Ο Οίκος της Λάρα (ισπανικά: Casa de Lara) είναι μία οικογένεια ευγενών από το μεσαιωνικό βασίλειο της Καστίλης. Δύο από τους κλάδους του, οι δούκες της Νάχερα (duques de Nájera) και oι μαρκήσιοι του Ακίλαρ δε Κάμποο (marquesado de Aguilar de Campoo) θεωρήθηκαν ευγενείς (grandees) της Ισπανίας. Η οικογένεια Λάρα κέρδισε πολυάριθμα εδάφη στην Καστίλη, το Λεόν, την Ανδαλουσία και τη Γαλικία και τα μέλη της οικογένειας μετακόμισαν στις πρώην ισπανικές αποικίες, ιδρύοντας υποκλάδους από την Αργεντινή μέχρι τις Φιλιππίνες.

Ο Οίκος της Λάρα ήταν ο πιο εξέχων στην ιστορία της Καστίλης και του Λεόν από τον 11ο έως τον 14ο αι. Ο Άλβαρο Νούνιεθ δε Λάρα υπηρέτησε ως αντιβασιλιάς για τον Ερρίκο Α' της Καστίλης. Τους αφαιρέθηκε μεγάλο μέρος της γης τους από τον Πέτρο τον Σκληρό, αλλά το περισσότερο επιστράφηκε από τον Ερρίκο Β' της Καστίλης.

Η οικογένεια δημιουργήθηκε τον 11ο αι. στην Καστίλλη, μέσω ενός γάμου που ένωσε τα πατρικά εδάφη γύρω από τη Λάρα των Πριγκίπων (Lara de los Infantes), που ανήκε στον Γκονθάλο Νούνιεθ με την κληρονομιά της συζύγου του, Γκότο Νούνιεθ, που αντιπροσωπεύει τις κτήσεις των ευγενών οικογενειών Άλβαρεθ και Aλφόνσo. ^[1] Μέχρι τον 13ο αι. η καταγωγή της οικογένειας Λάρα είχε συνδεθεί με τους πρωταγωνιστές στο έπος Τραγούδι των Επτά Πριγκίπων της Λάρα (Cantar de los Siete Infantes de Lara), μία ιστορία εκδίκησης του 10ου αι. που διαδραματίζεται γύρω από τα εδάφη, που στη συνέχεια κατείχε η οικογένεια Λάρα, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία, που να αποδεικνύουν ότι η ιστορία αντανακλούσε ιστορικά γεγονότα, και τα ονόματα του μύθου δεν μπορούν να συνδυαστούν με τη γνωστή καταγωγή της οικογένειας. ^[2]

Από τον 12ο έως τον 15ο αι. τα μέλη της οικογένειας Λάρα βρέθηκαν σε διαφορετικές εποχές, είτε να υποστηρίζουν, είτε να εναντιώνονται στον μονάρχη τους. Το 1113 ο Πέδρο Γκονθάλεθ δε Λάρα υποστήριξε τη βασίλισσα Ουρράκα της Καστίλλης στους αγώνες της ενάντια στον πρώην σύζυγό της, Aλφόνσο Α΄ της Αραγωνίας. Ο Πέδρο και ο αδελφός του, Ροδρίγο, αντιμετώπισαν επίσης τον γιο της Αλφόνσο Ζ' το 1130. Ο Ροδρίγο αργότερα βοήθησε τον Αλφόνσο να αντιμετωπίσει την άνοδο των Αλμοραβιδών. Ο Mανρίκε Πέρεθ δε Λάρα, ο Άλβαρ Πέρεθ και ο Νούνιο Πέρεθ δε Λάρα αμφισβήτησαν την αντιβασιλεία του Aλφόνσο Η΄ και ο Φερνάνδο Νούνιεθ δε Λάρα ήταν ο σημαιοφόρος (alférez) του Aλφόνσo. Ο Άλβαρο Νούνιεθ δε Λάρα έγινε αντιβασιλιάς του Ερρίκου Α'. Ο Νούνιο Γκονθάλεθ δε Λάρα υπηρέτησε τον Φερδινάνδο Γ΄ και τον Aλφόνσο Ι΄, αλλά το 1270 ηγήθηκε μίας συμμαχίας ευγενών εναντίον του ίδιου βασιλιά. Ο Χουάν Νούνιεθ Α΄ δε Λάρα ο Παχύς (el Gordo), κύριος του Αλβαρασίν (señor de Albarracín), αντιτάχθηκε στην ενθρόνιση του Σάντσο Δ΄ και έπρεπε να καταφύγει προσωρινά στη Γαλλία. Ο Χουάν Νούνιεθ Β΄ δε Λάρα ηγήθηκε διαφόρων εξεγέρσεων εναντίον του Aλφόνσoυ ΙΑ΄. Τελικά, η οικογένεια υπέφερε πολύ μετά τη νίκη του βασιλιά Πέτρου, ενάντια στον σφετεριστή ετεροθαλή αδελφό του, Ερρίκο Β'.

