Κατάλογος υπερκαινοφανών

Το υπόλειμμα του SN 1054 («Νεφέλωμα του Καρκίνου»)

Αυτός ο κατάλογος υπερκαινοφανών περιέχει υπερκαινοφανείς αστέρες που είχαν κάποια σημασία στην ιστορία της αστρονομίας.

Κατάλογος

Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις το έτος που ανακαλύφθηκε ο υπερκαινοφανής περιέχεται στην ονομασία του (1η στήλη), αλλιώς βλ. τη στήλη των σχολίων.

Ονομασία Αστερισμός Φαινόμενο μέγεθος Απόσταση από Γη
(έτη φωτός) 		Τύπος Γαλαξίας Σχόλια
7002185000000000000SN 185 Κένταυρος −4 (;) 8.200 Ia (;) Γαλαξίας Οι νεότερες εκτιμήσεις του φαιν. μεγέθους στο μέγιστο κυμαίνονται από +4 ως −8. Το υπόλειμμά του είναι πιθανώς το RCW 86, που απέχει περί τα 8.200 έ.φ.[1], συγκρίσιμο με αυτό του SN 1572. Κάποιοι ερευνητές έχουν υποστηρίξει ότι ήταν κομήτης και όχι υπερκαινοφανής.[2][3]
7002386000000000000SN 386 Τοξότης +1,5 14.700 II Γαλαξίας Το υπόλειμμά του είναι μάλλον το G11.2-0.3.[4][5]
7002393000000000000SN 393 Σκορπίος 0 34.000   Γαλαξίας  
7003100600000000000SN 1006 Λύκος –7,5[6] 7.200 Ia Γαλαξίας Ευρύτατα παρατηρηθείς. Θεωρείται ο φαινομενικά φωτεινότερος στην ιστορία.[7]
7003105400000000000SN 1054 Ταύρος –6 6.500 II Γαλαξίας Το υπόλειμμά του είναι το περίφημο «Νεφέλωμα του Καρκίνου» (M1).
7003118100000000000SN 1181 Κασσιόπη 0 8.500   Γαλαξίας  
7003157200000000000SN 1572 Κασσιόπη –4,0 8.000 Ia Γαλαξίας Γνωστός και ως «(Υπερ)καινοφανής του Τύχωνος»
7003160400000000000SN 1604 Οφιούχος –3 14.000 Ia Γαλαξίας Γνωστός και ως «Αστέρας του Κέπλερ». Ο πλέον πρόσφατος μέσα στον Γαλαξία μας που έγινε άμεσα ορατός.
7003168000000000000Cas A Κασσιόπη +5 9.000 IIb Γαλαξίας Θα έπρεπε να είχε γίνει ορατός περί το 1680, αλλά φαίνεται ότι η διαστρική σκόνη εμπόδισε αρκετά το φως του. Ωστόσο το υπόλειμμά του, το Cas A, είναι η φαινομενικά εντονότερη εξωηλιακή ραδιοπηγή στον γήινο ουρανό.
7003186800000000000SNR G1.9+0.3 Τοξότης 25.000 Γαλαξίας Το φως του θα πρέπει να έφθασε στη Γη περί το 1868, αλλά ανακαλύφθηκε ως υπόλειμμα το 1985, ενώ η ηλικία του προσδιορίσθηκε το 2008.
7003188500000000000SN 1885A Ανδρομέδα +7 2.400.000 I pec Γαλαξίας της Ανδρομέδας Πρώτη παρατήρηση εξωγαλαξιακού υπερκαινοφανούς στην ιστορία
7003189500000000000SN 1895B Κένταυρος +8,0[8] 10.900.000 NGC 5253  
7003193700000000000SN 1937C Θηρευτικοί Κύνες +8,4[8] 13.000.000 Ia IC 4182  
7003194000000000000SN 1940B Κόμη Βερενίκης +12,8 38.000.000 II-P NGC 4725  
7003196100000000000SN 1961V Περσεύς +12,5 30.000.000 II (;) NGC 1058 Πιθανώς ψευδής υπερκαινοφανής[9]
7003197200000000000SN 1972E Κένταυρος +8,7 [10] 10.900.000 Ia NGC 5253 Παρατηρήθηκε επί ένα έτος και πλέον, καθιστάμενος το πρότυπο των υπερκαινοφανών τύπου Ia.
7003198300000000000SN 1983N Ύδρα +11,8 15.000.000 Ib M83 Πρώτη παρατήρηση ενός υπερκαινοφανούς τύπου Ib στην ιστορία
7003198600000000000SN 1986J Ανδρομέδα +18,4 30.000.000 IIn NGC 891 Μεγάλη εκπομπή ραδιοκυμάτων
7003198700000000000SN 1987A Δοράς 7001290000000000000+2,9 168.000 IIpec Μέγα Νέφος του Μαγγελάνου Ο πρώτος στην ιστορία του οποίου ταυτοποιήθηκε ο προγεννήτορας αστέρας και ο πρώτος από τον οποίο ανιχνεύθηκαν νετρίνα. Παραμένει ο πλέον πρόσφατος που εξερράγη στην Τοπική ομάδα γαλαξιών.
