Η Επιστροφή του Τζαφάρ (γνωστό και ως Αλαντίν 2: Η Επιστροφή του Τζαφάρ) (αγγλικά: The Return of Jafar ή Aladdin 2: The Return of Jafar) είναι αμερικανική ταινία κινουμένων σχεδίων που κυκλοφόρησε απευθείας σε βίντεο το 1994. Αποτελεί τη συνέχεια της ταινίας κινουμένων σχεδίων του 1992 Αλαντίν, οι οποίες είναι και οι δύο παραγωγές της εταιρείας The Walt Disney Company. Η ταινία κυκλοφόρησε στις 20 Μαΐου 1994 και εξυπηρετεί επίσης ως το πρώτο επεισόδιο της σειράς κινουμένων σχεδίων Αλαντίν. Με επιλογή υλικού το οποίο θα χρησιμοποιούσαν αρχικά για τα πρώτα πέντε επεισόδια της σειράς,[1]Η Επιστροφή του Τζαφάρ ήταν η πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων μεγάλου μήκους της Ντίσνεϋ που κυκλοφόρησε απευθείας σε βίντεο.[4] Μια τρίτη ταινία με τον τίτλο Ο Αλαντίν και ο Βασιλιάς των Κλεφτών, συνέχεια των δύο προηγούμενων, ακολούθησε το 1996 και κυκλοφόρησε απευθείας σε βίντεο, όπως και η δεύτερη. Η ταινία απετέλεσε και το πρώτο Αμερικανικό πρότζεκτ κινουμένων σχεδίων που κυκλοφόρησε απευθείας σε βίντεο.[5]
Στην ταινία, ο Τζαφάρ καταφέρνει να απεγκλωβιστεί και επιστρέφει στην Άγκραμπα για να πάρει την εκδίκησή του από τον Αλαντίν και την παρέα του, την Πριγκίπισσα Γιασμίν, το Τζίνι, τον Αμπού, το Χαλί, τον Σουλτάνο και τον Ιάγκο (ο οποίος τώρα έχει στραφεί εναντίον του Τζαφάρ).
Πλοκή
Μια συμμορία ληστών με αρχηγό τον ανίκανο Αμπίς Μαλ, επιστρέφει στο κρησφύγετό της, όπου ο Αλαντίν και ο Αμπού τους κλέβουν το μεγαλύτερο μέρος των λαφύρων τους. Ο Αλαντίν διανέμει το θησαυρό στους φτωχούς της Άγκραμπα, με εξαίρεση ένα λουλούδι κόσμημα, το οποίο δίνει στην Γιασμίν.
Εν τω μεταξύ στην έρημο, ο Ιάγκο καταφέρνει να ξεθαφτεί από την άμμο, μαζί με το λυχνάρι που εμπεριέχει τον Τζαφάρ ως τζίνι, όπου τους εξόρισε το Τζίνι. Ο Τζαφάρ διατάζει τον Ιάγκο να τον ελευθερώσει, αλλά ο Ιάγκο επαναστατεί και πετάει το λυχνάρι σε ένα πηγάδι. Έπειτα, επιστρέφει στην Άγκραμπα ελπίζοντας να κερδίσει την εύνοια του Αλαντίν, έτσι ώστε να μπορέσει να επιστρέψει στο παλάτι. Όταν τον συναντά, ισχυρίζεται ότι ήταν υπό την επήρεια της ύπνωσης του Τζαφάρ και σκλάβος του, αλλά ο Αλαντίν δεν τον πιστεύει και τον καταδιώκει. Ο Αλαντίν πέφτει πάνω στον Αμπίς Μαλ και τους ληστές του, και ο Ιάγκο του σώζει τη ζωή κατά λάθος. Ο Αλαντίν επιστρέφει στο παλάτι και φυλακίζει τον Ιάγκο, υποσχόμενος να του προσφέρει μια δίκαιη δίκη. Το Τζίνι επιστρέφει από το ταξίδι του σε όλο τον κόσμο και χαιρετάει τον Αλαντίν και τη Γιασμίν, λέγοντας ότι είναι ευχαριστημένος με το μείνει με τους φίλους του.
