Προσάρτηση της νότιας και ανατολικής Ουκρανίας στη Ρωσία

Στις 30 Σεπτεμβρίου 2022, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε τις συνθήκες ένταξης στη Ρωσική ομοσπονδία των τεσσάρων διεκδικούμενων περιοχών της Ουκρανίας, του Ντονέτσκ, του Λουγκάνσκ, της Χερσώνας και της Ζαπορίζια.[1]

Η προσάρτηση επισημοποιήθηκε στη Μόσχα σε επίσημη τελετή παρουσία των αρχηγών των τεσσάρων περιφερειών (Λεονίντ Πάσετσνικ, Ντενίς Πουσίλιν, Γιεβγκένι Μπαλίτσκι και Βολοντίμιρ Σάλντο) και του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.

Η Ρωσία δεν ελέγχει πλήρως καμία από τις τέσσερις περιοχές, όπου οι στρατιωτικές εχθροπραξίες βρίσκονται σε εξέλιξη, και μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχει εγκαταλείψει από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.[2]

Η προσάρτηση πραγματοποιήθηκε μετά από δημοψηφίσματα τα οποία οργανώθηκαν από τις υποστηριζόμενες από τη Ρωσία αρχές στις τέσσερις περιφέρειες. Η προσάρτηση δεν αναγνωρίζεται από τη διεθνή κοινότητα.[3] Η Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Ηνωμένα Έθνη δήλωσαν ότι η τελετή προσάρτησης δεν έχει νομική αξία.[4] Ώρες μετά την ανακοίνωση, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Πρωθυπουργός Ντενίς Σμιχάλ και ο πρόεδρος του κοινοβουλίου, Ρουσλάν Στέφαντσουκ, ανακοίνωσαν επίσημα ότι η Ουκρανία θα ξεκινήσει επίσημα τη διαδικασία ένταξης στο ΝΑΤΟ σε ταχεία βάση.[5]

Ξεπερνώντας την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014, αυτή είναι η μεγαλύτερη προσάρτηση ευρωπαϊκού εδάφους από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.[6] Η προσάρτηση δημιούργησε μια χερσαία σύνδεση μεταξύ της ηπειρωτικής Ρωσίας και της Κριμαίας.[7]

Ιστορικό

Οι τέσσερις περιφέρειες στη νότια και ανατολική Ουκρανία προέρχονταν από τα Κυβερνεία Αικατερινόσλαβ, Χερσώνας, Ταυρίδας και Χάρκοβου και την Περιφέρεια Ντον Χοστ της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Αναδιοργανώθηκαν με τα χρόνια κατά τη διάρκεια της κομμουνιστικής κυριαρχίας όταν η Ουκρανία ήταν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης. Τα όρια παρέμειναν στατικά μετά την ανεξαρτησία της Ουκρανίας το 1991.

Τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2014, η Ρωσία κατέλαβε και στη συνέχεια προσάρτησε την Κριμαία από την Ουκρανία μέσω ενός αυτοσχέδιου δημοψηφίσματος, στο οποίο το 96% του πληθυσμού ψήφισε υπέρ της, με τους Τάταρους της Κριμαίας να το μποϊκοτάρουν.[8] Τον Απρίλιο του 2014, οι φιλορώσοι αυτονομιστές στην ανατολική Ουκρανία διακήρυξαν την ανεξαρτησία της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ (στην Περιφέρεια Ντονέτσκ της Ουκρανίας) και της Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ (στην Περιφέρεια Λουγκάνσκ της Ουκρανίας) με ανεπίσημη υποστήριξη από τη Ρωσία. Στις 21 Φεβρουαρίου 2022, η Ρωσία αναγνώρισε επίσημα τη Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Λουγκάνσκ.

Τρεις ημέρες αργότερα, η Ρωσία ξεκίνησε μια πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία, κατά τη διάρκεια της οποίας κατέλαβαν εδάφη στις Περιφέρειες Χερσώνα και Ζαπορίζια, με επίσημες στρατιωτικές καταλήψεις να ξεκινούν την πρώτη εβδομάδα.[9][10]

Δημοψήφισμα και προσάρτηση

Στις 20 Σεπτεμβρίου, οι αρχές της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ, της Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ, καθώς και οι διοικήσεις κατοχής της Περιφέρειας Χερσώνας και της Περιφέρειας Ζαπορίζια, ανακοίνωσαν δημοψηφίσματα για την ένταξη στη Ρωσία στις 23–27 Σεπτεμβρίου.[11]

Στις 27 Σεπτεμβρίου, Ρώσοι αξιωματούχοι ισχυρίστηκαν ότι το ενταξιακό «δημοψήφισμα» στην Περιφέρεια Ζαπορίζια πέρασε, με το 93,11% των ψηφοφόρων να είναι υπέρ της ένταξης στη Ρωσική Ομοσπονδία.[12][13]