7003199300000000000SN 1993J Μεγάλη Άρκτος 7002108000000000000+10,8 11.000.000 Ib M81 Από τους φωτεινότερους στον βόρειο ουρανό μετά το 1954
7003199400000000000SN 1994D Παρθένος 7002152000000000000+15,2 50.000.000 Ia NGC 4526
7003199800000000000SN 1998bw Τηλεσκόπιον ; 140 εκατομμύρια Ic ESO 184-G82 Υπερνόβα, συνδέθηκε με την έκλαμψη ακτίνων γ GRB 980425.
7003200200000000000SN 2002bj Λύκος 7002147000000000000+14,7 160.000.000 Ia NGC 1821 Ιδιόμορφη έκρηξη τύπου AM Θηρευτικών Κυνών[11]
7003200300000000000SN 2003fg Βοώτης 4.000.000.000 Ia ανώνυμος
7003200400000000000SN 2004dj Καμηλοπάρδαλις 8.000.000 Ia (SAB) NGC 2403
7003200500000000000SN 2005ap Κόμη Βερενίκης 4.700.000.000 II ? Το 2007 ανακοινώθηκε ότι ήταν ο μεγαλύτερης απόλυτης λαμπρότητας που είχε παρατηρηθεί ως τότε.
7003200500000000000SN 2005gj 865.000.000 Ia/II-n ? Παρουσίαζε χαρακτηριστικά τόσο του τύπου Ia, όσο και του τύπου IIn.
7003200500000000000SN 2005gl Ιχθύες 7002165000000000000+16,5 200.000.000 II-n NGC 266 Ο προγεννήτορας εντοπίσθηκε σε παλαιές φωτογραφίες.[12]
7003200600000000000SN 2006gy Περσεύς 7001150000000000000+15 240.000.000 IIn NGC 1260 Παρατηρήθηκε από τη NASA. Με μέγιστο που κράτησε πάνω από 70 ημέρες αποτελούσε πιθανώς δείγμα νέου τύπου υπερκαινοφανούς.
7003200700000000000SN 2007bi Παρθένος 7002183000000000000+18,3 Ic ; ανώνυμος νάνος γαλαξίας Εξαιρετικά απόλυτα λαμπρός και μακράς διαρκείας, ο πρώτος καλός υποψήφιος για το μοντέλο υπερκαινοφανούς αστάθειας ζεύγους, που έχει προταθεί για αστέρες αρχικής μάζας >140 ηλιακών μαζών. Ο προγεννήτορας έχει εκτιμηθεί ως μάζας 200 ηλιακών, παρόμοιος με τους πρώτους αστέρες στο πρώιμο Σύμπαν.[13]
7003200700000000000SN 2007uy Λυγξ 7002168000000000000+16,8 85 ως 88 εκατομμύρια Ibc NGC 2770 Προηγήθηκε κατά 9 ημέρες του SN 2008D στον ίδιο γαλαξία.
7003200800000000000SN 2008D Λυγξ 85 ως 88 εκατομμύρια Ibc NGC 2770 Ο πρώτος που παρατηρήθηκε από την αρχή της εκρήξεως.
7003200900000000000MENeaC Abell399.3.14.0 Κριός 7002287000000000000+28,7 70001000000000000001.000.000.000
(z=0,0613) 		Ia ανώνυμος ερυθρός ελλειπτικός γαλαξίας του σμήνους γαλαξιών Abell 399 Ανακαλύφθηκε το 2009. Από τους ελάχιστους που συνδέονται με σφαιρωτό σμήνος[14][15]
7003201000000000000SN 2009ip Νότιος Ιχθύς 66 εκατομμύρια IIn NGC 7259 Το 2009 ταξινομήθηκε ως υπερκαινοφανής, αλλά ο χαρακτηρισμός άλλαξε σε λαμπρό κυανό μεταβλητό (LBV) ψευδή υπερκαινοφανή.[16] Τον Σεπτέμβριο του 2012 αναταξινομήθηκε εκ νέου ως νεαρός υπερκαινοφανής τύπου IIn.[17]
7003201000000000000SN 2010lt Καμηλοπάρδαλις 7001170000000000000+17,0 240 εκατομμύρια Ia υπόφωτος UGC 3378 Ανακαλύφθηκε από τρεις ανθρώπους ξεχωριστά, μεταξύ των οποίων και η δεκάχρονη Kathryn Aurora Gray, ο νεαρότερος άνθρωπος που έχει ποτέ ανακαλύψει υπερκαινοφανή.
7003201100000000000SN 2011fe Μεγάλη Άρκτος 7001100000000000000+10,0 21.000.000 Ia M101 Από τους ελάχιστους εξωγαλαξιακούς υπερκαινοφανείς που ήταν ορατοί με κιάλια των 50 mm.
7003201400000000000SN 2014J Μεγάλη Άρκτος 7001100000000000000+10,5 11.500.000 Ia M82 Ο πλησιέστερος από το 2004 (SN 2004dj).
7003201500000000000ASASSN-15lh (SN 2015L) Ινδός 7002169000000000000+16,9 3,8 δισεκατομ. Ic APMUKS(BJ) B215839.70−615403.9 Ο απόλυτα λαμπρότερος καινοφανής (υπερνόβα) που παρατηρήθηκε ποτέ.


