Στο Μεξικό διεξάγονται προεδρικές και βουλευτικές εκλογές. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται από το λαό για 6ετή θητεία.
Το Κογκρέσο της Ένωσης (Congreso de la Unión) αποτελείται από δύο σώματα: τη Βουλή των Αντιπροσώπων του Μεξικού(Cámara de Diputados) με 500 μέλη, που εκλέγονται για 3τή θητεία, από τα οποία τα 300 εκλέγονται σε μονοεδρικές περιφέρειες με το πλειοψηφικό σύστημα, ενώ τα υπόλοιπα 200 μέλη αναδεικνύονται με αναλογική σε 5 περιφέρειες των 40 εδρών.[1]
Η Γερουσία του Μεξικού(Senado de la República) αποτελείται από 128 μέλη, που εκλέγονται για θητεία 6 ετών. Από αυτά, τα 96 εκλέγονται σε τριεδρικές περιφέρειες, κατ' αντιστοιχία με τις 31 πολιτείες του Μεξικού και σε 1 ομοσπονδιακή περιφέρεια, με τις 32 να εκλέγονται με το σύστημα της αναλογικής σε πανεθνικό επίπεδο.[1] Στις περιφέρειες των πολιτειών, 2 έδρες πηγαίνουν ως δώρο στον νικητή που θα πλειοψηφήσει και μία στον αμέσως επόμενο νικητή.
Δικαίωμα ψήφου έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω. Η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική αλλά δεν επιβάλλεται. Η μορφή διακυβέρνησης έχει εγκαθιδρυθεί βάσει του Συντάγματος του 1917, το οποίο καθορίζει τρία επίπεδα: την ομοσπονδιακό, των πολιτειακό και δημοτικό. Όλοι οι αξιωματούχοι και των τριών επιπέδων εκλέγονται από το εκλογικό σώμα μέσω αναλογικής είτε ενισχυμένης αναλογικής είτε μέσω επιλογής από άλλους ανώτερους εκπροσώπους.
Προεδρικές εκλογές
Ο Πρόεδρος του Μεξικού εκλέγεται από το λαό και κάθε φορά εκλέγεται διαφορετικό πρόσωπο, καθώς δεν έχει εκ του συντάγματος δικαίωμα να διεκδικήσει επανεκλογή.
Τις προεδρικές εκλογές που έγιναν την 1η Ιουλίου 2012 κέρδισε ο Ενρίκε Πένια Νιέτο.
Τα αρχικά αποτελέσματα έδιναν στον Πένια Νιέτο το 39,10% των ψήφων (18.727.398 ψήφους) έναντι 32,43% του Λόπες Ομπραδόρ (15.535.117 ψήφους) και 26,04% της Μότα (12.473.106 ψήφους). Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων ο Λόπες Ομπραδόρ απαίτησε πλήρη ανακαταμέτρηση των ψήφων, υποστηρίζοντας ότι υπήρξαν εκτεταμένες παρατυπίες.[2][3] Το Ομοσπονδιακό Εκλογικό Ινστιτούτο ανακοίνωσε στη συνέχεια ότι θα υπάρξει μια μερική ανακαταμέτρηση, σε 78.012 από τα 143.132 εκλογικά τμήματα, ενώ σε ότι αφορούσε τα ψηφοδέλτια για τις παράλληλες εκλογές του Κογκρέσου θα έπρεπε να επανεξεταστούν στα 2/3 των εκλογικών τμημάτων.[2] Στις 6 Ιουλίου, μετά από μια μερική ανακαταμέτρηση περίπου των 50% των ψήφων, το Ομοσπονδιακό Εκλογικό Ινστιτούτο δήλωσε ότι διαπίστωσε ανωμαλίες, αλλά ότι ο Νιέτο εξακολουθούσε να λαμβάνει τη πλειοψηφία και επιβεβαιώθηκε ως ο νικητής με 38,2% της λαϊκής ψήφου.[4]
Στις 12 Ιουλίου ο Ομπραδόρ προέβη σε επίσημη καταγγελία ζητώντας την ακύρωση των εκλογών υποστηρίζοντας πως είχε παραβιαστεί του 41ο άρθρο του Συντάγματος.[5] Όπως υποστήριζε, το PRI είχε προχωρήσει σε εξαγορά ψήφων ενώ τα μεξικανικά μέσα επικοινωνίας είχαν αντιμετωπίσει με ανισότητα τους υποψηφίους, προβάλλοντας περισσότερο τις θέσεις του Πένια Νιέτο.[6][7] Κατηγόρησε επίσης το PRI πως είχε υπερβεί τον επιτρεπόμενο προϋπολογισμό κατά 1000% και πως η προεκλογική εκστρατεία του υποψηφίου του κόμματος χρηματοδοτήθηκε με παράνομα κεφάλαια και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος.[8][9] Στην χώρα ξέσπασε πλήθος διαδηλώσεων κατά του Πένια Νιέτο, υποστηριζόμενες από την Αριστερά και το Κίνημα Yo Soy 132.
Στις 30 Αυγούστου το Ανώτατο Εκλογικό Δικαστήριο απέρριψε τις κατηγορίες ως ψευδείς καθώς κατέληξε στο συμπέρασμα πως δεν υπήρχαν «επαρκή αποδεικτικά στοιχεία των αδικιών».[10]
Ο Ενρίκε Πένια Νιέτο ανακοινώθηκε επίσημα ως νικητής των εκλογών στις 31 Αυγούστου. Ορκίστηκε πρόεδρος του Μεξικού την 1η Δεκεμβρίου του 2012, εν μέσω βίαιων επεισοδίων έξω από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και αποδοκιμασιών από την Αριστερά.
Πηγή: PREP (με καταμετρημένο το 98,95% των εκλ. τμημάτων)
2006
Στις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 2 Ιουλίου 2006 νικητής αναδείχθηκε ο Φελίπε Καλντερόν με ποσοστό 35,89%. Οι αριστεροί υποψήφιοι κατήγγειλαν νοθεία στις εκλογές, όμως το Ανώτατο Δικαστήριο τις απέρριψε και κήρυξε νικητή τον Καλντερόν το Σεπτέμβριο.[11]
Στις ενδιάμεσες βουλευτικές εκλογές για την Κάτω Βουλή, οι οποίες διεξήχθησαν στις 5 Ιουλίου του 2009, το κυβερνών κόμμα (Κόμμα Εθνικής Δράσης, PAN) του προέδρου Φελίπε Καλντερόν υπέστη ήττα[12]. Αντίθετα, το κόμμα της αντιπολίτευσης (Θεσμικό Επαναστατικό Κόμμα, PRI) έγινε ξανά το μεγαλύτερο κόμμα στο Κογκρέσο[13]. Εξελέγησαν 500 βουλευτές συνολικά (300 στις αντίστοιχες εκλογικές τους περιφέρειες και 200 με αναλογική εκπροσώπηση για τη Βουλή των Αντιπροσώπων στο 61ο Κογκρέσο). Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το PRI κέρδισε γύρω στο 37 τοις εκατό των ψήφων στο Κογκρέσο, έναντι γύρω στο 28% για το κυβερνών συντηρητικό κόμμα του Καλντερόν (PAN)[13]. Μόλις έγινε γνωστή η ήττα του κυβερνώντος κόμματος το Πέσο απώλεσε την αξία του έναντι του αμερικανικού δολαρίου και διαμορφώθηκε στα 13,3755, που είναι και η χαμηλότερη ισοτιμία από τις 23 Ιουνίου.[12]