Ο Κάρολος Τσίζεκ (τσεχικά: Karel Čížek· 1922 -14 Δεκεμβρίου 2013) ήταν εικαστικός, γραφίστας, μεταφραστής, ποιητής και πεζογράφος, τσέχικης καταγωγής, που έζησε το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του στη Θεσσαλονίκη. Το 1987 πήρε την ελληνική υπηκοότητα. Από τις αρχές της δεκαετίας του εξήντα και για περισσότερα από 25 χρόνια δίδαξε στο τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ. Μιλούσε πολλές ξένες γλώσσες και μετέφρασε στα ελληνικά έργα Τσέχων ποιητών αλλά και Ιταλών ποιητών και πεζογράφων, δοκίμια κ.ά.
Βιογραφικό
Ο Κάρολος Τσίζεκ γεννήθηκε το 1922, στην Μπρέσια της Ιταλίας, από Τσέχους γονείς.[5] Ο πατέρας του, ο οποίος ήταν εξειδικευμένος τεχνίτης στη βιομηχανία κάλτσας, προσελήφθη από την εταιρία των αδερφών Μοδιάνο στη Θεσσαλονίκη, και έτσι το 1929 ο επτάχρονος τότε Κάρολος εγκαταστάθηκε μαζί με τους γονείς του στην πόλη. Εκεί τελείωσε το δημοτικό, στο ιταλικό σχολείο Santorre di Santarosa, και συνέχισε στο Ιταλικό Επιστημονικό Λύκειο Umberto I και στο Ιταλικό Ινστιτούτο (Istituto Italiano di Cultura).
Σπούδασε, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ιστορία–Αρχαιολογία (1941-1950) και Ιταλική Φιλολογία. Δίδαξε ιταλικά ενώ εργάστηκε και ως διερμηνέας και μεταφραστής.[5] Ήταν πολύγλωσσος: μεταξύ άλλων (και εκτός από τα τσέχικα και τα ελληνικά) μιλούσε ιταλικά, ρώσικα και αγγλικά. Μετέφρασε στα ελληνικά τσέχικη ποίηση (Τζ. Βολκρ, Γ. Σκάτσελ, Π. Μπέζρουτς, κ.ά.) αλλά και ιταλική ποίηση και πεζά, δοκίμια κ.ά.[5]
Από το 1945 μέχρι το 1948, ήταν συνεργάτης στο περιοδικό Κοχλίας ενώ από το 1958 και για 25 χρόνια ήταν συνεργάτης στο περιοδικό Διαγώνιος.[6] Στα δύο αυτά λογοτεχνικά περιοδικά δημοσίευσε πεζά, μεταφράσεις και κριτικές για το έργο εικαστικών από τη Θεσσαλονίκη. Επίσης είχε την καλλιτεχνική επιμέλεια του περιοδικού Διαγώνιος, καθώς σχεδίαζε τα εξώφυλλα του και ήταν υπεύθυνος για την εσωτερική του διακόσμηση, καθώς και των εκδόσεων Διαγώνιος. Με τη γραφιστική είχε αρχίσει να ασχολείται τη δεκαετία του πενήντα και για έργα του βραβεύτηκε επανειλημμένα ενώ στη ζωγραφική είχε εμφανιστεί για πρώτη φορά το 1944, όταν συμμετείχε σε μια ομαδική έκθεση στη Θεσσαλονίκη, μαζί με τον Γ. Σβορώνο, τον Ν. Γ. Πεντζίκη, τον Ν. Σαχίνη κ.α. Το ζωγραφικό του έργο βρίσκεται έπειτα από δική του δωρεά στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.[6]
Το 1961 έγινε καθηγητής στο τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ όπου δίδαξε μέχρι το 1988. Το 2004 αναγορεύτηκε σε επίτιμο διδάκτορα του ΑΠΘ.[5]
Ο Κάρολος Τσίζεκ τιμήθηκε από το ιταλικό κράτος με το Μedaglia di Βenemerenza Culturale (1960) και με το Οrdine di Cavaliere al Merito (2000).[5] Πέθανε στις 14 Δεκεμβρίου του 2013.[6]
