Τακτικοί και απόλυτοι αριθμοί
Απόλυτοι
|
ένα |
δύο |
τρία |
τέσσερα
|
1 |
2 |
3 |
4
|
Τακτικοί
|
πρώτο |
δεύτερο |
τρίτο |
τέταρτο
|
1ο |
2ο |
3ο |
4ο
|
Οι τακτικοί, διατακτικοί αριθμοί [1][2] ή τακτικά αριθμητικά στην γλωσσολογία είναι επίθετα τα οποία αντιπροσωπεύουν αριθμητική θέση ή τοποθεσία όπως πρώτο ή δεύτερο.[3] Για τον προσδιορισμό του αριθμού ολογράφως όπως ένα ή δύο χρησιμοποιούνται οι απόλυτοι αριθμοί.
Περιγραφή
Οι τακτικοί αριθμοί μπορούν να εκφραστούν και ως συνδυασμός αριθμητικών και αλφαβητικών στοιχείων, π.χ. 1ο, 2ο, 3ο κτλ, ως συντόμευση, ενώ η κατάληξη μπορεί να είναι αρσενική, θηλυκή, ή ουδέτερη, σε ενικό ή πληθυντικό, τόσο στην αλφαβητική εκδοχή (πρώτος, πρώτη, πρώτο, πρώτοι, πρώτες, πρώτα) όσο και στην αλφαριθμητική (1ος, 1η, 1ο, 1οι, 1ες, 1α) με τον πληθυντικό να χρησιμοποιείται σπάνια στην αλφαριθμητική μορφή. Η ουδέτερη αλφαβητική μορφή των αριθμών χρησιμοποιείται για την ολογράφως έκφραση των παρονομαστών των κλασμάτων, όπως π.χ. ένα τέταρτο (1/4), ένα τρίτο (1/3) κτλ.
Παραλλαγή των αριθμών αποτελεί η χρήση λέξεων όπως πρωτεύον (όπως πρωτεύον θηλαστικό), ή πρωτεύουσα (όπως πρωτεύουσα πόλη), ή δευτερεύουσα (όπως δευτερεύουσα σημασία), κτλ οι οποίες χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς της ταξινόμησης ή τον προσδιορισμό σημαντικότητας.
Στην αγγλική και αρκετές ρομανικές γλώσσες η χρήση προθεμάτων όπως proto-, deutero-, trito- (πρώτο-, δεύτερο-, τρίτο-) συναντάται σε αρκετούς τεχνικούς και φιλολογικούς όρους.[4]
Παράθεση αριθμών
φυσικοί αριθμοί
|
τακτικοί αριθμοί
(ουδέτερη ενική μορφή)
|
1
|
πρώτο
|
2
|
δεύτερο
|
3
|
τρίτο
|
4
|
τέταρτο
|
5
|
πέμπτο
|
6
|
έκτο
|
7
|
έβδομο
|
8
|
όγδοο
|
9
|
ένατο
|
10
|
δέκατο
|
11
|
ενδέκατο
|
12
|
δωδέκατο
|
13-19
|
(συνδυασμοί των παραπάνω, π.χ. δέκατο τρίτο)
|
20
|
εικοστό
|
21-29
|
(συνδυασμοί των παραπάνω, π.χ. εικοστό πρώτο)
|
30
|
τριακοστό
|
40
|
τεσσαρακοστό
|
50
|
πεντηκοστό
|
60
|
εξηκοστό
|
70
|
εβδομηκοστό
|
80
|
ογδοηκοστό
|
90
|
ενενηκοστό
|
100
|
εκατοστό
|
101-999
|
(συνδυασμοί των παραπάνω, π.χ. τριακοσιοστό εικοστό πέμπτο για το 325)
|
1.000
|
χιλιοστό
|
10.000
|
δεκαχιλιοστό
|
100.000
|
εκατόν χιλιοστό
|
1.000.000
|
εκατομμυριοστό
|
1.000.000.000
|
δισεκατομυριοστό
|
Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι