Η ιστορία διακρίνεται για την πολυπλοκότητά της, με χαρακτήρες να αλληλοδιασχίζονται και μυστικά να αποκαλύπτονται σε όλη την αφήγηση. Ο τίτλος είναι ένας ευφημισμός για το θάνατο, με τις τελευταίες σελίδες του βιβλίου αναφέρονται σε έναν μηρυκασμό σχετικά με το "κοιμήσου στον μεγάλο ύπνο" (sleeping the big sleep).
Το 1999, το βιβλίο ψηφίστηκε ως το 96ο από τα «100 βιβλία του αιώνα» της Le Monde. Το 2005 συμπεριλήφθηκε στον «Κατάλογο με τα 100 καλύτερα μυθιστορήματα» του περιοδικού Time.[1]
Πλοκή
Ο ιδιωτικός ντετέκτιβΦίλιπ Μάρλοου, προσλαμβάνεται από τον στρατηγό Στέρνγουντ, προκειμένου να σταματήσει τον εκβιασμό που έχει ως θύμα την μικρότερή του κόρη Κάρμεν. Είχε προηγουμένως εκβιαστεί από έναν άνδρα ονόματι Τζο Μπρόντι. Ο Στέρνγουντ αναφέρει ότι η άλλη, μεγαλύτερη κόρη του, Βίβιαν, είναι σε έναν γάμο χωρίς αγάπη με έναν άντρα που ονομάζεται Ράστι Ρίγκαν, ο οποίος έχει εξαφανιστεί. Στην έξοδο του Μάρλοου, η Βίβιαν αναρωτιέται αν τον προσέλαβαν για να βρει τον Ρίγκαν, αλλά ο Μάρλοου δεν απαντά.
Ο Μάρλοου ανακαλύπτει τα ίχνη του εκβιαστή Γκάιγκερ στο σπίτι του στο Λαβέρν Τέρας. Φτάνοντας εκεί ακούει έναν πυροβολισμό και βλέπει μερικούς άνδρες να φεύγουν βιαστικά από το σπίτι του εκβιαστή και να μπαίνουν στ' αυτοκίνητά τους. Ο Μάρλοου μπαίνει στο σπίτι και βρίσκει την Κάρμεν υπνωτισμένη σε μια καρέκλα δίπλα από το πτώμα του Γκάιγκερ. Μια φωτογραφική μηχανή χωρίς φιλμ αποδεικνύει ότι οι άνδρες έβγαλαν φωτογραφίες από τα δυο άτομα του δωματίου, προκειμένου να τις χρησιμοποιήσουν για περαιτέρω εκβιασμό.
Την επόμενη μέρα, η αστυνομία τού τηλεφωνεί και του αναφέρει ότι το αυτοκίνητο των Στέρνγουντ βρέθηκε βυθισμένο σε μια προβλήτα, με τον σοφέρ τους νεκρό μέσα. Φαίνεται ότι χτυπήθηκε στο κεφάλι πριν το αυτοκίνητο πέσει στο νερό. Η αστυνομία ρωτά επίσης αν ο Μάρλοου ψάχνει τον Ρίγκαν. Μια σειρά από στοιχεία οδηγούν τον Μάρλοου σε άτομα που ασχολούνται με τη χαρτοπαιξία και κάθε φορά που βρίσκεται κοντά τους συναντά και την μεγάλη κόρη του Στέρνγουντ και αδελφή της Κάρμεν, Βίβιαν Ράτλεντζ, μια διαζευγμένη καλλονή. Ο Μάρλοου και η Βίβιαν ερωτεύονται ενώ εκείνη συνεχίζει να τον προδίδει. Τα στοιχεία οδηγούν τον Μάρλοου στον Έντι Μαρς, ιδιοκτήτη καζίνου, που φαίνεται να είναι κύριος υποκινητής του εκβιασμού.