Κατά τη διάρκεια ενός ειδικού δείπνου που γίνεται προς τιμήν του Αλαντίν, ο Σουλτάνος ανακοινώνει ότι θα ήθελε ο Αλαντίν να γίνει ο νέος μεγάλος βεζίρης. Προσπαθώντας να εκμεταλλευτεί την καλή στιγμή και διάθεση, ο Αλαντίν επιχειρεί να πείσει τον Σουλτάνο να συγχωρέσει τον Ιάγκο, αλλά ο Ιάγκο καταστρέφει κατά λάθος το δείπνο όταν ο Ράτζα τον κυνηγά μέσα στο δωμάτιο. Ο Σουλτάνος και η Γιασμίν είναι έξω φρενών με τον Αλαντίν και η Γιασμίν φεύγει πληγωμένη επειδή ο Αλαντίν δεν την εμπιστεύτηκε και της είπε ψέματα για ακόμα μία φορά. Με τη βοήθεια του Ιάγκο όμως, η Γιασμίν και ο Αλαντίν συμφιλιώνονται.
Καθώς ο Αμπίς Μαλ ξεπλένεται σε ένα πηγάδι, βρίσκει το λυχνάρι του Τζαφάρ και όταν το τρίβει, ο Τζαφάρ εμφανίζεται ως ένα απεχθές τζίνι. Αν και δεμένος με τους κανόνες της υποταγής, ο Τζαφάρ χειραγωγεί τον αφέντη του να ξοδέψει τις δύο πρώτες ευχές του, αλλά τελικώς συμμαχεί μαζί του για να πάρει την εκδίκησή του από τον Αλαντίν. Οι δυο τους ταξιδεύουν στην Άγκραμπα όπου ο Τζαφάρ φανερώνεται στον Ιάγκο και τον αναγκάζει να συμμορφωθεί με τα σχέδιά του. Την επόμενη μέρα, ο Αλαντίν και ο Σουλτάνος αναχωρούν για να συζητήσουν για την τύχη του Ιάγκο, ενώ ο Τζαφάρ συγκρούεται με το Τζίνι και τον Αμπού στον κήπο του Παλατιού και τους φυλακίζει.
Καθώς ο Αλαντίν συζητά με τον Σουλτάνο, πέφτει στην ενέδρα του Αμπίς Μαλ, ο οποίος έχει για συνερφό του τη μαύρη μαγεία του Τζαφάρ. Απαγάγει τον Σουλτάνο και πετάει τον Αλαντίν στο ορμητικό ποτάμι. Ο Τζαφάρ παγιδεύει τον Αλαντίν για τον υποτιθέμενο θάνατο του Σουλτάνου και μεταμφιεσμένος σε Τζασμίν, διατάζει την εκτέλεσή του.
Ο Ιάγκο αποφασίζει να πάρει το μέρος του Αλαντίν και των φίλων του απελευθερώνοντας το Τζίνι, έτσι ώστε να σώσει τον Αλαντίν. Όταν όλοι είναι ελεύθεροι, ο Αλαντίν αποφασίζει ότι πρέπει να καταστρέψουν τον Τζαφάρ και ο μόνος τρόπος να το κάνουν είναι να καταστρέψουν το λυχνάρι του. Ο Τζαφάρ και ο Αμπίς Μαλ γιορτάζουν τον θάνατο του Αλαντίν και ο Τζαφάρ απαιτεί από τον Αμπίς Μαλ να χρησιμοποιήσει την τελευταία του ευχή για να τον ελευθερώσει. Ωστόσο, ο Αμπίς Μαλ διστάζει να το κάνει ακόμα και όταν ο Τζαφάρ τον δωροδοκεί με βουνά θησαυρού. Γνωρίζοντας ότι ο Τζαφάρ δεν μπορεί να τον βλάψει, αρνείται να τον ελευθερώσει επειδή ανησυχεί ότι όλος ο θησαυρός που του προσφέρει θα εξαφανιστεί αν τον απελευθερώσει. Ο Αλαντίν επιχειρεί να κλέψει το λυχνάρι αλλά γίνεται αντιληπτός. Ο Τζαφάρ τον πετάει έξω από το δωμάτιο του θρόνου, στον κήπο του Παλατιού, μαζί με τον Αμπίς Μαλ. Ο Αλαντίν, η Γιασμίν, το Τζίνι, ο Αμπού και το Χαλί συμμετέχουν στον αγώνα εναντίον του Τζαφάρ, ο οποίος ακόμη και δεμένος με τους κανόνες του να είναι τζίνι, καταφέρνει εύκολα να υπερτερήσει χρησιμοποιώντας την τεράστια δύναμή του για να τους σταματήσει από το να πάρουν το λυχνάρι. Η αδιάκριτη χρήση της δύναμής του δημιουργεί μια σχισμή στο έδαφος η οποία είναι γεμάτη με μάγμα, παγιδεύοντας τους Αλαντίν, Γιασμίν, Τζίνι και Αμπού. Ωστότο, ο Ιάγκο επιστρέφει και αρπάζει το λυχνάρι, αλλά τραυματίζεται από τον Τζαφάρ. Καταφέρνει όμως να κλωτσήσει το λυχνάρι μέσα στο μάγμα πριν χάσει τις αισθήσεις του. Το λυχνάρι λιώνει και καταβυθίζεται στο μάγμα και ο Τζαφάρ καταστρέφεται για πάντα. Ο Αλαντίν σώζει τον Ιάγκο και διαφεύγει από τη σχισμή. Η δύναμη του Τζαφάρ εξαφανίζεται και όλα επιστρέφουν στο φυσιολογικό, πριν ο Ιάγκο ξυπνήσει.
Ο Ιάγκο καλωσορίζεται στο Παλάτι ως ένας έμπιστος φίλος και αργά αργά αναρρώνει από τις πληγές του. Ο Αλαντίν ανακοινώνει στον Σουλτάνο ότι δεν είναι ακόμη έτοιμος να γίνει ο μεγάλος βεζίρης του Παλατιού, επειδή θέλει πρώτα να δει τον κόσμο. Η Γιασμίν δηλώνει ότι θέλει να πάει μαζί του παρά τις ενστάσεις του Ιάγκο. Εν τω μεταξύ, ο Αμπίς Μαλ έχει παγιδευτεί πάνω σε ένα δέντρο και συνειδητοποιεί ότι δεν θα έχει ποτέ την τρίτη του ευχή.
«Nothing in the World (Quite Like a Friend)» - «Δίχως φίλους δεν αξίζει η ζωή»
«Forget About Love» - «Για αγάπες μη μιλάς»
«You're Only Second Rate» - «Σε περιφρονώ»
Παραγωγή
Ο αρχικός σχεδιασμός ήταν η ταινία να προβληθεί ως ειδική τηλεοπτική προβολή, αλλά ο Ταντ Στόουνς πρότεινε Η Επιστροφή του Τζαφάρ να κυκλοφορήσει σε βίντεο.[6] Αντί να κυκλοφορήσει στις θεατρικές αίθουσες, ο Στηβ Φέλντστεϊν, ο διευθυντής δημοσίων σχέσεων της Ντίσνεϋ, δήλωσε ότι η απόφαση της κυκλοφορίας της ταινίας Η Επιστροφή του Τζαφάρ απευθείας σε βίντεο ήταν λόγω χρονικών περιορισμών ισχυριζόμενος ότι «το να βγάλουν την ταινία στις αίθουσες θα χρειάζονταν μέχρι πέντε χρόνια» αλλά η κυκλοφορία σε βίντεο θα έπαιρνε «λιγότερο από δύο χρόνια». Επιπρόσθετα, ο Φέλντστεϊν επιβεβαίωσε ότι τα οικονομικά λήφθηκαν υπόψη μιας και η απευθείας σε βίντεο παραγωγή θα «κόστιζε λιγότερο από την πρώτη ταινία».[7] Επίσης, εξαιτίας μιας διευρυνόμενης αγοράς βίντεο, η Ντίσνεϋ ισχυρίστηκε ότι η ζήτηση από το κοινό για περισσότερο Αλαντίν, ήταν ένας επιπλέον λόγος για να φτιάξουν μια δεύτερη ταινία γρήγορα.[8]
Λόγω της διαμάχης του με την Ντίσνεϋ για τη υπερχρησιμοποίηση της φωνής του στην προώθηση της ταινίας Αλαντίν, ο Ρόμπιν Ουίλιαμς αρνήθηκε να επιστρέψει για το ρόλο του ως Τζίνι και έτσι αντικαταστάθηκε από τον Νταν Καστεγιανέτα.[9] Αυτή ήταν επίσης η πρώτη παραγωγή ταινίας Αλάντιν μεγάλου μήκους χωρίς τη αυθεντική φωνή του Ντάγκλας Σιλ στο ρόλο του Σουλτάνου. Αντικαταστήθηκε από τον Βαλ Μπέτιν, ο οποίος χαρίζει τη φωνή του και στην τηλεοπτική σειρά κινουμένων σχεδίων του Αλαντίν αλλά και στην τρίτη ταινία, Ο Αλαντίν και ο Βασιλιάς των Κλεφτών.
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι μια άλλη μεγάλη διαφορά μεταξύ της βιντεοταινίας VHS και του DVD είναι οι παραλλαγές της σκηνής του θανάτου του Τζαφάρ.
Υποδοχή
Η ταινία έχει λάβει μικτές κριτικές. Στην ιστοσελίδα συλλογής κριτικών Rotten Tomatoes, η ταινία έχει ποσοστό αποδοχής 27% βασιζόμενο σε 11 κριτικές, με μέσο όρο σκορ 3.9/10.[10]
Ο Ντέιβιντ Νούσερ από το reelfilm.com συνόψισε τα περισσότερα από τα αρνητικά συναισθήματα που συνέβαλαν σε αυτή την αξιολόγηση:
«
Αξιόλογη ως η πρώτη συνέχεια που κυκλοφορεί απευθείας σε βίντεο, Η Επιστροφή του Τζαφάρ ακολουθεί τον Αλαντίν καθώς εκείνος προσπαθεί για ακόμη μια φορά να αποτρέψει τα σατανικά σχέδια του Τζαφάρ να καταλάβει την Άγκραμπα. Και παρά το γεγονός ότι έχει ελευθερωθεί από το λυχνάρι του στο τέλος της πρώτης ταινίας, το Τζίνι (με τη φωνή του Νταν Καστεγιανέτα αυτή τη φορά) επιστρέφει πιο εκκεντρικό από ποτέ. Είναι ξεκάθαρο ευθύς εξαρχής ότι η Ντίσνεϋ δεν κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια στην παραγωγή της Επιστροφής του Τζαφάρ, ιδιαίτερα στον τομέα της εικονογράφησης. Η ταινία έχει όλο το στυλ και τη ρευστότητα ενός πρωινού Σαββατιάτικου καρτούν, ενώ τα τραγούδια είναι ήπια και ξεχνιούνται εύκολα. Η επαναλαμβανόμενη ιστορία δεν κάνει καμιά χάρη στην ταινία και ακόμα και αν η ταινία διαρκεί 69 λεπτά, η στασιμότητα εμφανίζεται σχεδόν αμέσως. Ο Καστεγιανέτα κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί με το υλικό που του δίνεται, αλλά γενικά είναι κατώτερος (ειδικά συγκρινόμενος με τη μανιακή απόδοση του Ρόμπιν Ουίλιαμς στην αυθεντική ταινία). Η Επιστροφή του Τζαφάρ είναι μια εντελώς περιττή συνέχεια η οποία μπορεί να κρατήσει τα μικρά παιδιά απασχολημένα, αλλά δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια τεράστια απογοήτευση για τους θαυμαστές της αυθεντικής ταινίας.[11]
»
Παρά τις περισσότερες αρνητικές κριτικές, στο τηλεοπτικό πρόγραμμα Σίσκελ & Ίμπερτ, η ταινία έλαβε θετικά σχόλια από τον Τζιν Σίσκελ και τον Ρότζερ Ίμπερτ.[12] Γράφοντας για το περιοδικό Entertainment Weekly, ο Στηβ Ντάλι βαθμολόγησε τη συνέχεια με C- κριτικάροντάς την ως «απομίμηση» η οποία «κουβαλά την ετικέτα της Ντίσνεϋ και κοστίζει περίπου όσο και η κασέτα του Αλαντίν, αλλά είναι ξεκάθαρο από το πρώτο πλάνο ότι δεν αφιερώθηκε σε αυτήν ο ίδιος χρόνος, η ίδια φροντίδα και η ίδια δημιουργηκότητα όπως στην πρώτη ταινία.»[13]
Home video
Η Επιστροφή του Τζαφάρ πρωτοκυκλοφόρησε σε βιντεοταινία στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 20 Μαΐου 1994.[8] Τις πρώτες δύο μέρες της κυκλοφορίας της, πώλησε περισσότερα από 1.5 εκατομμύριο αντίγραφα.[3] Μέχρι τον Ιούνιο του 1994, περισσότερα από 4.6 εκατομμύρια αντίγραφα πωλήθηκαν σε λιγότερο από μία εβδομάδα.[7] Τελικά, περισσότερα από δέκα εκατομμύρια αντίγραφα πωλήθηκαν, κατατάσσοντάς την ανάμεσα στις 15 καλύτερες πωλήσεις βίντεο όλων των εποχών (μέχρι εκείνη τη στιγμή), έχοντας έσοδα 150 εκατομμύρια δολάρια σε κέρδος.[14]
Το τρέιλερ της ταινίας κυκλοφόρησε το 1994 με την κυκλοφορία της βιντεοκασέττας της ταινίας Η Αλεπού και το Κυνηγόσκυλο. Την ίδια χρονιά, κυκλοφόρησε για πρώτη φορά σε βιντεοταινία, ενώ επανακυκλοφόρησε στις 18 Ιανουαρίου 2005, σε μια ειδική έκδοση DVD (με το «Αλαντίν» να προστίθεται στον τίτλο), έχοντας ψηφιακά αποκατεστημένη εικόνα και ανασκευασμένο ήχο. Η ειδική έκδοση DVD, μαζί με τις άλλες δύο ταινίες της σειράς, αποσύρθηκαν στις 31 Ιανουαρίου 2008 στις ΗΠΑ και στις 4 Φεβρουαρίου 2008 στο Ηνωμένο Βασίλειο.[15]Η Επιστροφή του Τζαφάρ, μαζί με την ταινία Ο Αλαντίν και ο Βασιλιάς των Κλεφτών, κυκλοφόρησε σε Blu Ray/DVD/Digital HD πακέτο στις 5 Ιανουαρίου 2016, ως αποκλειστικότητα για τα μέλη του Disney Movie Club στην Βόρεια Αμερική.[16] Αργότερα κυκλοφόρησε για το ευρύτερο κοινό.[17]
Προσαρμογές
Κόμικ
Όταν η Ντίσνεϋ κυκλοφορούσε τα δικά της κόμικ στα μέσα της δεκαετίας του '90, δημιούργησαν δύο τεύχη με κενρικό ήρωα τον Αλαντίν, παρουσιάζοντας μια εναλλακτική εκδοχή της Επιστροφής του Τζαφάρ. Ο τίτλος ήταν Η Επιστροφή του Αλαντίν. Την εισαγωγή στο κόμικ κάνει ο Έμπορος από την πρώτη ταινία.
Η ιστορία ξεκινά δείχνοντας τον Αλαντίν να βαριέται αφόρητα τη ζωή στο Παλάτι. Εν τω μεταξύ, ο Τζαφάρ έχει ελευθερωθεί από το Σπήλαιο των Θαυμάτων. Ο Ιάγκο παίρνει την ευθύνη να βρει τον κατάλληλο αφέντη για τον Τζαφάρ, έτσι ώστε να μπορεί να τον χειραγωγεί. Η έρευνά τους μοιάζει απέλπιδα καθώς μερικοί απολαμβάνουν και τις τρεις ευχές που έχουν ή τα θαλασσώνουν.
Βρίσκουν κάποιον για να χρησιμοποιήσει το λυχνάρι, ο οποίος είναι γνωστός ως Ιζαμπέλα, και είναι μάγος. Ο Ιζαμπέλα είναι παρόμοιος στην εμφάνιση με τον Τζαφάρ (εκτός του ότι τα ρούχα του είναι πράσινα). Η πρώτη του ευχή είναι να επιστρέψει στο Παλάτι της Άγκραμπα (καθώς είχε κάνει επίδειξη στον Σουλτάνο προηγουμένως). Η δεύτερή του ευχή είναι να αποκτήσει στρατό για να καταδιώξει τον Αλαντίν και την Γιασμίν. Πείθεται να χρησιμοποιήσει την τρίτη του ευχή για να παγιδέψει και πάλι τον Τζαφάρ και τον Ιάγκο στο λυχνάρι, στέλνοντάς τους πίσω στο σπήλαιο.
