Η Ζλάτα Μοϊσέγιεβνα Τκατς (γεννημένη ως Ζλότα Μπεΐριχμαν, μολδαβικά: Злотэ Бейрихман) (μολδαβικά: Злата Моисеевна Ткач, Γίντις: זלאַטע טקאַטש, ρουμανικά: Zlata Tcaci, 16 Μαΐου1928 - 1 Ιανουαρίου2006) ήταν Μολδαβή συνθέτρια και εκπαιδευτικός μουσικής. Ιδιαίτερα γνωστή είναι ως η πρώτη γυναίκα συνθέτης που έγινε επαγγελματίας στη Μολδαβία.
Βιογραφία
Η Ζλότα Μπεΐριχμαν γεννήθηκε σε ένα χωριό της Βεσσαραβίας, το Λόζοβο, το 1928. Ήταν παιδί του Μοϊσι Μπεντσιόνοβιτς Μπεΐριχμαν και της Φρίντα Μεντέλεβνα Κόιφμαν. Όταν ακόμα η Ζλότα ήταν ακόμα παιδί, εκείνη και οι οικογένειά της, μετακόμισαν στο Κισινάου, όπου φοίτησε στο δημοτικό σχολείο θηλέων, ενώ παράλληλα ξεκίνησε να διδάσκεται βιολί, από τον πατέρα της.
Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου εκείνη και η μητέρα της μετακινήθηκαν στην Κεντρική Ασία, αλλά χωρίστηκαν στη μεταφορά, με τη Ζλότα να καταλήγει στην πόλη Νάμανγκαν, του Ουζμπεκιστάν, όπου ο τύφος και τυφοειδής πυρετός θέριζαν. Αργότερα, κατέληξε σε ορφανοτροφείο του Ντροχόμπιτς, ενώ παράλληλα πήγε και στο γυμνάσιο. Κατά την περίοδο αυτή, συνέθεσε το πρώτο της τραγούδι, το Ναύτες. Τελικά, το 1943, επανενώθηκε με την οικογένειά της, όταν ελευθερώθηκε η πόλη, και επέστρεψε στο Κισινάου.
Αυτή την περίοδο ξεκινάει πανεπιστημιακή της μόρφωση: Αρχικά, σπούδασε φυσική και μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο του Κισινάου, ενώ, αργότερα εντάχθηκε και Τμήμα Μουσικολογίας του Ωδείου του Κισινάου, από όπου αποφοίτησε το 1952. Εκεί, παρόλα αυτά, είχε μαθητεύσει στο πλευρό του Λέονιντ Γούροβ, ο οποίος της δίδαξε σύνθεση, καθώς και στο πλευρό του Ι.Λ Ντάιλσα, όπου την δίδαξε βιολί. Από το 1952 έως και το 1962 δίδαξε μουσική σε σχολείο του Κισινάου. Ωστόσο, το 1957, διεύρυνε τις σπουδές της, παρακολουθώντας κι άλλα μαθήματα σύνθεσης στο ωδείο, από όπου τελειώσει το 1962. Κατόπιν, έγινε καθηγήτρια εκεί, ιδιότητα που δεν εγκατέλειψε μέχρι και το τέλος της ζωής της. Το 1986 έγινε αναπληρωτής καθηγήτρια, ενώ το 1993 έγινε καθηγήτρια της σύνθεσης.[1]
Η Τκατς μνημονεύεται και τιμάται ως η πρώτη γυναίκα που έγινε επαγγελματίας συνθέτης στη Μολδαβία. Το 1974, τιμήθηκε ως Καλλιτέχνης της Μολδαβίας. Το 1982, κέρδισε το Κρατικό Βραβείο Μολδαβίας, καθώς επίσης τιμήθηκε κι από το Ordinul Gloria Muncii. Η Ζλάτα, παντρεύτηκε τον μουσικολόγο Εφίμ Μάρκοβιτς Τκατς, από όπου πήρε και το όνομά της. Ο άνδρας της ήταν και συγγραφέας, τόσο στη ρωσική όσο και στη μολδαβική γλώσσα. Απεβίωσε, το 2006, στο Κισινάου.[2][3]
Έργο
Το έργο της Τκατς, είναι αρκετά πλούσιο, αφού υπολογίζεται ότι έγραψε περί τα 800 κομμάτια, τα οποία συμπεριλαμβάνουν σονάτες, κουαρτέτο εγχόρδων, σουίτες, χορωδία, ορχηστρική μουσική, καντάτες, όπερες, μπαλέτο, παιδικά τραγούδια, καθώς επίσης έγραψε μουσική τόσο για το θέατρο όσο και για τον κινηματογράφο.[4] Μία από τις γνωστότερες συνθέσεις της είναι το η παιδική όπερα Capra cu trei iezi (1966). Ενδεικτικά μερικά έργα της: