Ο βίος του Ισμαήλ Φερίκ πασά είναι μυθιστόρημα της Ελληνίδας συγγραφέως Ρέας Γαλανάκη, που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1989 από τις εκδόσεις Άγρα[1]. Η αφήγηση επικεντρώνεται κυρίως στον κεντρικό ήρωα, τον Ισμαήλ Φερίκ πασά, και τα κατορθώματά του, μέχρι τον μυστηριώδη θάνατό του. Το συγκεκριμένο είναι το πρώτο ελληνικό μυθιστόρημα το οποίο εντάχθηκε στη συλλογή UNESCO Collection of Representative Works[2].
Βιογραφικά στοιχεία του πρωταγωνιστή
Ο Ισμαήλ Φερίκ Πασάς ή Εμμανουήλ Παπαδάκης (γενν. 1809, Κρήτη - 1867, Κρήτη) ήταν ένα νεαρό αγόρι από την Κρήτη, γόνος του ιερέα Φραγκιού (Φραγκίσκου) Παπαδάκη. Κατά το παιδομάζωμα του 1823, οι γονείς του σκοτώθηκαν και εκείνος, μαζί με τα δύο του αδέλφια (Αντώνης και Ανδρέας) μεταφέρθηκαν στην Αλεξάνδρεια, όπου εξισλαμίστηκαν και ανατράφηκαν σύμφωνα με τα αιγυπτιακά πρότυπα. Ο αδελφός του, Αντώνης, όμως, κατάφερε να διαφύγει στην Οδησσό το 1829, και, εν τέλει, να εγκατασταθεί στην Αθήνα το 1848, όπου και ευεργέτησε την πατρίδα του[3][4].
Ο Εμμανουήλ, όμως, παρέμεινε στην Αίγυπτο, όπου φοίτησε στη στρατιωτική σχολή και διέπρεψε ως στρατιωτικός με τις ικανότητές του. Προήχθη σε διάφορες υψηλόβαθμες θέσεις, μέχρι και τον Υπουργό Άμυνας της Αιγύπτου. Το 1867, ο Ισμαήλ, πλέον, ηγήθηκε μίας ομάδας του αιγυπτιακού στρατού, για την κατάπνιξη της εξέγερσης της γενέτειράς του, της Κρήτης, ενέργεια που υποστήριζε ο αδελφός του, Αντώνιος. Σκοτώθηκε τραγικά κατά τη διάρκεια μιας μάχης[5].
Υπόθεση
Ο Ισμαήλ Φερίκ Πασάς αιχμαλωτίστηκε και πάρθηκε παρά τη θέλησή του, από τη γενέτειρά του, Κρήτη, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου εξισλαμίστηκε κι ακολούθησε μία μεγάλη και αξιομνημόνευτη καριέρα, ως στρατιωτικός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μισόν αιώνα, όμως, μετά την αλλαγή του, επέστρεψε στην Κρήτη (και πιο συγκεκριμένα στο Λασίθι[6]), για να καταστείλει την επανάσταση του 1866 - 1868. Όμως, κατά τη διάρκεια της μάχης δολοφονήθηκε, σκοτώθηκε, ή αυτοκτόνησε. Ο αδελφός του, Αντώνιος, υποστήριζε την επανάσταση, και την εμψύχωνε από την Αθήνα. Το έργο ακολουθεί πιστά τη ζωή του Ισμαήλ ή Εμμανουήλ, μέχρι τον θάνατό του, αλλά δεν παραμένει στην ιστορία, αφήνοντας χώρο και στη λογοτεχνία να εμφανιστεί. Μύθος και αλήθεια συνδυάζονται και επεξηγούνται κατά τη διάρκεια του μυθιστορήματος, το οποίο συνθέτει με γεγονότα πραγματικά τον τραγικό βίο του Ισμαήλ Φερίκ Πασά[7][8][9][10].