Ο Στέλιος Ράμφος (Αθήνα, 1939) είναι Έλληναςφιλόσοφος και συγγραφέας[3]. Έχει γράψει πάνω από 30 βιβλία και θεωρείται σημαντικός Έλληνας στοχαστής[4]. Σπούδασε νομική στην Αθήνα, ακολουθώντας την ιδεολογία του μαρξισμού. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 πραγματοποίησε σπουδές φιλοσοφίας στο Παρίσι, όπου και ήρθε σε επαφή για πρώτη φορά με την ελληνική φιλοσοφία και μετέπειτα την πατερική φιλοσοφία και την ορθοδοξία. Έως το 1975, υπήρξε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, όταν και επέστρεψε στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 χαρακτηρίστηκε ως νεορθόδοξος, ωστόσο, μετά το πέρας της δεκαετίας του 1990, υπήρξε υποστηρικτής του εκσυγχρονισμού.
Νεανικά χρόνια
Ο Στέλιος Ράμφος γεννήθηκε στην Αθήνα. Το 1965, προτού ολοκληρώσει τις σπουδές του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών,[5] ξεκίνησε σπουδές φιλοσοφίας στο Παρίσι, πιο συγκεκριμένα στο Université de Vincennes à Saint-Denis (σημερινό Université Paris 8). Κατά την περίοδο μεταξύ 1969 και 1974, υπήρξε καθηγητής φιλοσοφίας στο ίδιο πανεπιστήμιο. Το 1975, επέστρεψε στην Ελλάδα όπου και συνέχισε το συγγραφικό του έργο. Έχει σημαντική παρουσία στη δημόσια ζωή με πολλές συνεντεύξεις στον Τύπο και στην τηλεόραση, με δημόσιες ομιλίες αλλά και άρθρα σε περιοδικά. Δίδαξε στο Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν και αργότερα στο Ίδρυμα Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη[6].
Φιλοσοφία
Στα πρώτα χρόνια του, ασχολήθηκε με τον μαρξισμό. Το 1960 ήταν με τη Νεολαία της ΕΔΑ και στο περιοδικό της Πανσπουδαστικής, ενώ το 1963 έκοψε τους δεσμούς του με την Αριστερά. Όταν ήταν για σπουδές στο Παρίσι γνώρισε τον Κορνήλιο Καστοριάδη ο οποίος και τον επηρέασε. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα το όνομά του συνδέθηκε με την οικουμενικότητα του ελληνικού πολιτισμού και το ρεύμα της νεοορθοδοξίας.
Όταν γίνεται αναφορά στη νεορθοδοξία, το όνομά του συχνά αναφέρεται μαζί με το όνομα του καθηγητή φιλοσοφίας Χρήστου Γιανναρά. Ενώ και οι δυο χαρακτηρίζονταν νεορθόδοξοι, είναι σαφές ότι έχουν διαφορετικές αποτιμήσεις για το ρόλο του Ορθόδοξου Χριστιανισμού στο παρελθόν της Ελλάδας[7], αλλά αναφέρονται ως κοινές απόψεις τους (μαζί με το όνομα του Ζήσιμου Λορεντζάτου), ότι θεωρούν την μοντέρνα ελληνική ιστορία σα μια αέναη σύγκρουση ανατολής και δύσης[8], ενός αντιθετικού άξονα Ανατολή-Δύση[9].
Από τη δεκαετία του 1990 ο Ράμφος έχει μεταβάλει τη στάση του υιοθετώντας "εκσυγχρονιστικές" θέσεις και θεωρώντας την ορθόδοξη παράδοση της Ελλάδας ανασταλτική της προόδου[10].
Επιρροή
Σε αφιέρωμα εφημερίδας αναφέρθηκε ως ένα από τα πρόσωπα που έκαναν τη διαφορά το 2010[4], ενώ αλλού αναφέρεται ότι έχει μεγάλη επιρροή στην πνευματική και πολιτική ελίτ της Ελλάδας[11]. Εκτός από το σημαντικό αριθμό βιβλίων που δημοσιεύει, ο Ράμφος κάνει πολλές δημόσιες ομιλίες, αλλά και εμφανίζεται σε τηλεοπτικές συνεντεύξεις όπου αναλύει τα δρώμενα και τις αποφάσεις που έχουν να πάρουν οι Έλληνες[10] και στην Ελλάδα, αλλά και σε έντυπα του εξωτερικού[12].
Συγγραφικό έργο
Παρακάτω ακολουθούν έργα του στις ελληνικές τους εκδόσεις:
Νόστος, εκδ. Επετηρίδα Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών, 1971 και εκδ. Ροές 1990, ISBN 9780002830133
Πελεκάνοι ερημικοί - Ξενάγησι στο Γεροντικόν, εκδ. Αρμός, Αθήνα, 1994, ISBN 9789607102591
Τριώδιον (Τόπος υπερουράνιος: Η παλινωδία του Παπαδιαμάντη: Μελέτη θανάτου), Αρμός, Αθήνα, 1995, ISBN 9789607102904
Χρονικό ενός καινούργιου χρόνου, εκδ. Ίνδικτος, Αθήνα, 1996, ISBN 9789605180041
Το αίνιγμα και η μοίρα - Ποιητική τέχνη στον Οιδίποδα Τύραννον, εκδ. Αρμός, Αθήνα, 1997, ISBN 9789605270438
Μια καλοκαιρινή ευτυχία τρίζει, εκδ. Αρμός, Αθήνα, 1999, ISBN 9789605271510
Φιλόσοφος και θείος έρως, (Από το συμπόσιον του Πλάτωνος στους ύμνους θείων ερώτων του Αγίου Συμεών, το επίκλην Νέου Θεολόγου), Αρμός, Αθήνα, 1999, ISBN 9789605271176
Like a Pelican in the Wilderness: Reflections on the Sayings of the Desert Fathers, 2000, ISBN 1885652402, ISBN 978-1885652409 (στα αγγλικά)
Fate and Ambiguity in Oedipus the King by Stelios Ramfos, μετάφραση Norman Russell, πρόλογος Olympia Dukakis, 2005, ISBN 0972466193, ISBN 978-0972466196 (στα αγγλικά)
Yearning for the One: Chapters in the Inner Life of the Greeks (μετάφραση Norman Russell), 2011, ISBN 1935317172, ISBN 978-1935317173 (στα αγγλικά)