Γεωθερμία

Αποθέσεις αλάτων από την επιφανειακή απορροή της θερμής πηγής (Θέρμες Ξάνθης).

Γεωθερμία ή γεωθερμική ενέργεια ονομάζουμε τη φυσική θερμική ενέργεια της Γης που διαρρέει από το θερμό εσωτερικό του πλανήτη προς την επιφάνεια. Η μετάδοση θερμότητας πραγματοποιείται με δύο τρόπους:

α) Με αγωγή από το εσωτερικό προς την επιφάνεια με ρυθμό 0,04 - 0,06 W/m² [1]

β) Με ρεύματα μεταφοράς, που περιορίζονται όμως στις ζώνες κοντά στα όρια των λιθοσφαιρικών πλακών, λόγω ηφαιστειακών και υδροθερμικών φαινομένων.

Μεγάλη σημασία για τον άνθρωπο έχει η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας για την κάλυψη αναγκών του, καθώς είναι μια πρακτικά ανεξάντλητη πηγή ενέργειας. Ανάλογα με το θερμοκρασιακό της επίπεδο μπορεί να έχει διάφορες χρήσεις.

Η υψηλής ενθαλπίας (>150 °C) χρησιμοποιείται συνήθως για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η ισχύς τέτοιων εγκαταστάσεων το 1979 ήταν 1.916 ΜW με παραγόμενη ενέργεια 12×106 kWh/yr.

Η μέσης ενθαλπίας (80 έως 150 °C) που χρησιμοποιείται για θέρμανση ή και ξήρανση ξυλείας και αγροτικών προϊόντων καθώς και μερικές φορές και για την παραγωγή ηλεκτρισμού (π.χ. με κλειστό κύκλωμα φρέον που έχει χαμηλό σημείο ζέσεως).

Η χαμηλής ενθαλπίας (25 έως 80 °C) που χρησιμοποιείται για θέρμανση χώρων, για θέρμανση θερμοκηπίων, για ιχθυοκαλλιέργειες, για παραγωγή γλυκού νερού.

Η γεωθερμία στην Ελλάδα

Η εγκατεστημένη γεωθερμική ισχύς στην Ελλάδα, παραπομπή 8, GSHP: Γεωθερμική Αντλία Θερμότητας

Λόγω κατάλληλων γεωλογικών συνθηκών, ο ελλαδικός χώρος διαθέτει σημαντικές γεωθερμικές πηγές και των τριών κατηγοριών (υψηλής, μέσης και χαμηλής ενθαλπίας) σε οικονομικά βάθη (100-1500 μ).[2] Σε μερικές περιπτώσεις τα βάθη των γεωθερμικών ταμιευτήρων είναι πολύ μικρά, κάνοντας ιδιαίτερα ελκυστική, από οικονομική άποψη, τη γεωθερμική εκμετάλλευση.

Η έρευνα για την αναζήτηση γεωθερμικής ενέργειας άρχισε ουσιαστικά το 1971 με βασικό φορέα το ΙΓΜΕ και μέχρι το 1979 (πριν από τη δεύτερη ενεργειακή κρίση) αφορούσε μόνο τις περιοχές υψηλής ενθαλπίας. Κατά την εξέλιξη των εργασιών η ΔΕΗ, σαν άμεσα ενδιαφερόμενη για την ηλεκτροπαραγωγή, ανέλαβε τις παραγωγικές γεωτρήσεις υψηλής ενθαλπίας και την ανάπτυξη των πεδίων, χρηματοδοτώντας επιπλέον τις έρευνες στις πιθανές για τέτοια ρευστά γεωθερμικές περιοχές. Συντάχθηκε ο προκαταρκτικός χάρτης γεωθερμικής ροής του ελληνικού χώρου, όπου φάνηκε ότι η γεωθερμική ροή στην Ελλάδα είναι σε πολλές περιοχές εντονότερη από τη μέση γήινη. Από το 1971 ερευνήθηκαν οι περιοχές: Μήλος, Νίσυρος, Λέσβος[3], Μέθανα[4], Σουσάκι, Καμένα Βούρλα, Θερμοπύλες, Υπάτη, Αιδηψός, Κίμωλος, Πολύαιγος, Σαντορίνη, Κως, Νότια Θεσσαλία, Αλμωπία, Σιντική, Βισαλτία, Ηράκλεια, περιοχή Ξάνθης, Σαμοθράκη και άλλες.

Η αυξημένη ροή θερμότητας, λόγω της έντονης τεκτονικής και μαγματικής δραστηριότητας, δημιούργησε εκτεταμένες θερμικές ανωμαλίες, με μέγιστες τιμές γεωθερμικής βαθμίδας που πολλές φορές ξεπερνούν του 100 °C/km. Σε κατάλληλες γεωλογικές συνθήκες, η ενέργεια αυτή θερμαίνει «ρηχούς» υπόγειους ταμιευτήρες ρευστών σε θερμοκρασίες μέχρι 100 °C. Τα γεωθερμικά πεδία χαμηλής ενθαλπίας είναι διάσπαρτα στη νησιωτική και ηπειρωτική Ελλάδα. Η συμβολή τους στο ενεργειακό ισοζύγιο μπορεί να γίνει σημαντική, καθόσον αποτελούν ενεργειακό πόρο φιλικό στο περιβάλλον, κοινωνικά αποδεκτό και παρουσιάζουν σημαντικό οικονομικό και αναπτυξιακό ενδιαφέρον.

Στη Μήλο και Νίσυρο έχουν ανακαλυφθεί σπουδαία γεωθερμικά πεδία και έχουν γίνει γεωτρήσεις παραγωγής (5 και 2 αντίστοιχα). Στη Μήλο μετρήθηκαν θερμοκρασίες μέχρι 325 °C σε βάθος 1000 m. και στη Νίσυρο 350 °C σε βάθος 1500 m. Οι γεωτρήσεις αυτές θα μπορούσαν να στηρίξουν μονάδες ηλεκτροπαραγωγής 20 και 5 ΜW, ενώ το πιθανό συνολικό δυναμικό υπολογίζεται να είναι την τάξης των 200 και 50 MW αντίστοιχα[5][6].

Στη Βόρεια Ελλάδα η γεωθερμία προσφέρεται για θέρμανση, θερμοκήπια, ιχθυοκαλλιέργειες κ.λ.π. Στη λεκάνη του Στρυμόνα έχουν εντοπισθεί τα πολύ σημαντικά πεδία Θερμών - Νιγρίτας, Λιθότοπου - Ηράκλειας, Θερμοπηγής - Σιδηροκάστρου και Αγκίστρου. Πολλές γεωτρήσεις παράγουν νερά μέχρι 75 °C, συνήθως αρτεσιανά και πολύ καλής ποιότητας και παροχής. Μεγάλα και μικρότερα γεωθερμικά θερμοκήπια λειτουργούν στη Νιγρίτα και το Σιδηρόκαστρο[7].

Στην πεδινή περιοχή του Δέλτα Νέστου έχουν εντοπισθεί δύο πολύ σημαντικά γεωθερμικά πεδία, στο Ερατεινό Χρυσούπολης και στο Ν. Εράσμιο Μαγγάνων Ξάνθης. Νερά άριστης ποιότητας μέχρι 70 °C και σε πολύ οικονομικά βάθη παράγονται από γεωτρήσεις στις εύφορες αυτές πεδινές περιοχές. Στη Ν. Κεσσάνη και στο Πόρτο Λάγος Ξάνθης, σε μεγάλης έκτασης γεωθερμικά πεδία, παράγονται νερά θερμοκρασίας μέχρι 82 °C[7].

Στη λεκάνη των λιμνών Βόλβης και Λαγκαδά έχουν εντοπισθεί τρία πολύ ρηχά πεδία με θερμοκρασίες μέχρι 56 °C. Στη Σαμοθράκη υπάρχουν ενθαρρυντικά στοιχεία καθώς γεωτρήσεις βάθους μέχρι 100 μ. συνάντησαν νερά της τάξης των 100 °C.

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι ο ελλαδικός χώρος διαθέτει σημαντικές γεωθερμικές πηγές και των τριών κατηγοριών (υψηλής, μέσης και χαμηλής ενθαλπίας) σε οικονομικά βάθη (100-1500 μ). Εντούτοις, αν εξετάσει κανείς τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ (σε mwt) των γεωθερμικών εφαρμογών στην Ελλάδα τη δεκαετία 2002-2012 [8] συμπεραίνει ότι ο μόνος τομέας που βελτιώθηκε σημαντικά είναι εκείνος των γεωθερμικών αντλιών θερμότητας (δεν αποτελεί ουσιαστικά γεωθερμία εφόσον δεν χρησιμοποιεί γεωθερμικά ρευστά) και μάλιστα χωρίς την ύπαρξη οικονομικών κινήτρων και ενισχύσεων[9]. Αντιθέτως, η γεωθερμία υψηλής ενθαλπίας έχει να επιδείξει μηδενικές εφαρμογές στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στον τόπο μας, παρότι πρόκειται για μια ήπια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας (ΑΠΕ) με τον υψηλότερο συντελεστή χρήσης/λειτουργίας σε σχέση με τις υπόλοιπες ΑΠΕ [10][11][12].

