Ο Στέλιος Ε. Χιλιαδάκης (Αθήνα, 1890 - 1955) ήταν Έλληνας φυσιολάτρης, λογοτέχνης και δημοσιογράφος. Υπήρξε από τους πρωτεργάτες της ίδρυσης και ανάπτυξης του πεζοπορικού τουρισμού στην Ελλάδα.
Βιογραφία
Ο Στέλιος Ε. Χιλιαδάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1890 από οικογένεια με καταγωγή τη Χίο.[1]
Τα πρώτα του λογοτεχνικά βήματα τα κάνει στον μουσικό και φιλολογικό σύλλογο η "Τέχνη", τον οποίο συνιδρύει μαζί με άλλους, πρόδρομη οργάνωση του μετέπειτα ΘεάτρουΤέχνης.[1][2][3]
Τον Σεπτέμβριο του 1913, όταν μαζί με τους Λίνο Καρζή, Κλέωνα Παράσχο και Κώστα Τουρνάκη εξέδωσαν το μηνιαίο λογοτεχνικό περιοδικό Ποιητική Έκδοση, στο οποίο δημοσίευσε και δικά του ποιήματα με το ψευδώνυμο Άμμων Φέρης.[4] Τον Ιούνιο του 1915 συμμετείχε σε διαλέξεις που γίνονταν στην περιοχή της Ακρόπολης από πνευματικούς ανθρώπους της εποχής, θαμώνες του φιλολογικού καφενείου Νέος Κόσμος.[5]
Τον Μάρτιο του 1921 συμμετείχε στην ομάδα των Ελλήνων διανοουμένων οι οποίοι ίδρυσαν τον Οδοιπορικό Σύνδεσμο.[6] Ο Σύνδεσμος μετασχηματίστηκε το 1937 στην Ελληνική Περιηγητική Λέσχη, με διευρυμένες αρμοδιότητες και δράσεις.[7]
Ο Χιλιαδάκης αρθρογραφούσε στο περιοδικό Τουρισμός, που εξέδιδε η Ελληνική Περιηγητική Λέσχη[8] καθώς και στο στο Κυπριακό περιοδικό «Μηνιαίον Δελτίον του Εκδρομικού».[9]
Το 1923 εκτελούσε χρέη γενικού γραμματέα στον Οδοιπορικό Σύνδεσμο.[10]
Το 1927 προσλαμάνεται ως στέλεχος στον νεοϊδρυθέν Αυτόνομο Οργανισμό Τουρισμού[1] στον οποίο έγινε διευθυντής το 1928.[11]
Το 1931 ως τμηματάρχης του Οργανισμού Τουρισμού ήταν μέλος του Κομιτάτου της Αποκριάς, που προσπαθούσε να αναβιώσει την παλιά Αθηναϊκή Αποκριά διοργανώνοντας γιορτές και καρναβαλικές εκδηλώσεις.[12] Ο ίδιος έγραφε του στίχους του Τραγουδιού της Αποκριάς.[13]
Το 1932 συμμετείχε στην ίδρυση της Αθηναϊκής Ένωσης των Φίλων της Περιηγήσεως.[14]
Στο διάστημα 1939-1940 διετέλεσε Διευθυντής της Τουριστικής Οργανώσεως του Υφυπουργείου Τύπου και Τουρισμού.[15][16]
Το 1944 υπήρξε εκπρόσωπος του Υπουργίου Παιδείας στον Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών μιλώντας για την πνευματική κίνηση της χώρας.[17]
Μεταπολεμικά υπήρξε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΟΤ.[6]
Στις 22 Νοεμβρίου 1957 έγινε στη μνήμη του φιλολογικό μνημόσυνο στη Στέγη Γραμμάτων και Καλών Τεχνών, διοργανωμένο από τον Σύνδεσμο Ελλήνων Λογοτεχνών με τη σύμπραξη της Περιηγητικής Λέσχης.[20]
Βιβλιογραφία - Αρθρογραφία
Ο Στέλιος Ε. Χιλιαδάκης δημοσίευσε, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
Ποιήματα, με το ψευδώνυμο Άμμων Φέρης, στα τεύχη της Ποιητικής Έκδοσης, Αθήνα, 1913-1914
Λίνος Καρζής και τα προπλάσματά του, Αθήνα, 1917
Κόϊντος ο Σμυρναίος (Μετάφραση), Νέα Εστία, τεύχος 15ο, Ιαν.-Ιούν. 1934, σελ. 208
↑ 6,06,1Μουσά, Μυριάνθη (2012). «Πολιτικές για τον Τουρισμό: Η υλοποίηση του προγράμματος για τον τουρισμό μέσα από το κτιριακό έργο του ΕΟΤ.». Μεταπολεμικός Μοντερνισμός. Αρχιτεκτονική, Πολιτική και Τουρισμός στην Ελλάδα. 1950-1965 (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο - Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών). https://www.academia.edu/35271711. «Ενδεικτικά αναφέρουμε τους: Αλέξανδρο Πάλλη (λογοτέχνη), Αναστάσιο Ορλάνδο (ακαδημαϊκό), Στέλιο Χιλιαδάκη (λογοτέχνη και δημοσιογράφο) που συμμετέχουν στην ίδρυση του σωματείου. Αργότερα σε αυτό προσχωρούν και άλλοι εκπρόσωποι της διανόησης όπως οι: Ηλίας Βενέζης, Κωστής Παλαμάς, Άγγελος Σικελιανός, Κώστας Βάρναλης, Κώστας Ουράνης κλπ. Ο Στέλιος Χιλιαδάκης γίνεται μεταπολεμικά Σύμβουλος του Δ.Σ. του ΕΟΤ.».