Ο μόνος κλάδος της οικογένειας που επέζησε του Μεσαίωνα, ήταν αυτός των Mανρίκε δε Λάρα, οι οποίοι υποστήριξαν τους Καθολικούς Μονάρχες στον πόλεμό τους ενάντια στους υποστηρικτές της διεκδικήτριας Ιωάννα λα Μπελτρανέχα. Το 1520 ο αυτοκράτορας Κάρολος Ε' ανέβασε τον Οίκο της Λάρα στη θέση των μεγαλοπρεπών (grandee), ως δουκών της Νάχερα και μαρκησίων του Αγκίλαρ δε Κάμποο. Στο εξής, τα μέλη της οικογένειας υπηρέτησαν το στέμμα ως αντιβασιλείς, υποστράτηγοι, πρεσβευτές και καρδινάλιοι. Ο πρώτος κόμης Παρέδες δε Νάβα έγινε Διδάσκαλος του Τάγματος του Σαντιάγο. Οι συγγραφείς Γκόμεθ Μανρίκε και Χόρχε Μανρίκε ανήκουν σε αυτόν τον κλάδο της Λάρα.

Το αρχικό οικόσημο υποτίθεται ότι αναπαριστά δύο λέβητες, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν την ικανότητα της οικογένειας να συντηρεί (να τρέφει) πολλούς οπαδούς.

• Doubleday, Simon R. (2004). Los Lara. Nobleza y monarquía en la España Medieval (στα Ισπανικά). Madrid: Turner Publicaciones, S.L. y C.S.I.C. ISBN 84-7506-650-X. 
• Estepa Díez, Carlos (2007). «Castilla de Condado a Reino». Alfonso VI y su época I. Los precedentes del reinado (966-1065) (στα Ισπανικά). E. Fernández González and J. Pérez Gil (Coord.). León: Universidad de León. Secretariado de Publicaciones. σελίδες 37–67. ISBN 978-84-9773-339-7. 
• Estepa Díez, Carlos (2006). «Frontera, nobleza y señoríos en Castilla: el señorío de Molina (siglos XII-XIII)». Studia histórica. Historia medieval (Salamanca: Ediciones Universidad de Salamanca) (24): σελ. 15–86. ISSN 0213-2060. http://campus.usal.es/~works_trabajo/index.php/Studia_H_Historia_Medieval/article/viewFile/4520/4536. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}
• Martínez Díez, Gonzalo (1997). El Monasterio de Fresdelval, el Castillo de Sotopalacios y la Merindad y Valle de Ubierna. Burgos: Caja de Burgos, Área de Cultura. ISBN 84-87152-39-2. 
• Menéndez Pidal de Navascués, Faustino (1984). «Los sellos de los señores de Molina». Anuario de Estudios Medievales (14): σελ. 101–120. ISSN 0066-5061. 
• Salazar y Castro, Luis de (1696). Historia Genealógica de la Casa de Lara (στα Ισπανικά). I. Madrid: Mateo Llanos y Guzmán. 
• Salazar y Castro, Luis de (1697a). Historia Genealógica de la Casa de Lara (στα Ισπανικά). II. Madrid: Mateo Llanos y Guzmán. 
• Salazar y Castro, Luis de (1697b). Historia Genealógica de la Casa de Lara (στα Ισπανικά). III. Madrid: Mateo Llanos y Guzmán. 
• Salazar y Castro, Luis de (1694). Pruebas de la historia de la casa de Lara (στα Ισπανικά). Madrid: Mateo Llanos y Guzmán. OCLC 48730039. 
• Sánchez de Mora, Antonio (1998). «Aproximación al estudio de la nobleza castellana: Los llamados Salvadores-Manzanedo y sus relaciones con el linaje de Lara (ss.XI-XIII)» (στα ES). Medievalismo: Boletín de la Sociedad Española de Estudios Medievales (8): σελ. 35–64. ISSN 1131-8155. http://works.um.es/medievalismo/article/download/52511/50651. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}

• Foundation for Medieval Genealogy: CASTILE & LEÓN NOBILITY (1): LARA