Νομικό πλαίσιο

Στις περισσότερες Χώρες, τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, οι γεωθερμικοί πόροι ανήκουν στο κράτος, αλλά ακόμα και όταν ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα (όπως π.χ. στην περίπτωση της Ισλανδίας) η χρήση τους ρυθμίζεται μέσω αυστηρά καθορισμένων δημόσιων πολιτικών. Επίσης στις πλείστες των περιπτώσεων (π.χ. στις Φιλιππίνες, στις ΗΠΑ κλπ) οι γεωθερμικοί πόροι χαρακτηρίζονται ως ορυκτά και κατηγοριοποιούνται στους ανανεώσιμους ενεργειακούς πόρους. Μάλιστα, στη Νέα Νότια Ουαλία, δεν υπάρχει ειδικό κανονιστικό πλαίσιο για τη γεωθερμία, αλλά τροποποιήθηκε ο ισχύων Μεταλλευτικός Νόμος, για να συμπεριλάβει τους γεωθερμικούς πόρους. Αντιστοίχως, στη Δυτ. Αυστραλία για την έρευνα και εκμετάλλευση του γεωθερμικού δυναμικού ισχύουν οι διατάξεις της πετρελαϊκής νομοθεσίας. Όσον αφορά τη διαδικασία καθεαυτή, σε μερικές περιπτώσεις ακολουθείται το σύστημα υποβολής προσφορών μέσω διαγωνισμού (Η.Π.Α., Αυστραλία, Ελλάδα) και σε άλλες κατατίθενται αιτήματα με δεσμευτικές προσφορές (φάκελοι) για την έκδοση άδειας μετά από αξιολόγηση (Καλιφόρνια, Ισλανδία, Γερμανία). Σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ. στις Φιλιππίνες) δίνεται η δυνατότητα και των δύο[13]

Στην Ελλάδα, το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο για την αξιοποίηση του Γεωθερμικού δυναμικού δεν εξασφαλίζει ευελιξία στην εκμετάλλευση ενός Γ/Θ πεδίου προκειμένου να ωφεληθούν το δυνατόν περισσότεροι τοπικοί επενδυτές και δημόσιοι φορείς, αφού προβλέπεται ότι μέσω πλειοδοτικών διαγωνισμών παραχωρείται η διαχείριση των πεδίων μαζί με την εκμετάλλευσή τους. Επίσης, επί της ουσίας, δεν γίνεται διαχείριση του γεωθερμικού δυναμικού, από ειδική επιστημονική ομάδα ώστε να εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα του πόρου αλλά μόνο εκμετάλλευση  από τους ιδιώτες στους οποίους έχουν παραχωρηθεί πεδία, κατά το δοκούν. Μάλιστα η ανεπάρκεια του θεσμικού πλαισίου θεωρείται[13] ως ένα βαθμό αιτία για τη μη αξιοποίηση της γεωθερμίας σε σημαντικό βαθμό. Για το λόγο αυτό απαιτείται η επικαιροποίηση και ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου [14].

Η νομοθεσία για το Γεωθερμικό Δυναμικό (ΓΘΔ) και τις αντλίες Θέρμανσης-Ψύξης (ΑΘΨ)

Επισκόπηση της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας περί Αβαθούς Γεωθερμίας

Η χρήση της γεωθερμίας παγκοσμίως

Η πρώτη βιομηχανική εκμετάλλευση της γεωθερμικής ενέργειας έγινε στο Λαρνταρέλλο (Lardarello) της Ιταλίας, όπου από τα μέσα του 18ου αιώνα χρησιμοποιήθηκε ο φυσικός ατμός για να εξατμίσει τα νερά που περιείχαν βορικό οξύ αλλά και να θερμάνει διάφορα κτήρια. Το 1904 έγινε στο ίδιο μέρος η πρώτη παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από τη γεωθερμία (σήμερα παράγονται εκεί 2,5 δισ. kWh/έτος). Σπουδαία είναι η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας από την Ισλανδία, όπου καλύπτεται πολύ μεγάλο μέρος των αναγκών της χώρας σε ηλεκτρική ενέργεια και θέρμανση και σε πολλές περιπτώσεις φτάνει το 70%. Μία από τις μεγαλύτερες γεωθερμικές εγκαταστάσεις στον κόσμο, είναι η μονάδα GΕΥSΕR στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, η οποία περιλαμβάνει 20 γεωθερμικούς σταθμούς συνολικής ισχύος 2.000 MWt[15].

Κατά το 2005, 72 χώρες έχουν αναπτύξει γεωθερμικές εφαρμογές χαμηλής-μέσης θερμοκρασίας, κάτι που δηλώνει σημαντική πρόοδο σε σχέση με το 1995, όταν είχαν αναφερθεί εφαρμογές μόνο σε 28 χώρες. Η εγκατεστημένη θερμική ισχύς γεωθερμικών μονάδων μέσης και χαμηλής θερμοκρασίας ανήλθε το 2007 στα 28268 MWt, παρουσιάζοντας αύξηση 75% σε σχέση με το 2000, με μέση ετήσια αύξηση 12%. Αντίστοιχα, η χρήση ενέργειας αυξήθηκε κατά 43% σε σχέση με το 2000 και ανήλθε στα 273.372 TJ (75.940 GWh/έτος).

Παραγωγή ηλεκτρικής ισχύος με γεωθερμική ενέργεια το 2008 γινόταν σε 24 χώρες. Το 2007 η εγκατεστημένη ισχύς των μονάδων παραγωγής ενέργειας στον κόσμο ανήλθε στα 9735 MWe, σημειώνοντας αύξηση περισσότερων από 800 MWe σε σχέση με το 2005.[16]

Εφαρμογές της γεωθερμίας

Οι εφαρμογές της γεωθερμικής ενέργειας ποικίλουν ανάλογα με τη θερμοκρασία και περιλαμβάνουν [17]:

  • ηλεκτροπαραγωγή (θ>90 °C), (παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με δυαδικό κύκλο)
  • θέρμανση χώρων (με καλοριφέρ για θ>60 °C, με αερόθερμα για θ>40 °C, με ενδοδαπέδιο σύστημα (θ>25 °C),
  • ψύξη και κλιματισμό (με αντλίες θερμότητας απορρόφησης για θ>60 °C, ή με υδρόψυκτες αντλίες θερμότητας για θ<30 °C)

* θέρμανση θερμοκηπίων και εδαφών επειδή τα φυτά αναπτύσσονται γρηγορότερα και γίνονται μεγαλύτερα με τη θερμότητα (θ>25 °C), ή και για αντιπαγετική προστασία

  • ιχθυοκαλλιέργειες (θ>15 °C) επειδή τα ψάρια χρειάζονται ορισμένη θερμοκρασία για την ανάπτυξή τους
  • βιομηχανικές εφαρμογές όπως αφαλάτωση θαλασσινού νερού (θ>60 °C), ξήρανση αγροτικών προϊόντων, κλπ
  • θερμά λουτρά για θ = 25-40 °C

Το «state of the art» για τις χρήσεις της Γεωθερμίας σε Ευρώπη και Ελλάδα

Προβλήματα και πλεονεκτήματα

Γενικά, η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας συναντά ορισμένα βασικά προβλήματα, τα οποία θα πρέπει να λυθούν ικανοποιητικά για την οικονομική εκμετάλλευση της εναλλακτικής αυτής μορφής ενέργειας. Οι τύποι αυτοί των προβλημάτων είναι ο σχηματισμός επικαθίσεων (ή όπως συχνά λέγεται οι καθαλατώσεις ή αποθέσεις) σε κάθε σχεδόν επιφάνεια που έρχεται σε επαφή με το γεωθερμικό ρευστό, η διάβρωση των μεταλλικών επιφανειών, καθώς και ορισμένες περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις (διάθεση των ρευστών μετά τη χρήση τους, εκπομπές τοξικών αερίων, ιδίως του υδροθείου).

Όλα αυτά τα προβλήματα σχετίζονται άμεσα με την ιδιάζουσα χημική σύσταση των περισσότερων γεωθερμικών ρευστών. Τα γεωθερμικά ρευστά λόγω της υψηλής θερμοκρασίας και της παραμονής τους σε επαφή με διάφορα πετρώματα περιέχουν κατά κανόνα σημαντικές ποσότητες διαλυμένων αλάτων και αερίων. Η αλλαγή των θερμοδυναμικών χαρακτηριστικών των ρευστών στο στάδιο της εκμετάλλευσης μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες ευνοϊκές τόσο για τη χημική προσβολή των μεταλλικών επιφανειών, όσο και για την απόθεση ορισμένων διαλυμένων ή αιωρούμενων στερεών και την απελευθέρωση στο περιβάλλον επιβλαβών ουσιών.

Ο σχηματισμός επικαθίσεων σε γεωθερμικές μονάδες μπορεί να ελεγχθεί σε κάποιο βαθμό, αν όχι ολοκληρωτικά, με μια πληθώρα τεχνικών και μεθόδων. Μερικές από τις πιο τυπικές πρακτικές είναι ο σωστός σχεδιασμός της μονάδας και η επιλογή των κατάλληλων συνθηκών λειτουργίας της, η ρύθμιση του pH του ρευστού, η προσθήκη χημικών ουσιών (αναστολέων δημιουργίας επικαθίσεων) και, τέλος, η απομάκρυνση των σχηματιζόμενων στερεών με χημικά ή φυσικά μέσα, στη διάρκεια προγραμματισμένων ή όχι διακοπών λειτουργίας της μονάδας.

