Ο Z1 ήταν ένας μηχανικός υπολογιστής με κινητήρα που σχεδιάστηκε από τον Κόνραντ Τσούζε από το 1936 έως το 1937,[1][2] τον οποίο κατασκεύασε στο σπίτι των γονιών του από το 1936 έως το 1938. Ήταν μια δυαδική ηλεκτροκίνητη μηχανική αριθμομηχανή με περιορισμένη δυνατότητα προγραμματισμού, που διάβαζε οδηγίες από διάτρητη μεμβράνη σελιλόιντ.
Ο «Z1» ήταν ο πρώτος ελεύθερα προγραμματιζόμενος υπολογιστής στον κόσμο που χρησιμοποιούσε Boolean λογική και δυαδικούς αριθμούς κινητής υποδιαστολής, ωστόσο, ήταν αναξιόπιστος στη λειτουργία του.[3][4] Ολοκληρώθηκε το 1938 και χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου από ιδιωτικούς πόρους. Αυτός ο υπολογιστής καταστράφηκε στον βομβαρδισμό του Βερολίνου τον Δεκέμβριο του 1943, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, μαζί με όλα τα κατασκευαστικά σχέδια.
Ο Z1 ήταν ο πρώτος από μια σειρά υπολογιστών που σχεδίασε ο Τσούζε. Το αρχικό του όνομα ήταν «V1» για το Versuchsmodell 1 (που σημαίνει Πειραματικό Μοντέλο 1). Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, μετονομάστηκε σε «Z1» για να διαφοροποιηθεί από τις ιπτάμενες βόμβες που σχεδίασε ο Ρόμπερτ Λούσερ. Τα Z2 και Z3 ήταν συνέχειες που βασίστηκαν σε πολλές από τις ίδιες ιδέες με το Z1.
Ανακατασκευή
Το αρχικό Z1 καταστράφηκε από τις αεροπορικές επιδρομές των Συμμάχων το 1943, αλλά τη δεκαετία του 1980 ο Τσούζε αποφάσισε να ξανακατασκευάσει το μηχάνημα. Τα πρώτα διαγράμματα της ανακατασκευής του Z1 σχεδιάστηκαν το 1984. Κατασκεύασε (με τη βοήθεια δύο φοιτητών μηχανικών) χιλιάδες στοιχεία του Z1 ξανά και ολοκλήρωσε την ανακατασκευή της συσκευής το 1989. Αυτή η ανακατασκευή έχει μνήμη 64 λέξεων αντί για 16 λέξεων. Το ανακατασκευασμένο Z1 (στη φωτογραφία) εκτίθεται στο Γερμανικό Μουσείο Τεχνολογίας στο Βερολίνο.[5][6]