Με την επιμονή του Τζίνι, ο Σουλτάνος προσλαμβάνει τον Ισαμπέλα ως τον μόνιμο διασκεδαστή στον Παλάτι. Το τέλος της ιστορίας δείχνει τον Έμπορο να έχει ένα μαύρο λυχνάρι παρόμοιο με αυτό του Τζαφάρ, αλλά ισχυρίζεται ότι είναι άχρηστο.
Βιντεοπαιχνίδι
Η ιστορία αυτής της ταινίας χρησιμοποιείται ελαφρώς στην Άγκραμπα, έναν από τους κόσμους στο παιχνίδι Kingdom Hearts II, μόνο που ο Αμπίς Μαλ αντικαθίστεται από τον Πλανόδιο Πωλητή της πρώτης ταινίας. Όπως και στην ταινία, ο Ιάγκο δραπετεύει από τον Τζαφάρ και κάνει ό,τι μπορεί για να τα βρει με τον Αλαντίν και την Γιασμίν, καθώς επίσης και με τον Σόρα, τον Ντόναλτ και τον Γκούφι. Ο Τζαφάρ όμως τον εξαναγκάζει να τον βοηθήσει με την εκδίκησή του, προκαλώντας σχεδόν ζημιά στη φιλία του με τον Αλαντίν και τον Σόρα, αλλά εξιλεώνεται όταν δέχεται ένα κτύπημα στη θέση του Αλαντίν, το οποίο σχεδόν του κόστισε τη ζωή. Στην αρχή, ο Πλανόδιος Πωλητής βρίσκει το λυχνάρι του Τζαφάρ αλλά το πουλά στον Αλαντίν, τον Σόρα, τον Ντόναλντ και τον Γκούφι ως ένα σπάνιο αντικείμενο από το Σπήλαιο των Θαυμάτων. Παρά το ότι ο Αλαντίν σφραγίζει το λυχνάρι στο μπουντρούμι του Παλατιού, ο άπληστος Πλανόδιος Πωλητής μπαίνει στο μπουντρούμι και ελευθερώνει τον Τζαφάρ, εξαπολύοντας την οργή του στην Άγκραμπα μέχρι να καταστραφεί από τον Σόρα και την υπόλοιπη παρέα. Η μοίρα του Πλανόδιου Πωλητή παραμένει ασαφής. Αυτή ήταν η πρώτη συνέχεια της Ντίσνεϋ που είχε την ιστορία της να χρησιμοποιείται σε ένα επίπεδο το στη σειρά του βιντεοπαιχνδιού Kingdom Hearts.
Επιπλέον, υπάρχει μια ήπια νύξη της Άγκραμπα στη μάχη των αρχηγών στο Kingdom Hearts. Ο Σόρα πρέπει να πολεμήσει τον Τζαφάρ ενόσω αυτός είναι τζίνι, περικυκλωμένος από λάβα, ενώ ο Ιάγκο πετάει από πάνω με το λυχνάρι του Τζαφάρ. Μόνο αν κτυπήσεις το λυχνάρι επηρεάζεται η «υγεία» του Τζαφάρ. Αυτή η μάχη λαμβάνει χώρα και στο δεύτερο παιχνίδι, Kingdom Hearts: Chain of Memories, αλλά και στην εκδοχή του για το PlayStation 2. Και στις δύο εκδοχές του Chain of Memories, η μάχη των αρχηγών οφείλεται στην πλειοψηφία των παιχνιδιών να είναι ψευδαισθήσεις που δημιουργήθηκαν από τις αναμνήσεις του Σόρα. Ένας δεύτερος χαρακτήρας με τον οποίο μπορείς να παίξεις, ο Ρίκου, επίσης αντιμετωπίζει τον αρχηγό με τον ίδιο τρόπο. Η συγκεκριμένη μάχη επανέρχεται στο Kingdom Hearts Coded και στο Kingdom Hearts Re:coded.
