, adsortzio-kromatografian ez bezala. Gas-kromatografiaren ospea berehala handitu zen, ionizazio-detektagailua[4] garatu ondoren. Martinek eta bere beste lankide batek, Richard Syngek, 1952ko Kimikako Nobel Saria partekatu zuenak, aurreko artikulu batean adierazi zuten kromatografia, gasak banatzeko ere erabil zitekeela.
Zutabe teknologia
Lehenengo gas-kromatografietan zutabe paketatuak erabili zituzten, 1 eta 5 m bitarteko luzeerakoak, 1 eta 5 mm bitarteko diametrokoak eta partikulaz beteak. Zutabe paketatuen bereizmena hobetu egin zen zutabe kapilarraren asmakuntzari esker, non fase geldikorra kapilarraren barne-horman estalita dagoen.[5]
Aplikazioak
Substantzia baten kontzentrazio txikiak analizatzeko erabiltzen den teknika bat da; baina erreferentzia bezala ezagutzen dugun lagin batekin konparatuta neurtu behar da. Tenperatura desberdinak erabili daitezke aztertu nahi diren konposatuak banatzeko.
Gas kromatografiarekin lan egiten duten profesionalek produktu kimiko baten edukia aztertzeko, industria kimikoan produktuen kalitatea ziurtatzeko, edo lurrean, airean edota uretan, produktu kimikoak identifikatzeko erabiltzen den teknika da. Behar bezala erabilita oso teknika zehatza da eta partikulen kontzentrazioak milaka milioitan neur ditzake lagin gaseosoetan.
Gasen kromatografia asko erabiltzen da auzitegiko zientzian, adibidez, droga solidoen identifikazioa eta kuantifikazioan, suteen ikerketan, pintura-txipen analisietan eta toxikologia-kasuetan.
_-_DPLA_-_6f678040232669661dcfb95308013cc0.jpg)