Οι διάφορες δυνατότητες ελέγχου της διάβρωσης στις γεωθερμικές μονάδες επικεντρώνονται (α) στην επιλογή του κατάλληλου υλικού κατασκευής (π.χ. χρήση πολυμερικών υλικών, εναλλακτών θερμότητας από τιτάνιο, Hastelloy κτλ.), (β) στην επικάλυψη των μεταλλικών επιφανειών με ανθεκτικά στη διάβρωση στρώματα, (γ) στην προσθήκη αναστολέων διάβρωσης, και (δ) στον ορθό σχεδιασμό της μονάδας.

Η γεωθερμική ενέργεια θεωρείται ήπια μορφή ενέργειας, σε σύγκριση με τις συμβατικές μορφές ενέργειας, χωρίς βέβαια οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εκμετάλλευσή της να είναι συχνά αμελητέες. Η υψηλότερη περιεκτικότητα των γεωθερμικών ρευστών υψηλής ενθαλπίας σε διαλυμένα άλατα και αέρια σε σχέση με τα ρευστά χαμηλής ενθαλπίας επιβάλλουν το διαχωρισμό των επιπτώσεων από την αξιοποίηση της γεωθερμίας. Τα προβλήματα από τη διάθεση των νερών που χρησιμοποιούνται για άμεσες χρήσεις είναι κατά κανόνα ηπιότερα (και σχεδόν μηδενικά) από ότι των ρευστών που χρησιμοποιούνται για την παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Επίσης θα πρέπει να τονιστεί από την αρχή ότι στην περίπτωση που εφαρμόζεται η άμεση επανεισαγωγή των γεωθερμικών ρευστών στον ταμιευτήρα, όπως στην περίπτωση των μονάδων με δυαδικό κύκλο, οι επιπτώσεις είναι ελάχιστες. Βεβαίως κατά τη φάση της έρευνας, της ανόρυξης των γεωτρήσεων, των δοκιμών και της κατασκευής της μονάδας μπορούν να υπάρξουν διαρροές και διάθεση γεωθερμικών νερών σε υδάτινους αποδέκτες, καθώς και αυξημένος θόρυβος.

Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την αξιοποίηση των ρευστών υψηλής ενθαλπίας διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή και ταξινομούνται σε συνάρτηση της αιτίας όπως τη χρήση γης, εκπομπές αερίων, τη διάθεση υγρών αποβλήτων, θόρυβο, δημιουργία μικροσεισμικότητας και καθιζήσεις. Η έκταση γης που απαιτείται για την αξιοποίηση της γεωθερμίας (π.χ. για την εγκατάσταση της μονάδας, το χώρο για τις γεωτρήσεις, τις σωληνώσεις μεταφοράς και τους δρόμους πρόσβασης) είναι γενικά μικρότερη από την έκταση της γης που απαιτούν άλλες μορφές ενέργειας (ατμοηλεκτρικοί σταθμοί άνθρακα, υδροηλεκτρικοί σταθμοί κτλ.).

Το CO2 που εκπέμπεται από γεωθερμικές μονάδες ποικίλλει ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του πεδίου, καθώς και την τεχνολογία παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας, αν και οι εκπομπές του είναι κατά πολύ μικρότερες από τις αντίστοιχες εκπομπές ατμοηλεκτρικών μονάδων και συγκρίνονται ευνοϊκά και με τις εκπομπές (έμμεσες ή άμεσες) από άλλες ΑΠΕ. Το H2S, λόγω της έντονης οσμής του και της σχετικής τοξικότητάς του, είναι υπεύθυνο τις περισσότερες φορές για τη προκατάληψη που εκδηλώνεται κατά της γεωθερμίας. Οι εκπομπές H2S ποικίλλουν από <0,5 g/kWh μέχρι και 7 g/kWh. Οι εκπομπές του H2S μπορούν να ελεγχθούν σχετικά εύκολα και να μειωθούν σε συγκεντρώσεις 1 ppb με μια πληθώρα μεθόδων, όπως με τη διεργασία Stredford, με την καύση και επανεισαγωγή, με την οξειδωτική μέθοδο Dow κτλ.

Η κύρια ανησυχία από την αξιοποίηση της γεωθερμίας υψηλής ενθαλπίας προέρχεται από τη διάθεση των γεωθερμικών νερών στους υδάτινους αποδέκτες. Λόγω της υψηλής θερμοκρασίας και της περιεκτικότητάς του σε διάφορα χημικά συστατικά, το γεωθερμικό ρευστό προτού διατεθεί σε υδάτινους αποδέκτες θα πρέπει να υποστεί κάποια επεξεργασία και να μειωθεί η θερμοκρασία του. Τονίζεται ξανά ότι η περιβαλλοντικά περισσότερο αποδεκτή μέθοδος διάθεσης των γεωθερμικών ρευστών είναι η επανεισαγωγή τους στον ταμιευτήρα.

