Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|8|01|2025}}

Σαντζάκι της Γκιουμουλτζίνας
1878–1912
Χώρα	Οθωμανική Αυτοκρατορία
Διοικητική υπαγωγή	Βιλαέτι της Αδριανούπολης
Πρωτεύουσα	Κομοτηνή
Ίδρυση	1878
δεδομένα (π • σ • ε )

Το σαντζάκι της Γκιουμουλτζίνας (τουρκικά: Sancak-i Gümülcine) ήταν διοικητική διαίρεση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην δυτική Θράκη. Διοικητική του έδρα ήταν η πόλη Γκιουμουλτζίνα, η σημερινή Κομοτηνή και καταλάμβανε εδάφη που σήμερα ανήκουν σε Ελλάδα και Βουλγαρία.

Δημιουργήθηκε το 1878 σε τμήμα των σαντζακίων Καλλίπολης, Φιλιππούπολης, Δράμας και Αδριανούπολης, διοικητικά ανήκε στο βιλαέτι της Αδριανούπολης. Το 1913 καταργήθηκε όταν η Βουλγαρία κατέλαβε την Δυτική Θράκη και άλλαξε την διοικητική διαίρεση της περιοχής.

Ο συνολικός πληθυσμός είναι 245 072. Από αυτούς, 206 914 είναι μουσουλμάνοι, 15 241 είναι Έλληνες, 20 671 είναι Βούλγαροι, 360 είναι Αρμένιοι, 739 είναι Εβραίοι, 912 είναι Κόπτες και 235 είναι αλλοδαποί.

Το σαντζάκι διοικητικά χωριζόταν σε επτά καζάδες που διαιρούνταν σε ναχαγιέ.

Οι διοικητικές διαιρέσεις του σαντζακίου ήταν οι εξής:

• Καζάς Γκιουμουλτζίνας (Κομοτηνής), με τους νεχαγιέ: Σεΐχ Tζουμαγιά, Kιρλί, Tσακάλ, Nτζελεμπιέ, Σεχίρ, Σαπχανέ, Γιασί, Mαρωνείας και Kουρά ι Nτζεντίντ.
• Καζάς Σουλτάν Γερί (Κρούμοβγκραντ), με τους νεχαγιέ: Aντά, Tασλή, Γκιουβέ, Tεκέ και Mαστανλή.
• Καζάς Αχί Τσελεπί (Σμόλιαν), με τους νεχαγιέ: Σμιλιάν, Tσιτάκ, Kαρσιλί, Πασαβήκ, Tουζ Mπουρούν και Σουγιουτζίκ.
• Καζάς Ιξλαντέ (Ξάνθης), με τους νεχαγιέ: Γενιτζέ, Σακάρ Kαγιά, Tζελεπλί, Nτζεντίντ και Γιασή Oρέν.
• Καζάς Εγρί Δερέ (Αρντίνο), με τους νεχαγιέ: Mεσγκουλλί, Kιουτσούκ Bιράν, Nταούντ, Xοσατλή και Nτολαστίρ.
• Καζάς Δαρί Δερέ (Ζλάτογκραντ), με τους νεχαγιέ: Σαχίν και Aκ Mπουνάρ
• Καζάς Pούπτσοζ, δημιουργήθηκε το 1886.

• Παρασκευάς Kονόρτας, Γκιουμουλτζίνας Σαντζάκι (1878 - 1912), Θρακικός ηλεκτρονικός οδηγός.

• Διονύσης Βοργιάς (25 Οκτωβρίου 2017). «Η εκπαίδευση στην Κομοτηνή την ύστερη οθωμανοκρατία». Δημοσιογραφικός Οργανισμός Χρόνος. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2018.