Παραπομπές

  1. ↑ «New evidence links stellar remains to oldest recorded supernova» Chandra X-ray Observatory.
  2. ↑ Chin Y, Huang Y. «Identification of the Guest Star of AD 185 as a comet rather than a supernova». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2013.  Vancouver style error: punctuation (βοήθεια)
  3. ↑ «The Guest Star of AD185 Must Have Been a Supernova». Chinese J Astron Astrophys. 6 (5): 635–40. 2006. doi:10.1088/1009-9271/6/5/17. Bibcode: 2006ChJAA...6..635Z. 
  4. ↑ SEDS. «Supernova 386». 
  5. ↑ National Radio Astronomy Observatory (NRAO). «The Supernova of 386 AD». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2018. 
  6. ↑ Winkler, P. Frank; Gupta, Gaurav; Long, Knox S. (2003). «The SN 1006 Remnant: Optical Proper Motions, Deep Imaging, Distance, and Brightness at Maximum». The Astrophysical Journal 585 (1): 324–335. doi:10.1086/345985. Bibcode: 2003ApJ...585..324W. 
  7. ↑ National Optical Astronomy Observatory (2003-03-05). Astronomers Peg Brightness of History’s Brightest Star. Δελτίο τύπου. Ανακτήθηκε στις 2009-01-12. Αρχειοθετήθηκε 2019-06-26 στο Wayback Machine. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2003. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2022. CS1 maint: Unfit url (link) «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2022. CS1 maint: Unfit url (link)
  8. ↑ 8,0 8,1 http://www.cbat.eps.harvard.edu/lists/Supernovae.html
  9. ↑ Voisey, Jon (5 Νοεμβρίου 2010). «What was SN 1961V?». Universe Today. http://www.universetoday.com/77535/what-was-sn-1961v/. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2011. 
  10. ↑ Ardeberg, A.; de Groot, M. (1973). «The 1972 supernova in NGC 5253. Photometric results from the first observing season». Astronomy & Astrophysics 28: 295–304. Bibcode: 1973A&A....28..295A. 
  11. ↑ Sanders, Robert. «Rapid supernova could be new class of exploding star». UC Newsroom (University of California, Berkeley). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-06-13. https://web.archive.org/web/20110613215023/http://www.universityofcalifornia.edu/news/article/22291. Ανακτήθηκε στις 2009-11-06. 
  12. ↑ David Bishop. «Supernova 2005gl in NGC 266». Rochester Academy of Science. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2012. 
  13. ↑ Science Daily, «Superbright Supernova Is First of Its Kind», 5 Δεκεμβρίου 2009 (ανακτ. 2009-12-15)
  14. ↑ Melissa L. Graham; David J. Sand; Dennis Zaritsky; Chris J. Pritchet (13 Μαΐου 2015). «Confirmation of Hostless Type Ia Supernovae Using Hubble Space Telescope Imaging». The Astrophysical Journal 807: 83. doi:10.1088/0004-637X/807/1/83. Bibcode: 2015ApJ...807...83G. 
  15. ↑ Robert Sanders (4 Ιουνίου 2015). «Exiled stars explode far from home». UC Berkeley News Center. https://newscenter.berkeley.edu/2015/06/04/exiled-stars-explode-far-from-home/. 
  16. ↑ «Supernova impostor explodes for real». www.newscientist.com. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2017. 
  17. ↑ «Supernova 2009ip in NGC 7259». www.rochesterastronomy.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2017. 

Βιβλιογραφία

  • Green, David A. (2015). «Historical Supernova Explosions in Our Galaxy and Their Remnants». Στο: Orchiston, Wayne; Green, David A.; Strom, Richard, επιμ. 43. Ελβετία: Springer International Publishing, pp. 91–100. doi:10.1007/978-3-319-07614-0_7. ISBN 978-3-319-07613-3. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι