Το Antonov An-12 (ρωσικά: Антонов Ан-12, ονομασία αναφοράς ΝΑΤΟ: Cub) είναι τετρακινητήριο ελικοφόρο μεταγωγικό αεροσκάφος το οποίο αναπτύχθηκε στην Σοβιετική Ένωση. Πρόκειται για την στρατιωτική εκδοχή του Antonov An-10 και αποτέλεσε για περισσότερες από τρεις δεκαετίες το βασικό μέσο μεταγωγικό στις τάξεις της Σοβιετικής Πολεμικής Αεροπορίας καθώς και το κυριότερο αεροσκάφος για τις δυνάμεις των αλεξιπτωτιστών. Συνολικά παρήχθησαν 1248 μονάδες.[2]
Σχεδιασμός και ανάπτυξη
Σχεδιαστικά, βάση για το An-12 ήταν το προγενέστερο Antonov An-8. Το An-12 ήταν η στρατιωτική εκδοχή του επιβατηγού An-10. Το πρωτότυπο πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση τον Δεκέμβριο του 1957 και το 1959, μόλις δύο χρόνια αργότερα, ο τύπος εντάχθηκε σε υπηρεσία με τις Σοβιετικές αεροπορικές δυνάμεις. Τα An-12 παράγονταν αρχικά στο Κρατικό Αεροπορικό Εργοστάσιο στο Ιρκούτσκ. Το 1962 η παραγωγή μεταφέρθηκε στην Τασκένδη, όπου ολοκληρώθηκαν 830 αεροσκάφη. Έπειτα η παραγωγή μετακινήθηκε στο Βορονέζ και το Καζάν.[2]
Τα An-12 μπορούν να μεταφέρουν έως και εκατό πλήρως εξοπλισμένους αλεξιπτωτιστές ή μέχρι και είκοσι τόνους φορτίου, το οποίο φορτώνεται μέσω θύρας/ράμπας στο πίσω μέρος της ατράκτου.[2] Όσον αφορά τη γενική διάταξη, τις διαστάσεις και τις δυνατότητες είναι σε γενικές γραμμές ισοδύναμο του αμερικανικούLockheed C-130 Hercules.
Την δεκαετία του 1960 η ΛΔ Κίνας αγόρασε αρκετά An-12 από τη Σοβιετική Ένωση, καθώς και άδεια εγχώριας παραγωγής τους. Έπειτα από τη ρήξη στις σινοσοβιετικές σχέσεις, η ΕΣΣΔ απέσειρε την τεχνική υποστήριξη που παρείχε στους Κινέζους. Παρόλα αυτά οι Κινέζοι κατάφεραν με βάση τα υποδείγματα που είχαν παραλάβει να προετοιμάσουν όλα τα αναγκαία μηχανολογικά σχέδια και να εντάξουν το An-12 σε παραγωγή. Η πρώτη πτήση ενός An-12 κινέζικης κατασκευής καθυστέρησε μέχρι το 1974, έναν χρόνο έπειτα από τη διακοπή της παραγωγής του τύπου στην ΕΣΣΔ.[3]
Το 1981 η κινεζική εκδοχή του αεροσκάφους εντάχθηκε σε παραγωγή με την ονομασία Y-8. Σταδιακά το Y-8 έγινε ένας από τους σημαντικότερους τύπους μεταγωγικών/επιβατηγών αεροσκαφών στην χώρα και παρήχθη σε πολυάριθμες εκδόσεις που γνώρισαν και εξαγωγική επιτυχία. Στα Y-8 το κόκπιτ του πλοηγού ακολουθεί τη διάταξη του βομβαρδιστικούXian H-6[Σημ. 2] αντί της αρχικής σοβιετικής σχεδίασης.[4] Η αναβάθμιση και η παραγωγή των Y-8 συνεχίζεται μέχρι σήμερα στην Κίνα. Η πιο πρόσφατη έκδοση είναι το Y8-F600 και αποτελεί κοινό εγχείρημα της κινεζικής Shaanxi Aircraft Company με την ουκρανική πλέον Antonov Aeronautical Scientific Technical Complex (ASTC) και την Pratt & Whitney Canada. Το Y8-F600 έχει επανασχεδιασμένη άτρακτο, ηλεκτρονικά και όργανα αεροναυτιλίας δυτικής προελεύσεως, turboprop κινητήρες PW150B καθώς και επανασχεδιασμένο κόκπιτ.[5]
Επιχειρησιακή ιστορία
ΕΣΣΔ
Τα An-12 παρέμειναν σε υπηρεσία μέχρι το 1973. Κάλυψαν ευρύτατη γκάμα αναγκών και ρόλων, ενώ η πιο σημαντική περίοδος της δράσης τους ήταν κατά τον σοβιετικο-αφγανικό πόλεμο. Μεταξύ άλλων τα An-12 χρησιμοποιήθηκαν και για τη μεταφορά των πεσόντων Σοβιετικών στρατιωτών πίσω στην ΕΣΣΔ και εξαιτίας αυτού του γεγονότος τους αποδόθηκε η ονομασία «Μαύρη Τουλίπα» (ρωσικά: Чёрный тюльпан).[6]
Δείτε επίσης
Αεροσκάφη που σχετίζονται με την ανάπτυξη του An-12
Cooper, Tom (2017). Hot Skies Over Yemen, Volume 1: Aerial Warfare Over the South Arabian Peninsula, 1962-1994. Solihull, UK: Helion & Company Publishing. ISBN978-1-912174-23-2.
Cooper, Tom· Weinert, Peter· Hinz, Fabian· Lepko, Mark (2011). African MiGs, Volume 2: Madagascar to Zimbabwe. Houston: Harpia Publishing. ISBN978-0-9825539-8-5.
Endres, Günter G. (1979). World Airline Fleets 1979. Hounslow, UK: Airline Publications and Sales Ltd. ISBN978-0-905117-53-9..