Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 24/07/2017.

Υπό την ονομασία Στρατιωτικός Σύνδεσμος φέρεται μυστική οργάνωση στρατιωτικών που έδρασε στην Ελλάδα στις αρχές του 20ού αιώνα, με αποκορύφωμα το κίνημα στο Γουδή στις 15 Αυγούστου 1909, με αιτήματα που αφορούσαν μεταρρυθμίσεις στο στράτευμα, τη διοίκηση, τη δημοσιονομική πολιτική, τη δικαιοσύνη και την παιδεία. Διαλύθηκε στις 15 Μαρτίου του 1910 έχοντας επιτύχει τις επιδιώξεις του.

Ο «Στρατιωτικός Σύνδεσμος» γεννήθηκε από τη σύμπραξη μιας ομάδας υπαξιωματικών υπό τον ταγματάρχη Γεώργιο Σ. Καραϊσκάκη, εγγονό του στρατηγού της Ρούμελης, και μιας ομάδας κατώτερων αξιωματικών υπό τους Θεόδωρο Πάγκαλο και Επαμεινώνδα (Παμμίκο) Ζυμβρακάκη. Η ομάδα των υπαξιωματικών ιδρύθηκε πρώτη (συμμετείχαν σε αυτήν μεταξύ άλλων και οι Νικόλαος Πλαστήρας και Γεώργιος Κονδύλης) και είχε ως αιχμή επαγγελματικά αιτήματα. Η ομάδα των «λοχαγών» ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 1908 με έναν πυρήνα περί τους υπολοχαγούς Θεόδωρο Πάγκαλο και Χρήστο Χατζημιχάλη. Αυτοί, υπέγραψαν το πρώτο πρωτόκολλο του «Στρατιωτικού Συνδέσμου». Ο Σύνδεσμος ήλθε σε επαφή με την ομάδα Καραϊσκάκη, αλλά και με την ομάδα υπό τον ίλαρχο Παύλο Ζυμβρακάκη και έτσι άρχισε η ραγδαία επέκτασή της. Στις 25 Ιουνίου, 181 αξιωματικοί συγκεντρώθηκαν στο σπίτι του υπολοχαγού Χατζημιχάλη για τη σύνταξη προγραμματικών αρχών. Η διαρροή της είδησης προκάλεσε την πτώση της κυβέρνησης Θεοτόκη, ενώ οι κατευναστικές προς την Οθωμανική Αυτοκρατορία δηλώσεις (σχετικά με το Κρητικό και το Μακεδονικό) της κυβέρνησης Ράλλη προκάλεσαν την οργή του Συνδέσμου.

Η απάντηση της κυβέρνησης Ράλλη στο Σύνδεσμο ήταν ένα κύμα μεταθέσεων, καθώς και η παραπομπή 12 αξιωματικών σε ανακριτικό συμβούλιο προς απόταξη. Όταν ο Χρόνος, διερμηνεύοντας τις θέσεις του Συνδέσμου επιτέθηκε κατά «της βουλευτικής φεουδαρχίας των κομματικών συμμοριών και των Αυλών», ζητώντας μεταρρυθμίσεις και απομάκρυνση του Διαδόχου Κωνσταντίνου, καθώς και των πριγκίπων από το στράτευμα, ο Ράλλης προχώρησε σε συλλήψεις. Ο κύβος είχε ριφθεί. Στις 14 Αυγούστου, με μια παράτολμη ενέργειά του, ο Πάγκαλος απελευθερώνει τους κρατουμένους αξιωματικούς Σάρρο και Ταμπακόπουλο, προκαλώντας την οργή του Ράλλη, που διατάζει επιφυλακή και δεκάδες συλλήψεων. Τη νύχτα προς τη 15η Αυγούστου, ο Σύνδεσμος προχωρά σε κίνημα το οποίο θα εγκαινιάσει μία εποχή στη νεότερη Ελλάδα κατά την οποία ο στρατός θα παρεμβαίνει.

Το πρόγραμμά του, σε ήπιο τόνο, με γενικές ευχές για μεταρρυθμίσεις στο στρατό, τη διοίκηση και την παιδεία, απέκλειε ρητά κάθε περίπτωση καθεστωτικής αλλαγής, δικτατορίας, συνταγματικής τροποποίησης ή κατάργησης της κυβέρνησης. Ζητούσε απλώς την απομάκρυνση του Διαδόχου Κωνσταντίνου και των υπόλοιπων πριγκίπων από το στράτευμα και πρότεινε σειρά μέτρων για στρατιωτική αναδιοργάνωση.

Τους όρους των επαναστατών αποδέχθηκε ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, που σχημάτισε κυβέρνηση μετά την παραίτηση του Ράλλη, οπότε και ο αρχηγός του Συνδέσμου, συνταγματάρχης Νικόλαος Ζορμπάς, έδωσε διαταγή στις επαναστατημένες μονάδες να γυρίσουν στις θέσεις τους, χωρίς έτσι να εγκαθιδρυθεί δικτατορία, σύμφωνα με τις παροτρύνσεις μεγάλης μάζας του λαού και του φοιτητικού κόσμου.

Το μεγαλειώδες συλλαλητήριο των συντεχνιών της Αθήνας και του Πειραιά, που πραγματοποιήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου, έκανε πρόδηλη πλέον την υποστήριξη του λαού στις θέσεις του Συνδέσμου, ενώ η υποστήριξη που βρήκε το Κίνημα προκάλεσε την έντονη ανησυχία των κομμάτων, του θρόνου και των ξένων δυνάμεων.

Ο Σύνδεσμος επιθυμούσε την εγκαθίδρυση δικτατορίας, ωστόσο επικράτησαν οι πιο ψύχραιμες φωνές. Έτσι, μετά από πρόταση του λοχαγού Σάρρου, ο υπολοχαγός Κονταράτος βολιδοσκόπησε τον Οκτώβριο του 1909 τον Ελευθέριο Βενιζέλο ο οποίος είχε σχέση με το κίνημα. Ο Βενιζέλος έφθασε στον Πειραιά στις 28 Δεκεμβρίου 1909 και υπέδειξε τη μοναδική λύση: υπηρεσιακή κυβέρνηση και προκήρυξη εκλογών για Αναθεωρητική Βουλή. Στις 22 Ιανουαρίου 1910 αναχωρούσε για την Κρήτη, έχοντας θεμελιώσει την αναμόρφωση της πολιτικής ζωής.

Στη νέα κυβέρνηση Δραγούμη, ο Νικόλαος Ζορμπάς ανέλαβε Υπουργός Στρατιωτικών, ο Στέφανος Καλλέργης Υπουργός Εξωτερικών. Ο δε Σύνδεσμος, μετά την προκήρυξη εκλογών τον Φεβρουάριο του 1910 για Αναθεωρητική Βουλή, διαλύθηκε στις 15/3/1910, έχοντας επιτύχει τους σκοπούς του.

• Η Μεγάλη Ιστορία του 20ου Αιώνα, τ.1.
• Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας Γ' Γενικού Λυκείου (Ομάδας Ανθρωπιστικών Σπουδών)

Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα ιστορικό θέμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.