Συγκρινόμενη με τις άλλες ΑΠΕ, η γεωθερμία δεν υστερεί σε περιβαλλοντικά οφέλη. Αυτό βέβαια έρχεται σε προφανή αντίθεση με την εντύπωση που κυριαρχεί ότι ορισμένες ΑΠΕ (π.χ. φωτοβολταϊκά, αιολική ενέργεια) δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον. Η εντύπωση αυτή μεταβάλλεται όταν κανείς συνυπολογίσει τις επιπτώσεις οποιασδήποτε μορφής ενέργειας σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής μιας τεχνολογίας, αλλά και την επιβάρυνση στο περιβάλλον από την κατασκευή και λειτουργία των μονάδων.

Τα περιβαλλοντικά οφέλη της γεωθερμίας μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:

  • Συνεχής παροχή ενέργειας, με υψηλό συντελεστή λειτουργίας (load factor), >90%.
  • Μικρό λειτουργικό κόστος, αν και το κόστος παγίων είναι σημαντικά αυξημένο σε σχέση και με τις συμβατικές μορφές ενέργειας.* Μηδενικές ή μικρές εκπομπές αερίων στο περιβάλλον.
  • Μικρή απαίτηση γης.
  • Συμβολή στην επίτευξη των στόχων της Λευκής Βίβλου της Ε.Ε. και του Πρωτοκόλλου του Κιότο.
  • Αποτελεί τοπική μορφή ενέργειας με συνέπεια την οικονομική ανάπτυξη της γεωθερμικής περιοχής.
  • Συμβολή στη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης μιας χώρας, με τον περιορισμό των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων.[16]

Αναφορές

  1. Ανανεώσιμες πηγές Ενέργειας, Δρ. Μηχανολόγος Μηχανικός Γιώργος Τσιλιγκιρίδης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 2007
  2. «Καταγραφή, ταξινόμηση και ψηφιακή απεικόνιση των χαρακτηρισμένων γεωθερμικών πεδίων στην επίσημη ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ (www.latomet.gr)». 
  3. «Το ιστορικό του γεωθερμικού πεδίου Λέσβου». 
  4. «Το ιστορικό του γεωθερμικού πεδίου των Μεθάνων». 
  5. «Το ιστορικό της γεωθερμίας στη Μήλο-Κίμωλο». 
  6. «Το ιστορικό του γεωθερμικού πεδίου της Νισύρου». 
  7. 7,0 7,1 «Εντονο ενδιαφέρον για την αξιοποίηση Γεωθερμικών Πεδίων χαμηλής Θερμοκρασίας σε Ανατ. Μακεδονία-Θράκη (Ι)». 
  8. «Πύλη για τον Ελληνικό Ορυκτό Πλούτο: Η αξιοποίηση της Γεωθερμίας στην Ελλάδα». 
  9. «Geothermal Energy Use, Country Update for Greece. European Geothermal Congress 2013, Pisa,Italy,3-7June2013». 
  10. «Ο Ελληνικός Ορυκτός Πλούτος και ο κ. Ντὲ Λὰ Παλίς!». 
  11. «Γεωθερμία υπάρχει στον τόπο μας, αλλά αυτό δεν αρκεί!». 
  12. «Το γεωθερμικό παράδειγμα των Αζορών. Μας ενδιαφέρει;». 
  13. 13,0 13,1 «Γεωθερμία: η προβληματική του θεσμικού πλαισίου». 
  14. «Αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο για την αξιοποίηση της Γεωθερμίας». 
  15. Κυριακοπούλου, Μαριλέτα (6 Δεκεμβρίου 2018). «Γεωθερμική ενέργεια - Ένας αόρατος ενεργειακός θησαυρός | Επιστήμη». MAXMAG | Πολιτισμός, Τέχνες, Διασκέδαση, Ομορφιά. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2021. 
  16. 16,0 16,1 Γεωθερμία και Τυποποίηση, Φύτικας, 2008, αρχείο PDF.
  17. Δικτυακός τόπος του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας

Read other articles:

Commemorative flag used to show support for an athletic team For other uses, see Pennant (disambiguation). The examples and perspective in this article may not represent a worldwide view of the subject. You may improve this article, discuss the issue on the talk page, or create a new article, as appropriate. (November 2021) (Learn how and when to remove this template message) The ritual of hoisting of the premiership flag in Australian sporting culture dates back to 1896, and is an enduring s...

