Ekainaren 8 a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta berrogeita hemeretzigarren eguna da, 160garrena bisurteetan . 206 egun falta dira urtea amaitzeko.
Gertaerak
Artizarra Eguzkiaren paretik igarotzen
Egutegia
Aurreko eta hurrengo urteetan
Izendegia
Seaska egutegia:
Meder eta Jaizki.
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
Mundua
1524 – Acajutlako gudua : Pedro de Alvaradok pipil herriko gudaroste bat garaitu zuen gaur egungo Acajutlan , El Salvador.1783 – Islandiako Laki sumendiak zortzi hilabeteko erupzioa hasi zuen; islandiarren %20 hilko zituen. Hurrengo bi urteetan gosete handia eragin zuen, eta horrek sei milioi heriotza utzi zituen mundu osoan. «Europako historian izan den ingurumen-hondamendirik handienetako bat» gisa deskribatu izan da.1998 – Europar Batasuneko parlamentuak bolanta sareak debekatzeko akordio bat adostu zuen.2006 – Europako Banku Zentralak, interes tasak %2,75era igo zituen.2008 – Grezia hegoaldean, Peloponesoko eskualde turistikoan 6,5 graduko lurrikara izan zen . Bi hildako eta 227 zauritu eragin zituen.
Arte eta kultura
Euskal Herria
Mundua
1984
Gremlins Joe Dantek zuzendu eta Zach Galligan , Phoebe Cates , Hoyt Axton , Polly Holliday eta Frances Lee McCain aktoreek antzetu zuten.Ghostbusters Top Secret! Jim Abrahams , David Zucker eta Jerry Zuckerek zuzendu eta Val Kilmer , Lucy Gutteridge , Omar Sharif , Peter Cushing , Michael Gough , Jeremy Kemp eta Christopher Villiers aktoreek antzeztu zuten.1987 – Misery Stephen King estatubatuar idazleak idatzia.
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
1656 – Antonio Gastañeta , gipuzkoar itsasgizon eta ontzigilea (h. 1728 ).1737 – Julio Jose Duler , lapurtar itsasgizona.1805 – Salustiano Olotzaga , arabar militarra, gaztelaniazko idazlea, abokatua eta politikaria (h. 1873 ).1822 – Salustiano Aseginolaza , gipuzkoar farmazilaria, ikerlaria eta Santiago de Compostelako Unibertsitateko dekanoa (h. 1894 ).1833 - Bernabe Garamendi , bizkaitar eskultorea (h. 1898 ).1892 – Manuel Ignacio Galíndez , bizkaitar futbolari eta arkitektoa, arkitektura arrazionalistaren aurrekaria (h. 1980 ).1893 – Pablo Zabalo , gipuzkoar arkitekto eta margolaria (h. 1961 ).1897 – José Luis Lopez de Uralde , arabar arkitekto eta hirigilea (h. 1966 ).1901 – Julio Larrakoetxea , bizkaitar diplomazialari eta idazlea (h. 1999 ).1903 – Maria Dolores Agirre , euskal idazlea (h. 1997 ).1930 – Juan Jose Agirre Begiristain , Lazkaoko Beneditarren Monasterioko bibliotekaria eta Lazkaoko Beneditarren Fundazioko zuzendaria.1934 – Jesus Renteria , bizkaitar futbolaria (h. 2021 ).1942 – Josu Elorriaga , bizkaitar ekonomialari eta politikaria.1944 – María Ostiz , nafar abeslaria, Avilésen .1945 – Maria Jesus Agirre , arabar politikaria (h. 2016 ).1946 –
1948 – Xabier Castillo Miota , Xeberri , bizkaitar egile abeslari eta bikoiztailea (h. 2021 ).1950 – Pedro Miguel Etxenike , nafar zientzialaria eta EAJ eta EAko politikaria.1956 – Ignacio Arellano , nafar filologo eta historialaria.1964 – Txuma Murugarren , gipuzkoar abeslari, zutabegile eta blogaria.1971 – Eukene Arana , Elkarrekin Podemosko bizkaitar politikaria.1973 –
1979 – Oihane Zabaleta Mujika , gipuzkoar politikaria.1982 – Pedro Izurza , bizkaitar futbolaria.1983 –
1989 –
1990 – Jon Urzelai Urbieta , gipuzkoar fisikaria eta soziologoa.1996 - Sheila Elorza , bizkaitar futbolaria.2000 –
2004 - Eñaut Lete , gipuzkoar futbolaria.2005 – Junior Bita , ekuatoginear-bizkaitar futbolaria, Boli Kostan .
Mundua
1625 – Giovanni Domenico Cassini , astronomo eta ingeniari italiarra (h. 1712 ).1638 – Pierre Magnol , frantziar botanikoa (h. 1715 ).1671 – Tomaso Albinoni , italiar musikagilea (h.1751 ).1784 – Marie-Antoine Carême , sukaldarien errege eta erregeen sukaldaria , frantziar okin eta sukaldaria (h. 1833 ).1810 – Robert Schumann , alemaniar musikagile erromantikoa (h. 1856 ).1814 – Charles Reade , ingeles eleberrigilea (h. 1884 ).1821 – Samuel Baker , ingeles esploratzaile, militar, naturalista, ehiztari, idazle eta abolizionista (h. 1893 ).1829 – John Everett Millais , ingeles margolaria (h. 1896 ).1833 – Therese Brummer , danimarkar idazlea (h. 1896 ).1837 – Ivan Kramskoi , errusiar margolari eta arte-kritikaria (h. 1887 ).1838 – Paolo Boselli , Italiako lehen ministroa (h. 1932 ).1847 –
1855 – Natalia Kobrynska , ukrainar idazlea, Ukrainako mugimendu feministaren antolatzaile eta aitzindaria (h. 1920 ).1859 – Mary Cholmondeley , ingeles idazlea (h. 1925 ).1860 – Alicia Boole Stott , anglo-irlandar matematikaria (h. 1940 ).1861 – Juan Vázquez de Mella , espainiar filosofo eta politikaria (h. 1928 ).1867 – Frank Lloyd Wright , estatubatuar arkitektoa (h. 1959 ).1871 – Aloys Van de Vyvere , Belgikako lehen ministroa (h. 1961 ).1873 – Azorín 1967 ).1876 – Ferdynand Antoni Ossendowski , poloniar idazle, esploratzaile, unibertsitateko irakasle eta politikari antikomunista (h. 1945 ).1891 – Paul Collaer , belgikar musikagilea, piano-jotzailea eta orkestra-zuzendaria (h. 1989 ).1893 –
1894 –
1895 - Santiago Bernabéu , espainiar futbolaria, entrenatzailea eta 35 urtez Real Madrileko presidentea (h. 1978 ).1896 – Eleanor Pairman , eskoziar matematikaria (h. 1973 ).1903 – Marguerite Yourcenar , frantziar eleberrigilea (h. 1987 ).1905 – James J. Braddock , estatubatuar boxeolaria (h. 1974 ).1907 –
1910 – John W. Campbell , estatubatuar zientzia-fikziozko eleberrigile eta argitaratzailea (h. 1971 ).1911 – Antonio Rosón Pérez , Galiziako Xuntako lehenengo presidentea (h. 1986 ).1915 – Jaime Miláns del Bosch , espainiar militarra, 1981eko otsailaren 23ko kolpe militarra prestatu zuen buruzagietako bat (h. 1997 ).1916 –
1919 – Abdirashid Ali Shermarke , Somaliako 2. presidentea (h. 1969 ).1921 – Suharto , Indonesiako bigarren presidentea (h. 2008 ).1925 – Barbara Bush , Ameriketako Estatu Batuetako Lehen dama (h. 2018 ).1927 – Jerry Stiller , estatubatuar aktorea eta komediagilea, Stiller eta Meara bikoteko kidea (h. 2020 ).1928 – Gustavo Gutiérrez , perutar apaiz eta teologoa, Askapenaren teologiaren bultzatzaile nagusienetakoa (h. 2024 ).1930 – Robert Aumann , israeldar matematikari eta unibertsitate irakaslea, 2005ean Ekonomiako Nobel Saria .1933 – Joan Rivers , estatubatuar komediante, aktore, telebista aurkezle, gidoilari eta idazlea (h. 2014 ).1934 – Mikio Aoki , Japoniako jarduneko lehen ministroa (h. 2023 ).1935 – Fernando Aiuti , italiar immunologoa eta politikaria, Italiako ANLAIDS elkartearen sortzailea eta lehenengo lehendakaria (h. 2019 ).1936 –
1939 – Norman Davies , britano-poloniar historialari eta idazlea, Poloniako, Europako eta Erresuma Batuko historian aditua.1940 – Nancy Sinatra , estatubatuar aktore eta kantaria.1942 – Jacques Dubochet , suitzar biofisikaria, 2017ko Medikuntzako Nobel Saria .1947 – Eric Wieschaus , estatubatuar biologoa, 1995eko Medikuntzako Nobel Saria .1948 – José Julio Rodríguez Fernández , Espainiako Aire Armadaren jeneral ohia.1950 – Sônia Braga , brasildar aktorea.1951 –
1953 – Ivo Sanader , Kroaziako lehen ministroa.1954 – Soumeylou Boubèye Maïga , Maliko lehen ministroa (h. 2022 ).1955 –
1960 – Cristina Andreu Cuevas , espainiar zinema zuzendaria.1961 – Dunia Ayaso , espainiar zinema- eta antzerki-zuzendari eta gidoilaria (h. 2014 ).1971 –
1973 – Estela Chocarro , nafar idazlea.1975 – Michael Buckley , estatubatuar ahots-aktorea eta gidoigilea.1976 –
1977 – Kanye West , estatubatuar rapeatzailea.1978 - Nuria Montserrat Pulido , kataluniar bioingeniaria, ikertzailea eta irakaslea.1982 – Nadia Petrova , errusiar tenislari ohia.1983 –
1986 – Jennicet Gutiérrez , pertsona transgeneroen eta etorkinen eskubideen aldeko estatubatuar ekintzailea.1987 – Diego Ifrán , uruguaiar futbolaria.1989 –
1994 –
2007 - Dominika Banevič , lituaniar breakdancerra.
Heriotzak
Euskal Herria
1288 – Antso IV Ausarta k Lope III.a Diaz Harokoa Bizkaiko Jauna hil zuen Alfaron .1811 – Ortuño Agirre , Montehermosoko VI. markesa eta Trivianako X. kondea, arabar aitoren seme eta politikaria, Parisen (j. 1767 ).1852 – José Urkullu , euskal herritar idazle, matematikari, pedagogo, gramatikari eta itzultzailea, Lisboan (j. 1790 ).1885 – Jose Maria Ezpeleta Agirre-Zuazo , nafar aristokrata eta politikaria (j. 1818 ).1889 – Víctor Patricio Landaluze , bizkaitar margolaria, Habanan (j. 1830 ).1918 – Jose Cadena , nafar elizgizona (j. 1855 ).1931 –
1948 – Julian Etxeberria , euskal enpresari eta irakaslea (j. 1875 ).1965 – Amelio Mendijur , euskal herritar txirrindularia (j. 1943 ).1969 – Jose Olaizola , Ereslari , euskal musikagile eta idazlea (j. 1883 ).1983 – Manuel Olaizola , Uztapide , gipuzkoar bertsolaria (j. 1909 ).1985 – Jose Maria Zabalza , gipuzkoar zinema zuzendaria, gidoigilea eta antzerkigilea, Madrilen (j. 1928 ).1987 –
1991 – Iker Belaustegigoitia , euskal kirolaria, belan aditua, Álvaro Obregónen (j. 1927 ).1992 – Jesus Izagirre , euskal herritar futbolari eta pilotaria, Logroñon (j. 1906 ).2003 – Antonio Orbe , gipuzkoar teologo jesuita, Patristikan aditua (j. 1917 ).2009 – Kepa Arizmendi , nafar ETAkidea , erbesteratua eta Bidasoko Eskolarekin lotutako margolaria (j. 1958 ).2014 – Bitxore Laka , bizkaitar misiolari eta artista (j. 1933 ).2020 – Jamattitt Bidart, Kuxkurrio , baxenafar euskaltzale, dantzari, dantza irakasle eta euskal kulturaren sustatzailea (j. 1926 ).2023 – Txomin Perurena , gipuzkoar txirrindulari eta kirol zuzendaria (j. 1943 ).2024 – Antxon Elosegi Vitoria , gipuzkoar kultur eta jai ekintzailea (j. 1932 ).
