Ο κινεζικός νομικισμός (κινεζικά: 法家 / φα τζιά)^[1] αποτελεί φιλοσοφική και πολιτική σχολή σκέψης με έδρα την Κίνα.^[2] Οι μέθοδοι της αντιπροσωπεύουν την ρεαλπολιτίκ τύπου διαχείριση,^[3] ως αναγκαίο μέσο για την συντήρηση της κινεζικής κρατικής γραφειοκρατίας.^[4]

Αποτελεί το κινεζικό εφάμιλλο του μακιαβελισμού στην Ευρώπη,^[5][6] και σε μεγάλο βαθμό αδιαφορεί για τα όποια ηθικά ζητήματα καθώς και το πώς θα έπρεπε να είναι μια ιδανική κοινωνία, και επικεντρώνεται στην εξέταση της παρούσας κατάστασης δίνοντας προτεραιότητα και έμφαση στην σταθερότητα της κυβέρνησης και την διατήρηση του στάτους κβο, ως μέσο για την επίτευξη της διατήρησης της τάξης, ασφάλειας, και σταθερότητας.^[7] Έχει στενές σχέσεις με άλλες σχολές σκέψεις,^[4] εκ των οποίων κάποιες επηρέασαν σημαντικά τον ταοϊσμό,^[8] καθώς και τον κομφουκιανισμό. Τα κύρια χαρακτηριστικά της πολιτικής θεωρίας είναι η αυστηρή εφαρμογή των νόμων, η απόδοση ευθυνών, και ο χειρισμός του πολιτικού κεφαλαίου, οδηγούμενα από την πεποίηση πως οι άνθρωποι από την φύση τους είναι εγωιστές και η σταθερότητα σε μια κοινωνία μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο μέσω ισχυρού κεντρικού ελέγχου από το κράτος με απόλυτη υπακοή στις αρχές.^[9]

Ως σύστημα εμφανίστηκε αρχικά κατά την περίοδο των εμπόλεμων κρατών (475 - 221 π.Χ.) Οι καθοριστικότερες μορφές της φύσης του νομικισμού υπήρξαν οι Σεν Μπουχάι (400 – 337 π.Χ.) ο οποίος ήταν ο πρώτος που οργάνωσε τις σκέψεις σε σύστημα, και ακολούθησαν οι Σανγκ Γιάνγκ (390–338 π.Χ.), Χαν Φέι (280 – 233 π.Χ.), και Λι Σι (280 - 208 π.Χ.).^[10] Ιδιαίτερα οι μεταρρυθμίσεις που εισήγαγε ο Σανγκ Γιανγκ με επίκεντρο τον νομικισμό, μεταμορφώσαν την περιφερειακή δύναμη του κράτους των Τσιν σε στρατιωτικά ισχυρό και σταθερό βασίλειο με κεντρική διαχείριση,^[10] ενώ ο Χαν Φέι υπήρξε ο συγγραφέας του Χαν Φεϊζί το οποίο θεωρείται το σημαντικότερο από όλα τα νομικιστικά κείμενα, με ευρεία και διαχρονική επιρροή στην πολιτική διαχείριση της Κίνας,^{[11][12][13][14][15]} και ο Λι Σι συνέχισε το έργο των προηγούμενων φιλοσόφων εφαρμόζοντας το προς δημιουργία μιας ισχυρής κεντρικής γραφειοκρατίας.^[16] Άλλο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα του νομικισμού, είναι η Τέχνη του Πολέμου του Σουν Τσου, όπου συνδυάζεται η ταοϊστική φιλοσοφία της απραξίας και αντικειμενικότητας, με τη νομικιστική τακτική της τιμωρίας και της ανταμοιβής ως συστηματικών μέτρων οργάνωσης.^[17]

Οι νομικιστές αποτελούσαν τους θεωρητικούς του κράτους, και η εμφάνιση τους τον 4ο και 3ο αιώνα π.Χ. θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική για την μετέπειτα εξέλιξη της Κίνας με την κεντρικοποιημένη πολιτική διαχείριση όπου το κράτος καθορίζει την κοινωνική και οικονομική ζωή των πολιτών.^[18] Ο νομικισμός παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό αναλλοίωτος παρά τις εναλλαγές των διαφόρων δυναστειών,^[19][20] ενώ κατά την σύγχρονη ιστορία ο Μάο Τσετούνγκ υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής του συστήματος χαρακτηρίζοντας το ως προοδευτικό διανοητικό ρεύμα και επί των ημερών του ο νομικισμός γνώρισε την κορύφωση κατά τους νεότερους χρόνους.^[21] Το σύστημα του νομικισμού εξακολουθεί να διατηρεί σημαντική επιρροή στην κρατική διαχείριση, πολιτική, και δικαιοσύνη στην Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας έως την σύγχρονη εποχή.^[22][23]

• Barbieri-Low, Anthony, trans. The Standard Measure of Shang Yang (344 B.C.) (2006)
• Creel, Herrlee G. (1953), Chinese Thought from Confucius to Mao Tsê-tung, University of Chicago Press, ISBN 978-0-226-12030-0 
• Duyvendak, J.J.L., trans. The Book of Lord Shang: A Classic of the Chinese School of Law. London: Probsthain, 1928.
• Fu, Zhengyuan (1996), China's Legalists: The Earliest Totalitarians and Their Art of Ruling, M.E. Sharpe, ISBN 978-1-56324-779-8 
• Goldin, Paul R. (2011), «Persistent misconceptions about Chinese 'Legalism'», Journal of Chinese Philosophy 38 (1): 88–104, doi:10.1111/j.1540-6253.2010.01629.x, https://www.sas.upenn.edu/ealc/system/files/bio/%5Buser-raw%5D/papers/Persistent%20Misconceptions%20about%20Chinese%20Legalism%202016.pdf  See also
  • Goldin, Paul R. (2011), «Response to editor», Journal of Chinese Philosophy 38 (2): 328–329, doi:10.1111/j.1540-6253.2011.01654.x 
  • Cheng, Chung-ying (2011), «Editor's discussion», Journal of Chinese Philosophy 38 (2): 330, doi:10.1111/j.1540-6253.2011.01655.x 
• Graham, A.C., Disputers of the TAO: Philosophical Argument in Ancient China (Open Court 1993). (ISBN 0-8126-9087-7)
• Lai, Karyn L. (2008), An Introduction to Chinese Philosophy, Cambridge University Press, ISBN 978-1-139-47171-8 
• Pu-hai, Shen. "Appendix C: The Shen Pu-hai Fragments." Shen Pu-hai: A Chinese Political Philosopher of the Fourth Century B.C. Translated by Herrlee G. Creel. Chicago: The University of Chicago Press, 1974.
• Qian, Sima. Records of the Grand Historian, Qin Dynasty. Translated by Burton Watson. New York: Columbia University Press, 1993.
• Schwartz, Benjamin I. (1985), The World of Thought in Ancient China, Cambridge, MA: Harvard University Press, ISBN 978-0-674-96191-3 
• Watson, Burton, trans. Han Fei Tzu: Basic Writings. New York: Columbia University Press, 1964.
• Xinzhong,Yao, Introduction to Confucianism (2000). (ISBN 978-0-521-64312-2)
• Potter, Pittman, From Leninist Discipline to Socialist Legalism : Peng Zhen on Law and Political Authority in the PRC2 (2003). (ISBN 978-0-8047-4500-0)

• Συλλογή νομικιστικών κειμένων στα κινεζικά με αγγλική μετάφραση - ctext.org
• Το κείμενο του Χαν Φεϊζί, στα κινεζικά με αγγλική μετάφραση - virginia.edu