 

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Januari 2023. Tahir Hamut IzgilLahir1969 (umur 54–55)Kashgar, XinjiangPekerjaanPenyair, pembuat film, dan akativisBahasaUighurAlmamaterUniversitas Minzu TiongkokGenrePuisikritik sastrafilmTahun aktif1990s-PasanganMarhaba IzgilAnak3 Tahir Hamut Izgil ...

 

Foster's Home for Imaginary FriendsGenre Fantasi Komedi Petualangan PembuatCraig McCrackenPengembang Craig McCracken Lauren Faust Mike Moon Sutradara Craig McCracken Rob Renzetti (Destination: Imagination) Pengisi suara Sean Marquette Keith Ferguson Phil LaMarr Tom Kenny Candi Milo Grey DeLisle Tom Kane Tara Strong Jeff Bennett Kevin Michael Richardson Penggubah lagu temaJames L. VenablePenata musik James L. Venable Jennifer Kes Remington Negara asalAmerika SerikatBahasa asliInggri...

Pour les articles homonymes, voir Canton de Genève pour le canton et Genève (homonymie) . Genève De haut en bas et de gauche à droite : palais des Nations, jet d'eau, le mur des Réformateurs, Genève et le Léman. Blason Logo Administration Pays Suisse Canton Genève Localité(s) Quartiers de Genève Communes limitrophes Carouge, Chêne-Bougeries, Cologny, Lancy, Le Grand-Saconnex, Pregny-Chambésy, Vernier, Veyrier Maire Mandat Alfonso Gomez (Les Verts) 2023–2024 NPA 1200�...

 

See also: Kruszewnia, Warmian-Masurian Voivodeship You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Polish. (April 2023) Click [show] for important translation instructions. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than simply copy-pasting machine-translated text into the English Wikipedia. Con...

 

Liga Pemuda UEFAMulai digelar2013WilayahEropa (UEFA)Jumlah tim64Juara bertahan AZ Alkmaar(gelar ke-1)Tim tersukses FC Barcelona Chelsea(2 gelar)Situs webSitus web resmi Liga Pemuda UEFA 2023–2024 Liga Pemuda UEFA (bahasa Inggris: UEFA Youth League)[1] sebelumnya bernama Liga Champions U-19 UEFA, adalah sebuah kompetisi sepak bola untuk pemain-pemain muda dari 32 klub senior yang lolos ke babak grup Liga Champions UEFA, ditambah 32 juara kompetisi remaja domestik.[2] Seja...

Pour des articles plus généraux, voir Chronologie des États-Unis et 1907. Éphémérides 21 octobre :panique de 1907. Excursion de Thanksgiving, caricature du Daily PicayuneChronologie des États-Unis 1904 1905 1906  1907  1908 1909 1910Décennies aux États-Unis :1870 1880 1890  1900  1910 1920 1930 Chronologie dans le monde 1904 1905 1906  1907  1908 1909 1910Décennies :1870 1880 1890  1900  1910 1920 1930Siècles :XVIIIe XIXe...

 

Questa voce sull'argomento centri abitati della Grande Pianura Meridionale è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Sándorfalvacomune Sándorfalva – Veduta LocalizzazioneStato Ungheria RegioneGrande Pianura Meridionale Contea Csongrád-Csanád TerritorioCoordinate46°22′06″N 20°06′51″E / 46.368333°N 20.114167°E46.368333; 20.114167 (Sándorfalva)Coordinate: 46°22′06″N 20°06′51″E / þ...

 

この項目には、一部のコンピュータや閲覧ソフトで表示できない文字が含まれています(詳細)。 数字の大字(だいじ)は、漢数字の一種。通常用いる単純な字形の漢数字(小字)の代わりに同じ音の別の漢字を用いるものである。 概要 壱万円日本銀行券(「壱」が大字) 弐千円日本銀行券(「弐」が大字) 漢数字には「一」「二」「三」と続く小字と、「壱」「�...

1992 UK local government election The Metropolitan Borough of Bolton shown within England The 1992 Bolton Metropolitan Borough Council election took place on 7 May 1992 to elect members of Bolton Metropolitan Borough Council in Greater Manchester, England. One third of the council was up for election and the Labour Party kept overall control of the council. 20 seats were contested in the election: 11 were won by the Labour Party, 7 by the Conservative Party, and 2 by the Liberal Democrats. Af...

 

Spotted TailFonctionChef de tribuBiographieNaissance 1823 ou 1833Dakota du SudDécès 5 août 1881Dakota du SudSépulture Spotted Tail Gravesite (en)Nom dans la langue maternelle Siŋté GleškáNationalité américaineActivité Homme politiquemodifier - modifier le code - modifier Wikidata Spotted Tail (en lakota : Siŋté Glešká) est un important chef lakota de la bande des Brûlés né vers 1823 et mort assassiné le 5 août 1881. Bien qu’ayant été un grand guerrier dans sa jeun...