Στις 29 Σεπτεμβρίου, αναφέρθηκε ότι η Ρωσία θα προσαρτούσε επίσημα τις τέσσερις Περιφέρειες Λουγκάνσκ, Ντονέτσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα την επόμενη μέρα, στις 30 Σεπτεμβρίου.[1]

Κάποιες εκτιμήσεις υποδηλώνουν ότι η ανοικοδόμηση των προσαρτημένων εδαφών θα κοστίσει στη Ρωσία μεταξύ 100 και 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων.[14] Ένας κρατικός προϋπολογισμός που δημοσιεύτηκε στις 29 Σεπτεμβρίου από το Κρεμλίνο αποκάλυψε ότι είχαν διατεθεί 3,3 δισεκατομμύρια ρούβλια για την ανοικοδόμηση των περιοχών.[15]

Το έδαφος που θα προσαρτούσε η Ρωσία ανέρχεται σε περισσότερα από 90.000 χλμ2, ή περίπου το 15% της συνολικής έκτασης της Ουκρανίας – περίπου όσο η Ουγγαρία ή η Πορτογαλία.[16]

Πριν από τη διακήρυξη, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντιμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε ότι μια επίθεση στο πρόσφατα προσαρτημένο έδαφος θα θεωρηθεί επίθεση στη Ρωσία.[17]

Αντιδράσεις

Σύμφωνα με το Reuters, εάν η Ρωσία «προσάρτησε επίσημα ένα τεράστιο επιπλέον κομμάτι της Ουκρανίας, ο Πούτιν ουσιαστικά θα προσκαλούσε τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους Ευρωπαίους συμμάχους τους να διακινδυνεύσουν μια άμεση στρατιωτική σύγκρουση» και σίγουρα θα κλιμάκωνε τη συνεχιζόμενη σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.[18]

Η Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ για Πολιτικές και Ειρηνευτικές Υποθέσεις, Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο, απέρριψε το δημοψήφισμα και είπε: «Οι μονομερείς ενέργειες αποσκοπούσαν στο να παράσχουν ένα κάλυμμα νομιμότητας στην απόπειρα απόκτησης δια της βίας από ένα κράτος εδάφους άλλου κράτους, ενώ ισχυριζόταν ότι εκπροσωπούν τη βούληση του άνθρωποι, δεν μπορούν να θεωρηθούν ως νόμιμοι βάσει του διεθνούς δικαίου».[3]

Μια συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στις 30 Σεπτεμβρίου 2022 σχετικά με ψήφισμα για την καταδίκη της Ρωσίας για την προσάρτηση αυτών των εδαφών, κατέληξε σε 10 Ναι, 1 Όχι και 4 αποχές. Το ψήφισμα απέτυχε επειδή η Ρωσία άσκησε βέτο. Η Βραζιλία, η Κίνα, η Γκαμπόν και η Ινδία απείχαν αισθητά από την ψηφοφορία.[19][20]

Ουκρανική αντίδραση

Στις 7 Αυγούστου 2022, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε ότι «αν οι κατακτητές προχωρήσουν στον δρόμο των ψευδοδημοψηφισμάτων, θα κλείσουν μόνοι τους κάθε ευκαιρία συνομιλιών με την Ουκρανία και τον ελεύθερο κόσμο, που σαφώς θα χρειαστεί η ρωσική πλευρά σε κάποιο σημείο».[21] Μετά την τελετή της προσάρτησης, ο Ζελένσκι είπε ότι η Ουκρανία δεν θα διαπραγματευτεί με τη Ρωσία «όσο ο Πούτιν είναι πρόεδρος» και ζήτησε «ταχεία» ένταξη στο ΝΑΤΟ ως απάντηση.[22]