↑Νέζης, Νίκος (2000). Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας - Αναρρίχησης 1930-2000. Αθήνα: Ε.Ο.Ο.Α. σελ. 248. ISBN960-86676-1-5. 1921, 21 Μαρτίου. Ιδρύεται στην Αθήνα ο Οδοιπορικός Σύνδεσμος (1921-1937. Έγινε Ε.Π.Λ.) από τους Δ. Καμπούρογλου, Γ. Τυπάλδο, I. Ζυγομαλά, Κ. Καρζή. Αλ. Πάλλη, Π. Κονδύλη, Ο. Θωμόπουλο, Α. Καράλη, Γ. Σωτηρίου, Α. Σμπαρούνη, Α. Ορλάνδο, Στ. Ξενόπουλο, Θ. Κουτούπη, Α. Ξυγγόπουλο, Στ. Χιλιαδάκη, Μ. Περτέση, Ν. Λιάτσικα, Κ. Πασαγιάννη, Π. Κοντογιάννη, Ν. Φρυδά, κ.ά.
↑Κοκολογιάννη, Μαρία (24 Νοεμβρίου 2008). «Αρχειακά - ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ». Εφημερίδα Το Βήμα (Ηλεκτρονική έκδοση). https://www.tovima.gr/2008/11/24/books-ideas/arxeiaka-124/. «Ονόματα που υπογράφουν στις σελίδες του Τουρισμού, ο γλύπτης K. Δημητριάδης, ο αρχιτέκτονας Δ. Μωρέτης, ο συγγραφέας και ιδρυτικό μέλος της ΕΠΛ Στ. Χιλιαδάκης, ο αρχαιολόγος M. Χατζηδάκης, ο N. Αιγινήτης, ο Δ. Κατσώνης κ.ά.»
↑Παναγιώτου, Νικόλαος (2004). Ελλαδίτες λόγιοι και καλλιτέχνες σε Κυπριακά Περιοδικά. Λευκωσία: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. σελ. 3632. Στο Μηνιαίον Δελτίον του Εκδρομικού μόνο δημοσίευσαν οι Νικόλαος Αιγινήτης, Ξ. Γεωργιάδης, Πάνος Γρίσπος, Κλ. Ζερβός, Α. Κρητικός, Β. Κωνσταντινόπουλος, Κ. Κωστοβασίλης, I. Λαμέρας, Στ. Μπινιάρης, Γιάννης Σούκας, Γ. Σταματάκος, Ξ. Στεργίου, Στέλιος Χιλιαδάκης και Δ. Χρόνης. Δημοσίευσαν και αλλού οι Γεώργιος Γκαράνης και Κώστας Τσέλλος.
↑Κουλούρη, Χριστίνα (1997). Αθλητισμός και όψεις της Αστικής Κοινωνικότητας. Γυμναστικά και Αθλητικά σωματεία 1870-1922. Αθήνα: Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών Ε.Ι.Ε. σελ. 366. ISBN960-7138-19-8. Η πεζοπορία δὲν είνε μιὰ διασκέδασις, είνε λατρεία, καί το ὕπαιθρο δὲν είνε σχεδὸν ποτὲ ὁ τόπος ποὺ πηγαίνει κανεὶς γιὰ νὰ εὐθυμήση, ἀλλ' είνε ὁ Ναὸς ποὺ εἰσέρχεται γιὰ νὰ ἐπικοινωνήση μέ τη θεότητα. Λόγος του Στέλιου Ε. Χιλιαδάκη, γεν. γραμματέα του Συνδέσμου στη Γ.Σ. της 31 Ιαν. 1923: Οδοιπορικός Σύνδεσμος. Ο σκοπός και το έργον του (Έκθεσις Πεπραγμένων), Αθήνα 1923, σ. 5.
