Στις 22 Δεκεμβρίου 2018, τσουνάμι που προκλήθηκε από την έκρηξη του ηφαιστείου Ανάκ Κρακατόα στο στενό Σούντα έπληξε τις παράκτιες επαρχίες Μπάντεν και Λαμπούνγκ στην Ινδονησία. Τουλάχιστον 429 άτομα σκοτώθηκαν και πάνω από 1.400 τραυματίστηκαν. Η Ινδονησιακή Υπηρεσία Μετεωρολογίας, Κλιματολογίας και Γεωφυσικής (ΙΥΜΚΓ) αποδίδει το τσουνάμι σε υψηλή παλίρροια και υποθαλάσσια κατολίσθηση που προκλήθηκε από την έκρηξη του ηφαιστείου.
Παρασκήνιο
Η Ινδονησία, που βρίσκεται στο δακτύλιο της Φωτιάς του Ειρηνικού, υφίσταται από υψηλή συχνότητα σεισμών ενώ σε αυτή βρίσκονται 127 ενεργά ηφαίστεια. Ένα από αυτά τα ηφαίστεια είναι το Ανάκ Κρακατάου (κυριολεκτικά «παιδί του Κρακατόα») και βρίσκεται στο στενό των Σούντα. Δημιουργήθηκε το 1927 και προέκυψε από την έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα το 1883 – μία από τις πιο βίαιες εκρήξεις στην ιστορία που σκότωσαν πάνω από 30.000 άτομα μέσα από πτώσεις τεράστιων ποσοτήτων στάχτης και λάβας.[1][2]
Στους μήνες που προηγήθηκαν του τσουνάμι, το Ανάκ Κρακατάου είχε αυξημένη δραστηριότητα. Μια έκρηξη στην 21η Δεκεμβρίου διήρκεσε πάνω από 2 λεπτά και παρήγαγε σύννεφο στάχτης ύψους 400 μέτρων.[1]
Τσουνάμι
Στις 21:03 τοπική ώρα (14:03 UTC, 16:03 ώρα Ελλάδας/Κύπρου), το Ανάκ Κρακατάου εξερράγη και κατέστρεψε τοπικό σεισμογραφικό εξοπλισμό, όμως ένα κοντινό σεισμογραφικό σταθμό που εντόπιζε συνεχείς δονήσεις.[3] Η ΙΥΜΚΓ εντόπισε τσουνάμι εκδήλωση γύρω στις 21:27 τοπική ώρα (14:27 UTC, 16:27 ώρα Ελλάδας/Κύπρου) στη δυτική ακτή του Μπάντεν, αλλά ο οργανισμός δεν είχε εντοπίσει οποιοδήποτε προηγούμενο τεκτονικό γεγονός.[4] Ο Ινδονησιακός Εθνικός Οργανισμός για τα Αντίμετρα Καταστροφών (ΙΕΟΑΚ) κυκλοφόρησε μια δήλωση μέσω του εκπροσώπου της Σουτόπο Πούρβο Νουγκρόχο, η οποία απέδιδε το τσουνάμι σε ασυνήθιστα υψηλές παλίρροιες που προκλήθηκαν από την πανσέληνο σε συνδυασμό με υποθαλάσσια κατολίσθηση που προκλήθηκε από την έκρηξη του Ανάκ Κρακατάου.[2]
Προηγουμένως, η ΙΥΜΚΓ εξέδωσε προειδοποίηση για υψηλά κύματα στα νερά γύρω από το στενό.[5] Ο παλιρροιογράφος για το τσουνάμι μέτρησε κύματα ύψους περίπου 90 εκατοστών στο Σεράνγκ και 30 εκατοστών στο Λαμπούνγκ,[6] στην κορυφή της παλίρροιας ύψους 2 μέτρων.[7]
Απώλειες
Το Ινδονησιακό Εθνικό Συμβούλιο για τη Διαχείριση Καταστροφών ανέφερε αρχικά 20 θανάτους και 165 τραυματισμούς.[2] Την επόμενη ημέρα ο αριθμός είχε αναθεωρηθεί σε 43 θανάτους – 33 στο Παντεγκλάνγκ, 7 στο Νότιο Λαμπούνγκ και 3 στο Σεράνγκ, ενώ υπήρχαν επίσης 584 τραυματίες και 2 αγνοούμενοι. Οι περισσότεροι τραυματισμοί (491) καταγράφηκαν στο Παντεγκλάνγκ. Οι περιοχές του Παντεγκλάνγκ που επλήγησαν από το κύμα περιλαμβάνουν παραλίες που είναι δημοφιλείς τουριστικοί προορισμοί, όπως το Ταντζούνγκ Λεσούνγκ.[3][8] Ο αριθμός των νεκρών αυξήθηκε στους 62 με 20 αγνοούμενους αργότερα εκείνη την ημέρα.[9] Αναφέρθηκαν επίσης αγνοούμενα πρόσωπα που προέρχονταν από νησιά που ανήκουν στην επαρχία Παντεγκλάνγκ.[10] Στις 13:00 τοπική ώρα (08:00 ώρα Ελλάδας/Κύπρου) της 23ης Δεκεμβρίου, ο ΙΕΟΑΚ είχε επιβεβαιώσει 168 θανάτους και 745 τραυματισμούς με 30 αγνοούμενους.[11] Αργότερα ανέβηκε ακόμη περισσότερο.[12]
Ανάμεσα στα θύματα ήταν ο Αά Τζίμι, Ινδονήσιος ηθοποιός,[13] και μέλη των Seventeen. Ο μπασίστας και ο μάνατζέρ τους σκοτώθηκαν ενώ ο κιθαρίστας και ο ντράμερ βρέθηκαν νεκροί μερικές ώρες αργότερα.[14] Ένα βίντεο που κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο δείχνει το χώρο που έπαιζε το συγκρότημα να χτυπηθεί από το τσουνάμι στη μέση του σόου στο Ταντζούνγκ Λεσούνγκ, με αποτέλεσμα να καταρρεύσει και το κοινό να φύγει.[15] Γκρουπ από την κρατική εταιρεία PLN και το Υπουργείο Αθλητισμού και Νεολαίας επλήγησαν επίσης από το τσουνάμι, με μερικά μέλη να πεθαίνουν, να παραμένουν αγνοούμενοι ή να τραυματίζονται.[16][17]
Ζημιές
Περίπου 400 σπίτια στο Παντεγκλάνγκ που βρίσκονται κοντά στην ακτή κατέρρευσαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές λόγω των κυμάτων. Εκτός από 9 ξενοδοχεία. 30 άλλα σπίτια στο νότιο Λαμπούνγκ είχαν επίσης καταστραφεί σε μεγάλο βαθμό.[3][18] Ο δρόμος που συνδέει το Σεράνγκ και το Παντεγκλάνγκ κόπηκε.[19]
Διεθνής κινητοποίηση
Ο πρόεδρος Τζόκο Ουιντόντο διέταξε άμεση απόκριση εδάφους από τον ΙΕΟΑΚ, το Υπουργείο Κοινωνίας και τις εθνικές ένοπλες δυνάμεις της Ινδονησίας.[20] Ο μαλαισιανός Αναπληρωτής Πρωθυπουργός Ουάν Αζιζάχ Ουάν Ισμαήλ προσέφερε βοήθεια.[21] Το Υπουργείο Τουρισμού σταμάτησε προσωρινά την προώθηση του τουρισμού στο Λαμπούνγκ και Μπαντέν.[22]
Ώρες μετά το συμβάν, ο Αυστραλός Πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον προσέφερε βοήθεια πληγείσες περιοχές και έστειλε τα συλλυπητήριά του μέσω του Twitter.[23]
Μετά το τσουνάμι, μια δυσλειτουργία που προκλήθηκε από τη σειρήνα προειδοποίησης τσουνάμι στο χωριό Παντεγκλάνγκ ζήτησε από τους κατοίκους να εκκενώσουν το χώρο.[24]