Το Μπουλούκι είναι ελληνικήμη κερδοσκοπική εταιρεία, που δραστηριοποιείται ως περιοδεύον εργαστήριο για την παραδοσιακή δόμηση στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια.[1] Η εταιρεία, ως μια διεπιστημονική συλλογικότητα, αποτελείται από αρχιτέκτονες και πολιτικούς μηχανικούς, αλλά και μελετητές της πολιτιστικής κληρονομιάς και έχει ως κύριο στόχο τη συλλογή και την επικαιροποίηση της γνώσης γύρω από τις παραδοσιακές τέχνες και τεχνικές, και τα υλικά δόμησης, ιδίως στην πέτρα και το ξύλο.[2][3][4][5][6]
Από τον Μάιο 2018, το Μπουλούκι δραστηριοποιείται ως αστική, μη κερδοσκοπική εταιρεία με έδρα την Αθήνα. Τον Ιούνιο 2024, για τις δράσεις και το έργο του, το Μπουλούκι βραβεύτηκε με το πρώτο Ευρωπαϊκό Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς ‘’Europa Nostra 2024’’[7]
Προέλευση ονομασίας
Η λέξη «μπουλούκι» (προέλευση: από την τουρκική λέξη, bölük) έχει σχέση με τα παλιά σινάφια (ομάδες) των μαστόρων και τεχνιτών που μετακινούνταν από μέρος σε μέρος στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια για αναζήτηση εργασίας σχετικής με την παραδοσιακή δόμηση (π.χ. αρχοντικά, κατοικίες, γεφύρια, λιθόστρωτα, ξυλοκατασκευές κ.ά.).
Έργο και δράσεις
Το Μπουλούκι στοχεύει, εντοπίζει και καταγράφει τη γνώση των κοινοτήτων, των ομάδων ή και των μεμονωμένων ατόμων σχετικά με τις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης και τα υλικά, και επιδιώκει να αναδείξει τη γνώση αυτή μέσω εργαστηρίων και κατασκευαστικών έργων σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες.[8] Επίσης οι δράσεις του περιλαμβάνουν την έρευνα, τη διοργάνωση εργαστηρίων, συμποσίων και γενικότερα πολιτιστικών και εκπαιδευτικών δράσεων.[9]
Έχει δραστηριοποιηθεί σε όλη την Ελλάδα και κυρίως στις ορεινές περιοχές της Ηπείρου, όπου έζησαν και έδρασαν σημαντικοί τεχνίτες, από τους οποίους επηρεάστηκαν πολιτισμοί των Βαλκανίων. Για την επίτευξη των στόχων του, η μη κερδοσκοπική εταιρεία έχει αναπτύξει ευρύ δίκτυο συνεργατών, όπως ανώτατα ακαδημαϊκά ιδρύματα στην Ελλάδα ―το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών), το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών), το Πανεπιστήμιο Πατρών (Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών),[10] το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Τμήμα Δασολογίας, Επιστημών Ξύλου και Σχεδιασμού), και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Τμήμα Μηχανικών Επιστήμης Υλικών, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας) ― καθώς και καθηγητές διαφορετικών ειδικοτήτων[11][12] και επαγγελματίες - τεχνίτες στους τομείς της αποκατάστασης και της διαχείρισης της κληρονομιάς, οι οποίοι δίνουν διαλέξεις και παρουσιάζουν το έργο τους σε βιωματικά εργαστήρια.
Ομάδες νέων απόφοιτων μηχανικών, ή επί πτυχίω φοιτητών πολιτικών μηχανικών ή/και αρχιτεκτόνων παρακολουθούν τεχνικά σεμινάρια παραδοσιακής και αειφόρου δόμησης, που οργανώνει το Μπουλούκι ανά την Ελλάδα.[13][14]
Το 2024, το Μπουλούκι αναπτύσσει το πρώτο κέντρο έρευνας και κατάρτισης πάνω στις παραδοσιακές οικοδομικές τέχνες, στην ορεινή περιοχή της Ηπείρου, στο κτίριο ενός παλιού δημοτικού σχολείου που παραχωρήθηκε από τις τοπικές αρχές.[15]
Αποστολή
Συνεργασία με την τοπική κοινωνία και ανάδειξη της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως και ζητημάτων σχετικών με τα πεδία της συντήρησης και της διαχείρισής της.
Κατάδειξη σε ελλείψεις και υπερβολές από την υπέρμετρη τουριστική ανάπτυξη και την ανεξέλεγκτη δόμηση, ιδίως σε νησιωτικές περιοχές της Ελλάδας.
Ώθηση για τα τοπικά και παραδοσιακά υλικά, όπως και τις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης -με πέτρα ή ξύλο- για βιώσιμες οικοδομικές πρακτικές τον 21ο αιώνα.
Βραβεία
Ευρωπαϊκό Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Ελλάδα, ‘’Europa Nostra 2024’’[7][16]
