Στις 13 Οκτωβρίου 2019 διεξήχθησαν οι Πολωνικέςβουλευτικές εκλογές για την εκλογή των 460 μελών του Σέιμ και των 100 γερουσιαστών της Γερουσίας. Το κυβερνών κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη διατήρησε την πλειοψηφία του στο Σέιμ, αλλά στη Γερουσία έχασε την πλειοψηφία του από την αντιπολίτευση. Το 43,6% των ψήφων, που συγκέντρωσε το ΝκΔ, ήταν το υψηλότερο ποσοστό που έχει λάβει ποτέ Πολωνικό κόμμα από τότε που αποκαταστάθηκε η δημοκρατία στη χώρα, το 1989. Και η προσέλευση ήταν η υψηλότερη από τότε που έπεσε ο κομμουνισμός το 1989. [1]
Ιστορικό
Μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2015, το κόμμαΝόμος και Δικαιοσύνη, που κέρδισε τις 235 από τις 460 έδρες, σχημάτισε κυβέρνηση πλειοψηφίας, η οποία ήταν η πρώτη από το 1989. Μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης ήταν η Πλατφόρμα των Πολιτών, που κέρδισε τις 138 έδρες. [2][3] Στις 16 Νοεμβρίου 2015, η Μπεάτα Σίντου έγινε Πρωθυπουργός και επικεφαλής ενός υπουργικού συμβουλίου στο οποίο συμμετείχαν επίσης τα συμμαχικά κόμματα: Αλληλέγγυα Πολωνία και Πολωνία Μαζί, τα οποία στις εκλογές είχαν κοινές λίστες με το Νόμος και Δικαιοσύνη.
Στις 23 Δεκεμβρίου 2015, το Σέιμ ψήφισε έναν νόμο που άλλαξε τον τρόπο οργάνωσης του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Απαιτούσε πλειοψηφία δύο τρίτων και την υποχρεωτική συμμετοχή τουλάχιστον 13, αντί για 9, από τους 15 δικαστές. Επιπλέον, στις αρχές του 2016 η κυβέρνηση του ΝκΔ πέρασε έναν νόμο που θα έδινε στην κυβέρνηση το δικαίωμα να διορίζει τους επικεφαλής στην κρατική ραδιοτηλεόραση.[4] Ως ένδειξη διαμαρτυρίας, η Επιτροπή για την Υπεράσπιση της Δημοκρατίας, με την υποστήριξη του Μοντέρνου Κόμματος και της Πλατφόρμας των Πολιτών, ξεκίνησε διαδηλώσεις σε ολόκληρη τη χώρα, ζητώντας «Ελεύθερα μέσα». [5]
Στις 26 Δεκεμβρίου του 2016, σε μία συνεδρίαση του Σέιμ, ένας βουλευτής της αντιπολίτευσης, ο Μιχάλ Στσέρμπα του Πλατφόρμα των Πολιτών, ανέβηκε στο βήμα διαδηλώνοντας για τους περιορισμούς στην ελευθερία του τύπου στο κοινοβουλευτικό κτίριο. Ο Πρόεδρος του Σέιμ, ο Μάρεκ Κουτσίνσκι, τον απέβαλλε και συγκάλεσε ένα διάλειμμα. [6] Εν τω μεταξύ, τα μέλη της αντιπολίτευσης κατέλαβαν την κύρια αίθουσα συνεδριάσεων. Τα υπόλοιπα μέλη, αναγκάστηκαν να συνεχίσουν τη συνεδρίαση σε μια μικρότερη αίθουα. [7] Οι πολιτικοί και σχολιαστές που υποστήριξαν το Νόμος και Δικαιοσύνη κατηγόρησαν την αντιπολίτευση για απόπειρα «πραξικοπήματος».[8] Η περίοδος 26 Δεκεμβρίου-12 Ιανουαρίου 2017 ήταν ένα τέλμα για το Σέιμ, με πολλές διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες σε μεγάλες πόλεις της Πολωνίας.[9][10]
Στις 6 Δεκεμβρίου 2018 σχηματίστηκε η Συμμαχία Υπέρ της Πολωνίας,[14][15] με τα κόμματα ΚΟΡΒιΝ και Εθνικό Κίνημα. και άλλα κόμματα, για να συμμετάσχουν στις ευρωεκλογές του 2019. Στη συνέχεια, η συμμαχία άλλαξε το όνομά της σε «Συνομοσπονδία Ελευθερίας και Ανεξαρτησίας».[16]
