Η Αλεξάνδρεια η επί του Ώξου ή Αλεξάνδρεια Ωξειανή είναι πόλη η οποία θεωρείται ότι ιδρύθηκε από τον Μεγάλο Αλέξανδρο, στην Σογδιανή. Η πόλη αυτή αναφέρεται από τον Κλαύδιο Πτολεμαίο (κατά την περίοδο 127 - 151 μ.Χ.), ως βρισκόμενη πάνω στον Ώξο ποταμό, ανάμεσα στις πόλεις που βρίσκονται στην περιοχή μεταξύ του Ώξου και του Ιαξάρτη.[1]. Νωρίτερα, ο Κούρτιος ο οποίος ήκμασε γύρω στο 50 μ.Χ. είχε αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος είχε ιδρύσει έξη πόλεις γύρω από την Μαργιάνα[2].
↑Κλαύδιος Πτολεμαίος, βιβλίο 6, κεφ. 13, παράγραφος 6, σελ. 187, ed. Bert, Γεωγραφία, έκδοση Karl Friedrich August Nobbe, Τόμος 2, Sumptibus et typis Caroli Tauchnitii, 1845, σελ. 120
«Μεταξύ δε και των ανωτέρω ποταμών (εννοεί μεταξύ τον Ώξου και του Ιαξάρτη):
↑Curtius 7.10.15: Κουίντος Κούρτιος Ρούφος, Historia Alexandri Magni regis Macedonum, βιβλίο έβδομο, κεφ. 10, «...Superatis deinde amnibus Ocho et Oxo, ad urbem Margianam pervenit. Circa eam VI oppidis condendis electa sedes est. Duo ad meridiem versa, IIII spectantia orientem;...» (μετάφραση:«...Τότε πέρασε τους ποταμούς Ώξο και Ώχο και έφτασε στην πόλη της Μαργιάνα. Γύρω της ίδρυσε έξη πόλεις, δύο νότια και τέσσεριες ανατολικά...»)