Ειδικά δικαιώματα ανάληψης

Ως ειδικά δικαιώματα ανάληψης, ειδικά τραβηχτικά δικαιώματα (Special Drawing Rights) ορίζεται η ειδική λογιστική μονάδα συναλλαγματικών διαθεσίμων που ορίζεται από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).[1] Τα SDR είναι λογιστικές μονάδες για το ΔΝΤ και όχι ένα νόμισμα αυτό καθαυτό. Αντιπροσωπεύουν αξίωση σε νόμισμα που κατέχεται από χώρες μέλη του ΔΝΤ για το οποίο μπορούν να ανταλλάσσονται. Δημιουργήθηκε το 1969 για να συμπληρώσουν ένα έλλειμμα προτιμώμενων συναλλαγματικών αποθεματικών, δηλαδή χρυσού και δολλαρίων ΗΠΑ. Ο κωδικός νομίσματος ISO 4217 για ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα είναι XDR και ο αριθμητικός κωδικός είναι 960.[2]

Τα ΕΤΔ, ΕΔΑ ή SDR κατανέμονται από το ΔΝΤ σε χώρες και δεν μπορούν να κατέχονται ή να χρησιμοποιούνται από ιδιώτες. Ο αριθμός των υφιστάμενων ΕΤΔ ήταν περίπου 21,4 δισεκατομμύρια XDR τον Αύγουστο του 2009. Κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, διετέθησαν επιπλέον 182,6 δισεκατομμύρια XDR για την «παροχή ρευστότητας στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα και τη συμπλήρωση των επίσημων αποθεματικών των χωρών μελών». Μέχρι τον Οκτώβριο του 2014, ο αριθμός των ΕΤΔ που υπήρχαν ήταν 204 δισεκατομμύρια XDR.[3] Λόγω της οικονομικής πίεσης που προκλήθηκε από την πανδημία του COVID-19, αρκετοί υπουργοί Οικονομικών φτωχότερων χωρών ζήτησαν μια νέα κατανομή για τη στήριξη των οικονομιών μελών καθώς αναζητούν τρόπους ανάκαμψης και ορισμένοι οικονομολόγοι ζήτησαν η κατανομή να φτάσει τα 4T $.[4] Τον Μάρτιο του 2021, το G24 και άλλοι πρότειναν μια κατανομή 500 δισεκατομμυρίων δολλαρίων για τον σκοπό αυτόν. Ως απάντηση, διετέθησαν 456.5 δισεκατομμύρια XDR (περίπου 650 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) στις 23 Αυγούστου 2021.[5]

Η αξία ενός SDR βασίζεται σε μία στάθμιση βασικών διεθνών νομισμάτων που εξετάζεται από το ΔΝΤ κάθε πέντε χρόνια. Οι σταθμίσεις που αποδίδονται στα νομίσματα στο καλάθι XDR προσαρμόζονται ώστε να λαμβάνεται υπόψη η τρέχουσα εξέχουσα θέση τους όσον αφορά το διεθνές εμπόριο και τα εθνικά συναλλαγματικά αποθέματα. Από τον Αύγουστο του 2023, το καλάθι XDR αποτελείται από τα ακόλουθα πέντε νομίσματα: δολλάριο ΗΠΑ 43,38%, ευρώ 29,31%, κινεζικό γουάν 12,28%, γιεν Ιαπωνίας 7,59%, βρετανική λίρα 7,44%.[6]

Δείτε επίσης

Ευρωπαϊκή λογιστική μονάδα ή ECU

Παραπομπές

  1. ↑ «Special drawing right (SDR) - factsheet». www.imf.org. International Monetary Fund. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2018. 
  2. ↑ «Table A.1 (E): Currency and funds codes list». SIX Interbank Clearing Ltd, the ISO 4217 Maintenance Agency. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (MS Excel file) στις 11 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2015. 
  3. ↑ «Special Drawing Rights (SDR)». imf.org. International Monetary Fund. 19 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2018. 
  4. ↑ Staff. (11 April 2020). "Special delivery: Should the IMF dole out more special drawing rights?". The Economist website Retrieved 1 April 2021.
  5. ↑ «Special Drawing Rights (SDR)». 
  6. ↑ «Press Release – IMF Determines New Currency Amounts for the SDR Valuation Basket». IMF (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2023.