 

The RecordNama lainHangul찍히면 죽는다 Alih Aksara yang DisempurnakanJjikhimyeon jukneundaMcCune–ReischauerTchikhimyŏn chuknŭnda SutradaraKim Ki-hunProduserPark Il-seo[1]Skenario Choo Ki-suck Han Chang-hak[1] Pemeran Kang Seong-min Park Eun-hye Penata musik Lee Sang-yong Lee Jong-gyo[1] SinematograferChung Chung-hoon[1]PenyuntingKyung Min-ho[1]PerusahaanproduksiSam Woo Communications[1]Tanggal rilis 26 Agustus 2000 (20...

Artikel ini membutuhkan rujukan tambahan agar kualitasnya dapat dipastikan. Mohon bantu kami mengembangkan artikel ini dengan cara menambahkan rujukan ke sumber tepercaya. Pernyataan tak bersumber bisa saja dipertentangkan dan dihapus.Cari sumber: Cursed seri TV 2020 – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR CursedGenre Fantasy Serial drama Adventure Action Pembuat Frank Miller Tom Wheeler BerdasarkanCursedoleh Frank MillerTom WheelerPem...

 

Artikel ini perlu diwikifikasi agar memenuhi standar kualitas Wikipedia. Anda dapat memberikan bantuan berupa penambahan pranala dalam, atau dengan merapikan tata letak dari artikel ini. Untuk keterangan lebih lanjut, klik [tampil] di bagian kanan. Mengganti markah HTML dengan markah wiki bila dimungkinkan. Tambahkan pranala wiki. Bila dirasa perlu, buatlah pautan ke artikel wiki lainnya dengan cara menambahkan [[ dan ]] pada kata yang bersangkutan (lihat WP:LINK untuk keterangan lebih lanjut...

 

Musical comedy by Rice and Goodwin that premiered in New York in 1874 Poster for Evangeline (1878) Evangeline; or, The Belle of Acadia is a musical Extravaganza, with music by Edward E. Rice (arranged and orchestrated by John J. Braham) and lyrics and book by J. Cheever Goodwin.[1] It was a comedy loosely based on Henry Wadsworth Longfellow's 1847 serious epic poem Evangeline.[2] The title character is a young American maiden of French Acadian stock, who is forced to leave her...

العلاقات البلغارية السعودية   بلغاريا   السعودية السفارات   العنوان : الرياض، السعودية   العنوان : صوفيا، بلغاريا تعديل مصدري - تعديل   العلاقات البلغارية السعودية هي العلاقات الثنائية بين المملكة العربية السعودية وجمهورية بلغاريا. بدأت العلاق...

 

Indian family of infantry arms INSAS redirects here. For the Belgian film school, see INSAS (film school). For India's future soldier program, see F-INSAS. INSAS rifle INSAS rifle in Indian armyTypeAssault rifle Light machine gunPlace of originIndiaService historyIn service1998–presentUsed bySee OperatorsWarsKargil War[1] Nepalese Civil War[2] Naxalite–Maoist insurgency[3] Insurgency in Northeast India[4] Myanmar Civil War[5]Prod...

 

La bandiera arcobaleno adattata alla Macedonia del Nord I diritti delle persone LGBT (lesbiche, gay, bisessuali e transgender) in Macedonia del Nord sono differenti rispetto a quelli delle persone eterosessuali. In Macedonia del Nord l'omosessualità è legale all'interno del paese. Le famiglie formate da coppie di persone dello stesso sesso non hanno diritto alle stesse protezioni legali disponibili per le coppie sposate composte da individui sesso opposto. Indice 1 Nel diritto macedone 1.1 ...

Questa voce sull'argomento edizioni di competizioni calcistiche è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Jalkapallon suomenmestaruuskilpailut 1920 Competizione Campionato finlandese di calcio Sport Calcio Edizione 12ª Organizzatore SPL/FBF Luogo  Finlandia Partecipanti 4 Formula eliminazione diretta Risultati Vincitore Åbo IFK(2º titolo) Secondo HPS Statistiche Incontri disputati 3 ...

 

Place in AzerbaijanGabala International Music Festival Qəbələ Musiqi FestivalıCountry AzerbaijanWebsitehttp://www.gabalainternationalmusicfestival.com Gabala International Music Festival is an annual festival of classical music held every summer beginning in 2009 in Gabala, Azerbaijan. The festival is organised with the support of Heydar Aliyev Foundation at the initiative of the rector of the Baku Academy of Music Farhad Badalbeyli and conductor Dmitri Yablonski.[1] At this ...