Ο σταυρός εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην εκκλησία της «Ιερής Μητέρας του Κυρίου» στη Μονή Ελεούσας κοντά στη Στρώμνιτσα. Είναι γνωστό ότι η εκκλησία χτίστηκε το 1085 μ.Χ. Ο σταυρός είναι ζωγραφισμένος στην πρόσοψη του ναού. Στην αρχή, αυτός ο σταυρός συνδέθηκε με το μοναστήρι και την περιοχή της Στρώμνιτσας, αλλά αργότερα έγινε ένα πολύ γνωστό σύμβολο της Εκκλησίας της Μακεδονίας.[2]
Στη Μακεδονία, η διακόσμηση είναι συχνά παρούσα για λόγους αισθητικής σε μακεδονικές εκκλησίες, εκκλησιαστικά βιβλία και παρόμοια όπου χρησιμοποιείται και ο Μακεδονικός Σταυρός. Πρόκειται για ρυθμικές συνθέσεις από γραμμικές-γεωμετρικές εικόνες ή μοτίβα που λαμβάνονται από τη φύση. Αυτό το στυλ που αναπτύσσεται στα κέντρα εκκλησιών της Βόρειας Μακεδονίας είναι διαφορετικό από την τέχνη που αναπτύσσεται στις εκκλησίες της Βουλγαρίας, της Σερβίας ή της Ρωσίας. Τα σχέδια είναι καθαρά και δίνουν μια ξεκάθαρη ιδέα για τις πολυάριθμες παραλλαγές των σταυρών της λαϊκής τέχνης. Ο εθνικός σταυρός της Μακεδονίας βρίσκεται σε εκκλησίες, επιτύμβιες στήλες και κεντήματα στα εδάφη της Μακεδονίας.[3]
↑«Македонскиот крст од Велјуса доби благослов». web.archive.org. 8 Φεβρουαρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2021.CS1 maint: Unfit url (link)
↑«Македонски крст». Македонска нација (στα Σλαβομακεδονικά). Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2021.