Ιστορικό
Ο μεγάλος ύπνος, όπως και τα περισσότερα μυθιστορήματα του Τσάντλερ, γράφτηκε από αυτό που ο ίδιος αποκαλούσε «κανιβαλίζοντας» τα διηγήματά του.[2] Ο Τσάντλερ έπαιρνε διηγήματα που είχε ήδη δημοσιεύσει στο περιοδικό Μαύρη Μάσκα και τα ξαναδούλευε σε ένα συνεκτικό μυθιστόρημα. Για τον Μεγάλο ύπνο, οι δύο βασικά διηγήματα που αποτελούν τον πυρήνα του μυθιστορήματος είναι ο «Δολοφόνος στη βροχή» (εκδ. 1935) και «Η αυλαία» (εκδ. 1936). Αν και τα διηγήματα ήταν ανεξάρτητα και δεν μοιράζονταν ίδιους χαρακτήρες, είχαν κάποιες ομοιότητες που έτειναν να τα συνδυάσουν. Και στα δύο διηγήματα υπάρχει ένας ισχυρός πατέρας που στενοχωριέται από την παράξενη κόρη του. Ο Τσάντλερ ένωσε τους δύο πατέρες σε έναν νέο χαρακτήρα και έκανε το ίδιο για τις δύο κόρες, με αποτέλεσμα τον στρατηγό Στέρνγουντ και την ατίθαση κόρη του Κάρμεν. Ο Τσάντλερ δανείστηκε επίσης μικρά μέρη από δύο άλλα διηγήματα, το "Finger Man" και το "Mandarin's Jade".[3]
Μια αναπάντητη ερώτηση στον Μεγάλο ύπνο είναι ποιος σκότωσε τον σοφέρ. Όταν ο Χάουαρντ Χοκς μετέφερε το μυθιστόρημα στον κινηματογράφο, η συγγραφική του ομάδα μπερδεύτηκε από αυτή την ερώτηση, σε απάντηση στην οποία ο Τσάντλερ απάντησε ότι δεν είχε ιδέα.[4] Αυτό αποτελεί παράδειγμα μιας διαφοράς μεταξύ του στυλ αστυνομικής φαντασίας του Τσάντλερ και αυτού των προηγούμενων συγγραφέων. Για τον Τσάντλερ, η πλοκή ήταν λιγότερο σημαντική από την ατμόσφαιρα και τους χαρακτήρες. Ένα τέλος που απαντούσε σε κάθε ερώτηση, ενώ συνέδεε προσεκτικά κάθε νήμα της πλοκής, είχε μικρότερη σημασία για τον Τσάντλερ παρά ενδιαφέροντες χαρακτήρες με απίστευτη συμπεριφορά.
Όταν ο Τσάντλερ συνδύασε τις ιστορίες του σε ένα μυθιστόρημα, ξόδεψε περισσότερη προσπάθεια για να επεκτείνει τις περιγραφές των ανθρώπων, των τόπων και της σκέψης του Μάρλοου παρά να κάνει κάθε λεπτομέρεια της πλοκής απόλυτα συνεπή.
Για την ιστορική αληθοφάνεια του χαρακτήρα του Γκάιγκερ ο Τζέι Γκέρτζμαν έγραψε:
"Οι ζιγκολό με πείρα έπρεπε να είναι σκληροί, αν και όχι απαραίτητα ληστρικοί, και η επιχείρηση δεν ήταν για δειλούς ή σχολαστικούς. Αλλά η εγκληματικότητα των ζιγκολό δεν εκτείνεται πέρα από τη βιβλιοπωλεία και την οργανωμένη εκβιασμό. Ο Αλ Καπόνε και ο Μέγερ Λάνσκι δεν ήταν πρότυπα. Μια φιγούρα όπως ο Α. Τζ. Γκάιγκερ, ο εκβιαστής βρώμικων επιστολών στον μεγάλο ύπνο (1939) του Τσάντλερ που συμπληρώνει τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες ως ιδιοκτήτης δανειστικής βιβλιοθήκης πορνογραφίας στο Χόλυγουντ οργανώνοντας σεξουαλικά όργια και εκβιάζοντας πλούσιους πελάτες, είναι μια συναρπαστική αλλά τρελή υπερβολή. Όσο ευάλωτες κι αν ήταν οι κινηματογραφικές προσωπικότητες στον εκβιασμό, δεν ήταν το μέτρο των εμπόρων βιβλίων".[5]
Μεταφράσεις στα ελληνικά
Ο μεγάλος ύπνος (1987), μτφρ. Ελένη Αθανασοπούλου, εκδόσεις Γράμματα[6]
The Big Sneep, μια αστυνομική κωμωδία επιστημονικής φαντασίας του Γκάρι Μπλέιν Ράντολφ δημοσιεύτηκε στο Amazon.com τον Σεπτέμβριο του 2021.
Τηλεόραση
Τηλεοπτική μεταφορά από τον Ρίτσαρντ Μόρισον, σε σκηνοθεσία Νόρμαν Φέλτον και πρωταγωνιστή τον Ζάκαρι Σκοτ, μεταδόθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 1950.
Θέατρο
The Big Sleep, μια θεατρική προσαρμογή των Άλβιν και Τζον Ράκοφ, έκανε πρεμιέρα τον Οκτώβριο του 2011 στο The Mill at Sonning, στο Μπέρκσαϊρ στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ραδιόφωνο
Διασκευή για ραδιόφωνο από τον Μπιλ Μόρισον, σε σκηνοθεσία Τζον Τάιντεμαν, και μεταδόθηκε στο BBC Radio 4 στις 26 Σεπτεμβρίου 1977, με πρωταγωνιστή τον Εντ Μπίσοπ ως Μάρλοου.
Μια άλλη προσαρμογή από το BBC Radio 4, σε σκηνοθεσία Κλερ Γκροβ και μεταδόθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2011, με πρωταγωνιστή τον Τόμπι Στίβενς ως Μάρλοου.
Κριτικές
Στις 5 Νοεμβρίου 2019, το BBC News συμπεριέλαβε τον Μεγάλο ύπνο στη λίστα με τα 100 μυθιστορήματα με τη μεγαλύτερη επιρροή.[14]