↑Νέζης, Νίκος (2000). Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας - Αναρρίχησης 1930-2000 - 70 χρόνια προσφοράς και δράσης. Αθήνα: Ε.Ο.Ο.Α. σελ. 253. ISBN960-86676-1-5. 1932, 22 Φεβρουαρίου. Ιδρύεται στην Αθήνα η Ένωση των Φίλων της Περιηγήσεως από τους Στ. Ε. Χιλιαδάκη, Γεωργαλά, I. I. Σαρρή, Μ. Σπ. Καψαμπέλη, Κ. Καλοδούκα, Π. Βλαχαβιόλου κ.ά.
↑Χιλιαδάκης, Στέλιος (1940). Ταξίδια στην Ήπειρο. Αθήνα: Ηπειρωτική Εταιρεία. σελ. Εισαγωγικό σημείωμα. Ο διευθυντής της Τουριστικής Οργανώσεως του Υφυπουργείου Τύπου και Τουρισμού κ. Στέλιος Χιλιαδάκης, επισκεφθείς προ τίνος την Ήπειρον διά την μελέτην τουριστικών ζητημάτων αυτής …
↑Χορν, Παντελής (1 Σεπτεμβρίου 1955). «Στέλιος Χιλιαδάκης». Νέα Εστία58 (676). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-12-23. https://web.archive.org/web/20211223134320/http://www.ekebi.gr/magazines/showimage.asp?file=85801&code=1854. Ανακτήθηκε στις 2021-12-23. «Ο καλός συνάδελφος και φίλος, που εχάσαμε στις 14 Αυγούστου, ήταν από τους λίγους πνευματικούς ανθρώπους του καιρού μας, που προτιμούν να προσφέρουν παρά να ζητούν. Τον εγνώρισα από κοντά, τον είδα πρόθυμα να δίνει την συμβουλή του και το μόχθο του, μα ποτέ δεν τον άκουσα να διεκδικεί κάτι, να προβάλει τον εαυτό του, να θυμίζει την εργασία του ή να υπογραμμίζει τις πρωτοβουλίες του, που και συχνές ήταν και χρήσιμες. Όσοι συνεργάστηκαν μαζί του στις λογοτεχνικές μας οργανώσεις ποτέ, βέβαια, δεν θα ξεχάσουν αυτή την υποδειγματική ανιδιοτέλεια. Εκείνοι όμως που τριάντα ολόκληρα χρόνια βρέθηκαν πλάι του στη μεγάλη εκστρατεία για την ανάπτυξη της φυσιολατρείας στον τόπο μας, θα έχουνε πάντα να λένε για ένα θαυμάσιο πάθος – το πάθος του Χιλιαδάκη – και δεν θα ξεχνούν τον πρωτοπόρο του Οδοιπορικού Συνδέσμου και της Ελληνικής Περιηγητικής Λέσχης».
↑Χιλιαδάκης, Στέλιος (1 Δεκεμβρίου 1957). «Ανέκδοτοι Στίχοι - Τάφος». Νέα Εστία. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-12-25. https://web.archive.org/web/20211225142401/http://www.ekebi.gr/magazines/showimage.asp?file=90591&code=4062. Ανακτήθηκε στις 2021-12-25. «Έπειτα από σύντομη εισήγηση του Προέδρου του Σ.Ε.Λ. κ. Γ. Σταμπολή, μίλησαν ο Αντιπρόεδρος της Π. Λ. κ. Στ. Αίσωπος, ιατρός, με θέμα: «Ο πρωτοπόρος του Τουρισμού και Εκδρομισμού», και οι κ.κ. Γ. Αμπάτης: «Ο άνθρωπος και ο συνάδελφος», Π. Μαρκάκης: «Ο μελετητής και ο μεταφραστής», Γ. Πράτσικας: «Το ποιητικό έργου του Στέλιου Χιλιαδάκη» και Λίνος Καρζής: «Αποχαιρετισμός». Ποιήματα του αλησμόνητου λογοτέχνη απάγγειλε η δ. Αθηνά Κασσαβέτη. Ο Τάφος είναι από την ανέκδοτη ποιητική συλλογή του Στέλιου Χιλιαδάκη: «Κλεψύδρα», που πρόκειται σύντομα να εκδοθεί.».