Τον Φεβρουάριο του 2019, ιδρύθηκε το αριστερό αντικληρικό κόμμα Άνοιξη,[17] το οποίο ήρθε τρίτο στις Ευρωεκλογές του 2019, κερδίζοντας τις 3 από τις 52 έδρες. Πρώτο ήρθε το Νόμος και Δικαιοσύνη (45,38%, 27 έδρες), και δεύτερη ήρθε η μεγάλη και πολυσυλλεκτική Ευρωπαϊκή Συμμαχία (38,47%, 22 έδρες).[18] Μετά από αυτήν την ήττα, η Ευρωπαϊκή Συμμαχία διαλύθηκε και η Συνομοσπονδία έχασε πολλά κόμματα-μέλη και αρχηγούς. [19] Τον Ιούνιο του 2019, η Πλατφόρμα των Πολιτών και το Σύγχρονο Κόμμα σχημάτισαν από κοινού μία κοινοβουλευτική ομάδα. [20] Στις 6 Αυγούστου, ιδρύθηκε η Αριστερά, μία πολιτική συμμαχία των κομμάτων: Αριστερά Μαζί, Δημοκρατική Αριστερή Συμμαχία και Άνοιξη. [21] Στις 8 Αυγούστου 2019 ανακοινώθηκε η ίδρυση της «Πολωνικής Συμμαχίας» με τα κόμματα: Πολωνικό Λαϊκό Κόμμα και Κούκιζ'15. [22]
Εκλογικό σύστημα
Τα 460 μέλη του Σέιμ εκλέχτηκαν εκλογικό σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης, με ανοιχτές κομματικές λίστες, σε πολυεδρικές εκλογικές περιφέρειες, για τετραετή θητεία. Η κατανομή των εδρών έγινε με τη μέθοδο Ντ'Οντ. Το εκλογικό όριο ήταν 5% για τα μεμονωμένα κόμματα και 8% για τις συμμαχίες, ενώ δεν ίσχυσε εκλογικό όριο για τα κόμματα που αντιπροσώπευσαν τις εθνικές μειονότητες της χώρας. Τα μέλη της Γερουσίας εκλέχτηκαν με απλό πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα σε μονοεδρικές περιφέρειες,για τετραετή θητεία.[23] Τα υποψήφια μέλη έπρεπε να προταθούν από τις εκλογικές επιτροπές είτε των πολιτικών κομμάτων ή των ψηφοφόρων. [24]
Το Σέιμ αποτελείται από 460 μέλη. Για να έχει ένα κόμμα την απόλυτη πλειοψηφία πρέπει να έχει τουλάχιστον 231 έδρες, και τότε θα μπορεί να σχηματίσει μονοκομματική κυβέρνηση, χωρίς συνεργασία από άλλα κόμματα. Για την συνταγματική πλειοψηφία απαιτούνται τα 2/3 των μελών, δηλαδή 307 έδρες, και τότε η κυβέρνηση θα μπορεί να εισάγει συνταγματικές τροποποιήσεις.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Πολωνίας οι εκλογές έπρεπε να διεξαχθούν σε μία μη εργάσιμη ημέρα, μία Κυριακή ή μία εθνική εορτή, τουλάχιστον 30 ημέρες προτού λήξει η τετραετής θητεία των απερχόμενων μελών του Πολωνικού Κοινοβουλίου. [25]
Αφού η θητεία των απερχόμενων άρχισε στις 12 Νοεμβρίου 2015, [26] κατάλληλες ημερομηνίες για την διεξαγωγή των εκλογών ήταν οι Κυριακές 13, 20 ή 27 Οκτωβρίου, και οι Κυριακές 3 και 10 Νοεμβρίου του 2019. Άλλες επιτρεπτές αλλά απίθανες ημερομηνίες ήταν οι δημόσιες αργίες της 1ης Νοεμβρίου ( Ημέρα των Αγίων Πάντων) και της 11ης Νοεμβρίου ( Εθνική Ημέρα Ανεξαρτησίας ).
Συμμετέχοντα κόμματα - Συμμαχίες
Πολιτικοί συνδυασμοί που συμμετείχαν σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες
↑Αποτέλεσμα των κομμάτων ΚΟΡΒιΝ και Ο Θεός Να Σ'ευλογεί!. Δεν έφτασε το εκλογικό όριο του 5% και έμεινε εκτός κοινοβουλίου
↑Η εκλογική επιτροπή της Γερμανικής Μειονότητας έχει μία έδρα στην περιφέρεια Οπόλε. Οι μειονότητες δεν χρειάζεται να φτάσουν το εκλογικό όριο του 5% για να στείλουν έναν εκπρόσωπο στη βουλή.