Παραπομπές

  1. ↑ 1,0 1,1 «Russia to formally annex four more areas of Ukraine». BBC. 29 Σεπτεμβρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2022. https://web.archive.org/web/20220929101053/https://www.bbc.com/news/world-europe-63072113. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2022. 
  2. ↑ Walker, Shaun (23 Σεπτεμβρίου 2022). «'Referendums' on joining Russia under way in occupied Ukraine». the Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2022. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «So-called referenda in Russian-controlled Ukraine 'cannot be regarded as legal': UN political affairs chief». UN News. 27 Σεπτεμβρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2022. https://web.archive.org/web/20220928072533/https://news.un.org/en/story/2022/09/1128161. Ανακτήθηκε στις 2022-09-29. 
  4. ↑ Trevelyan, Mark; Trevelyan, Mark (2022-09-30). «Putin declares annexation of Ukrainian lands in Kremlin ceremony» (στα αγγλικά). Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2022. https://web.archive.org/web/20220930191608/https://www.reuters.com/world/putin-declare-annexation-ukrainian-lands-major-escalation-war-2022-09-29/. Ανακτήθηκε στις 2022-09-30. 
  5. ↑ Balmforth, Tom (30 Σεπτεμβρίου 2022). «Ukraine applies for NATO membership, rules out Putin talks». Reuters. https://www.reuters.com/world/europe/zelenskiy-says-ukraine-applying-nato-membership-2022-09-30/. 
  6. ↑ Dickson, Janice (30 Σεπτεμβρίου 2022). «Putin signs documents to illegally annex four Ukrainian regions, in drastic escalation of Russia's war». The Globe and Mail. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 October 2022. https://web.archive.org/web/20221001031159/https://www.theglobeandmail.com/world/article-putin-signs-documents-to-unlawfully-claim-4-ukrainian-regions-in/. Ανακτήθηκε στις 1 October 2022. 
  7. ↑ Chernova, Ann M. Simmons and Yuliya (2022-09-30). «Russia Announces Annexation of Four Regions of Ukraine» (στα αγγλικά). Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2022. https://web.archive.org/web/20220930191608/https://www.wsj.com/articles/russia-prepares-treaties-to-annex-ukrainian-land-11664536196. Ανακτήθηκε στις 2022-09-30. 
  8. ↑ Crimean Tatar Leader Announces Referendum Boycott, https://www.rferl.org/a/crimean-tatars-boycott-referendum/25288044.html, ανακτήθηκε στις 2022-10-01 
  9. ↑ James, Liam (3 March 2022). «Russia claims it has seized Kherson as mayor agrees to conditions to keep city running». The Independent. https://www.independent.co.uk/news/world/europe/russia-ukraine-kherson-take-fall-b2027325.html. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2022. 
  10. ↑ «Berdyansk: Life Under Russian Occupation». Institute for War and Peace Reporting. 8 Απριλίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2022. 
  11. ↑ «Russia moves to formally annex swathes of Ukraine». Reuters. 20 Σεπτεμβρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. 
  12. ↑ «Pro-Moscow officials say 1 occupied area of Ukraine has voted to join Russia». PBS NewsHour (στα Αγγλικά). 27 Σεπτεμβρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2022. 
  13. ↑ «Жители Запорожской области голосовали за воссоединение с Россией – Администрация Запорожской области» (στα Ρωσικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2022. 
  14. ↑ «Putin's Victory in Taking Donbas Will Cost Him Billions». Newsweek. 29 Σεπτεμβρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2022. https://web.archive.org/web/20220930191609/https://www.newsweek.com/putin-taking-donbas-will-cost-billions-russia-ukraine-war-1747655. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2022. 
  15. ↑ «Putin to sign treaty annexing territories in Ukraine, Kremlin says». The Guardian. 29 Σεπτεμβρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2022. https://web.archive.org/web/20220929200211/https://www.theguardian.com/world/2022/sep/29/putin-to-sign-treaty-annexing-territories-in-ukraine-kremlin-says. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2022. 
  16. ↑ Guy Faulconbridge; Felix Light (22 Σεπτεμβρίου 2022). «Explainer: Russia unfolds annexation plan for Ukraine» (στα αγγλικά). Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. https://web.archive.org/web/20220922125240/https://www.reuters.com/world/europe/russia-unfolds-annexation-plan-ukraine-2022-09-20/. Ανακτήθηκε στις 2022-09-22. 
  17. ↑ Reuters staff (30 Σεπτεμβρίου 2022). «Kremlin says any attack on annexed territory will be an attack on Russia». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2022. https://web.archive.org/web/20220930191609/https://www.reuters.com/world/europe/kremlin-says-any-attack-annexed-territory-will-be-an-attack-russia-2022-09-30/. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2022. 
  18. ↑ Guy Faulconbridge; Felix Light (22 Σεπτεμβρίου 2022). «Russia moves to formally annex swathes of Ukraine» (στα αγγλικά). Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. https://web.archive.org/web/20220922082509/https://www.reuters.com/world/europe/medvedev-says-moscow-backed-separatists-must-hold-referendums-join-russia-2022-09-20/. Ανακτήθηκε στις 2022-09-22. 
  19. ↑ Ναι: Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ηνωμένες Πολιτείες, Αλβανία, Γκάνα, Ιρλανδία, Κένυα, Μεξικό, Νορβηγία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
    Αποχή: Βραζιλία, Κίνα, Γκαμπόν, Ινδία
    Όχι: Ρωσία
  20. ↑ «Russia vetoes Security Council resolution condemning attempted annexation of Ukraine regions». UN News. United Nations. 30 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2022. 
  21. ↑ Reuters (2022-08-07). «Ukraine's Zelenskiy rules out talks if Russia holds referendums» (στα αγγλικά). Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2022. https://web.archive.org/web/20220930191610/https://www.reuters.com/world/europe/zelenskiy-no-talks-if-russia-stages-referendums-2022-08-07/. Ανακτήθηκε στις 2022-09-23. 
  22. ↑ «Kyiv requests fast-track NATO membership: Zelenskyy». Al Arabiya. 30 Σεπτεμβρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2022. https://web.archive.org/web/20220930191611/https://english.alarabiya.net/News/world/2022/09/30/Kyiv-requests-fast-track-NATO-membership-Zelenskyy. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2022.