Mundua
632 – Muhammad , Islamaren profeta eta Arabiaren bateratzailea hil zen (j. 570 ).1042 – Kanuto III.a Hardeknut , bikingo erregea (j. 1018 ).1376 – Eduardo (Printze Beltza) , Galesko eta Akitaniako printzea (j. 1330 ).1476 – Giovanni Battista Orsini , Jerusalemgo San Joan Ordenaren 39. Maisu handia (j. c. 1400 ).1492 – Elisabet Woodville , Ingalaterrako erregina ezkontidea (j. c. 1437 ).1574 – Sanada Yukitaka , japoniar daimyōa (j. c. 1512 ).1651 – Tokugawa Iemitsu , Tokugawa shogunerriko hirugarren shoguna (j. 1604 ).1714 – Sofia Palatinatukoa , Brunswick-Lüneburgeko Printzesa hauteslea (j. 1630 ).1768 – Johann Joachim Winckelmann , alemaniar arkeologoa eta historialaria (j. 1717 ).1794 – Gottfried August Bürger , alemaniar olerkaria (j. 1747 ).1795 – Luis XVII.a Frantziakoa , de iure Nafarroako eta Frantziako erregea (j. 1785 ).1809 – Thomas Paine , britainiar-estatubatuar pentsalari politiko, iraultzaile, ilustratu eta liberala, anarkismoaren aitzindaria (j. 1737 ).1828 – William Coxe , ingeles historialari eta apaiza (j. 1748 ).1831 – Sarah Siddons , galestar aktorea (j. 1755 ).1843 – Georges Michel , frantziar margolaria (j. 1763 ).1845 – Andrew Jackson , Ameriketako Estatu Batuetako zazpigarren Presidentea (j. 1767 ).1865 – Sir Joseph Paxton , ingeles margolaria, ingeniaria eta arkitektoa (j. 1803 ).1876 – George Sand , frantziar idazlea, feminismoaren aitzindaria (j. 1804 ).1889 – Gerard Manley Hopkins , ingeles olerkaria (j. 1844 ).1896 – Jules Simon , Frantziako lehen ministroa (j. 1814 ).1902 – Amado Lázaro , espainiar ingeniaria (j. 1831 ).1913 – Emily Davison , emakumeen sufragioaren aldeko ingeles ekintzailea (j. 1872 ).1920 – Augusto Righi , italiar fisikaria (j. 1850 ).1945 –
1946 - Amelia Cuñat Monleon , espainiar marrazkilaria, zeramikaria eta bildumazalea (j. 1878 ).1947 – Giacomo Albanese , italiar matematikaria (j. 1890 ).1956 – Marie Laurencin , frantziar margolaria (j. 1883 ).1960 – Mériem Bouatoura , Aljeriako gerrako borrokalari independentista (j. 1938 ).1969 – Robert Taylor , estatubatuar aktorea (j. 1911 ).1970 – Abraham Maslow , estatubatuar psikologo humanista, Maslow piramidearen asmatzailea (j. 1908 ).1986 – Cèlia Suñol i Pla , kataluniar idazlea (j. 1899 ).1990 – Jose Figueres Ferrer , Costa Ricako presidentea (j. 1906 ).1993 – Severo Sarduy , kubatar idazlea (j. 1937 ).1995 – Juan Carlos Onganía , Argentinako de facto 1914 ).1997 – Amos Tutuola , nigeriar idazlea (j. 1920 ).1998 –
2001 – Griselda Pascual i Xufré , ikerketa matematikoari eta irakaskuntzari lotutako kataluniar zientzialaria (j. 1926 ).2004 – Nuria Torray , kataluniar aktorea (j. 1934 ).2007 –
2009 –
2010 – Sara Berenguer , kataluniar feminista libertario eta anarkosindikalista (j. 1919 ).2016 – Pierre Aubert , Suitzako Konfederazioko presidentea (j. 1927 ).2018 – Anthony Bourdain , estatubatuar sukaldari, idazle eta telebistako pertsonaia (j. 1956 ).2019 –
2020 – Pierre Nkurunziza , Burundiko presidentea (j. 1964 ).2022 –
2023 –
2024 – Nanae Sasaya , japoniar mangaka (j. 1950 ).
Jaiak eta urteurrenak
Kanpo estekak
Ekainaren 7 | Urteko egutegi | Ekainaren 9
Information related to Ekainaren 8
.jpg)
