Χέλγκολαντ (γερμ.: Helgoland) και εξελληνισμένα Ελιγολάνδη, ονομάζεται το μικρό Αρχιπέλαγος που βρίσκεται στη Βόρεια Θάλασσα και οι δυο νησίδες που βρίσκονται εντός του. Διοικητικά ανήκει στο κρατίδιο Σλέσβιχ-Χόλσταϊν της Γερμανίας.
Παραδοσιακά αποτελούσε μέρος της Δανίας [2] αν και από 1807 ως το 1890 ήταν Βρετανική αποικία [3]. Παραχωρήθηκε στη Γερμανία το 1890. Το νησί είναι δημοφιλής τουριστικός προορισμός και διαθέτει αρκετά καταστήματα αφορολογήτων ειδών (Duty Free), επειδή τα πλοία από και προς τη στεριά περνούν μέσα από διεθνή ύδατα. Κατοικείται μόνιμα από 1.500 κατοίκους.
Ιστορία
Το αρχιπέλαγος, σύμφωνα με ευρήματα, κατοικούνταν από τους προϊστορικούς χρόνους. Πέτρινα εργαλεία έχουν ανακαλυφθεί στο θαλάσσιο πυθμένα της περιοχής, ενώ στην ξηρά είχαν εντοπιστεί το 19ο αιώνα προϊστορικά ταφικά μνημεία, με οστά και αντικείμενα. Επίσης, υποθαλάσσιες έρευνες ανακάλυψαν χάλκινες πλάκες, μάλλον τοπικής κατασκευής, σε μικρά βάθη γύρω από τα νησιά.
Το 697, ο τελευταίος βασιλιάς της Φριζικής, Ράντμποντ, υποχώρησε στο τότε ένα νησί του αρχιπελάγους, μετά την ήττα του από τους Φράγκους, όπως περιγράφει η πρώτη γραπτή αναφορά στη Χέλγκολαντ, στη βιογραφία του Βίλεμπορντ από τον Άλκιν. Μέχρι το 1231, το νησί καταγράφεται ως ιδιοκτησία του βασιλιά της Δανίας, Βάλντεμαρ Β΄.
Ως παραδοσιακές τοπικές δραστηριότητες αναφέρονταν η αλιεία, η θήρα πτηνών και φώκιας, ενώ οι κάτοικοι ήταν γνωστοί για τις ναυτικές τους ικανότητες και αναφέρονται ως ικανοί ναυσιπλόοι, τουλάχιστον για την προσέγγιση των μακρινών διαδρομών στα λιμάνια της Βρέμης και του Αμβούργου, τότε πόλεις της Χανσεατικής Ένωσης. Επίσης, η Χέλγκολαντ αποτέλεσε για διαστήματα ιδανικό σημείο για την έναρξη μεγάλων αλιευτικών εκστρατειών ρέγγας στη Βόρεια θάλασσα. Συνεπεία της θέσης της και των παραπάνω, το νησί άλλαξε πολλούς ηγεμόνες, όπως την πόλη του Αμβούργου, το βασίλειο της Δανίας και το Δουκάτο του Σλέσβιχ, μέχρι το 1714, οπότε και καταλήφθηκε από τη Δανία μέχρι και το 1804.
19ος αιώνας
Το 1807, η Χέλγκολαντ καταλήφθηκε από τους Βρετανούς κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων πολέμων. Έγινε κέντρο λαθρεμπορίου και κατασκοπείας ενάντια στη Γαλλία, ενώ χιλιάδες Γερμανοί που κατέφευγαν στη Βρετανία πέρασαν από τα νησιά. Το 1826, το νησί απέκτησε ιαματικά λουτρά και εξελίχθηκε σε τουριστικό προορισμό για αρκετούς ηλικιωμένους, ενώ παράλληλα προσέλκυσε καλλιτέχνες και συγγραφείς, ιδιαίτερα από τη Γερμανία και την Αυστρία, λόγω της ελευθερίας της Βρετανικής κυριαρχίας του. Επίσης, αποτέλεσε καταφύγιο για τους Γερμανούς πρόσφυγες των επαναστάσεων του 1830 και του 1848.
Η Βρετανία παραχώρησε τα νησιά στη Γερμανία το 1890 με τη Συνθήκη Χέλγκολαντ-Ζανζιβάρης, ανταλλάσσοντάς την με τη γερμανική κτήση στην ανατολική Αφρική.
Γεωγραφία
Η Χέλιγκολαντ βρίσκεται 46 χιλιόμετρα μακριά από τις γερμανικές ακτές και αποτελείται από δύο νησιά: το κατοικημένο κύριο νησί (Hauptinsel) έκτασης 1 τ.χλμ. στα δυτικά και το Düne ("αμμόλοφος", Heligolandic: de Halem) στα ανατολικά. Το όνομα Χέλγκολαντ αναφέρεται γενικά στο πρώτο νησί. Το Düne είναι κάπως μικρότερο σε έκταση, 0,7 τ.χλμ., χαμηλότερο και περιβάλλεται από αμμώδεις παραλίες. Δεν κατοικείται μόνιμα, αλλά είναι σήμερα η τοποθεσία του αεροδρομίου της Χέλιγκολαντ.
Η νησίδα Dune
Το κύριο νησί χωρίζεται συνήθως στο Unterland ("Κάτω Γη") στο επίπεδο της θάλασσας (στα δεξιά της φωτογραφίας, όπου βρίσκεται το λιμάνι), στο Oberland ("Άνω Γη"), και στο Mittelland ("Μέση Γη") ανάμεσά τους. Το Mittelland δημιουργήθηκε το 1947 ως αποτέλεσμα εκρήξεων που πυροδότησε το βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό. Το κύριο νησί διαθέτει μικρές παραλίες στα βόρεια και στα νότια ενώ στα βόρεια, δυτικά και νοτιοδυτικά απότομοι βράχοι ύψους περίπου 50 μέτρων κατεβαίνουν στη θάλασσα. Οι βράχοι συνεχίζονται και υποβρυχίως σε βάθος 56 μέτρων. Το πιο διάσημο φυσικό σύμβολο της Χέλιγκολαντ είναι η Lange Anna ("Ψηλή Άννα"), μια ελεύθερη στήλη βράχου, ύψους 47 μέτρων, που βρίσκεται βορειοδυτικά του νησιού.
Τα δύο νησιά συνδέονταν μεταξύ τους μέχρι το 1720, όταν το σημείο σύνδεσης πλημμύρισε. Το υψηλότερο σημείο βρίσκεται στο κύριο νησί και φτάνει τα 61 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Αν και πολιτιστικά και γεωγραφικά είναι πιο κοντά στη Βόρεια Φρισία στη γερμανική περιφέρεια Nordfriesland, τα δύο νησιά αποτελούν μέρος της περιφέρειας Pinneberg στο κρατίδιο Schleswig-Holstein. Το κύριο νησί διαθέτει ένα καλό λιμάνι και χρησιμοποιείται κυρίως από ιστιοπλοϊκά σκάφη.
.jpg)
