Ζανάνα Γκουσμάο
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Xanana Gusmão (Πορτογαλικά)
Γέννηση	20  Ιουνίου 1946[1][2] Laleia
Χώρα πολιτογράφησης	Πορτογαλία Ανατολικό Τιμόρ
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Πορτογαλικά[3]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πολιτικός συγγραφέας
Περίοδος ακμής	1975
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	National Congress for Timorese Reconstruction και Revolutionary Front for an Independent East Timor
Οικογένεια
Σύζυγος	Kirsty Sword Gusmão
Αδέλφια	Armandina Maria Gusmão dos Santos
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Πρωθυπουργός του Ανατολικού Τιμόρ (2007–2015) Πρόεδρος του Ανατολικού Τιμόρ (2002–2007) Πρωθυπουργός του Ανατολικού Τιμόρ (από 2023)
Βραβεύσεις	Βραβείο Ζαχάρωφ (1999) Φελίξ Χουφουέτ-Μπουανί Βραβείο Ειρήνης (2001) βραβείο Νότου-Βορρά (2002) Βραβείο Γκουαντζού για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Βραβείο Ειρήνης Σίδνεϊ (2000)[4] Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Σταυρού του Νότου Εταίρος του Τάγματος της Τιμής της Νέας Ζηλανδίας Μεγάλο κολάρο του Τάγματος του Πρίγκιπα Ενρίκε (14  Φεβρουαρίου 2006)[5][6] επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Κόιμπρα επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου του Πόρτο honorary doctor of the Hunan University (2017)[7] Order of Vanuatu (2011)[8] Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Ελευθερίας (9  Ιουνίου 1993)[6] honorary doctor of Lusíada University
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Σανάνα Γκουσμάο (Xanana Gusmão, 1946-) ήταν ο Πρόεδρος του Ανατολικού Τιμόρ από το 2002, οπότε η χώρα έγινε ανεξάρτητη, μέχρι το 2007 και πρωθυπουργός της χώρας από τις 8 Αυγούστου 2007 ως τις 16 Φεβρουαρίου 2015 και ξανά από την 1 Ιουλίου 2023.

Το πλήρες όνομά του είναι Kay Rala Xanana Gusmão. Γεννήθηκε στις 20 Ιουνίου 1946 στο Μαναουτούτο. Παντρεύτηκε την Εμίλια Μπατίστα, με την οποία απέκτησε 2 παιδιά. Σήμερα είναι παντρεμένος με την Κίρστι Σουόρντ και έχουν 3 παιδιά. Το 1999 τιμήθηκε με το βραβείο Ζαχάρωφ. Το 2000 τιμήθηκε με βραβείο ειρήνης Σίδνεϊ.

Το 1993 ο αγωνιστής για την ανεξαρτησία της χώρας καταδικάστηκε σε ισόβια από τις ινδονησιακές αρχές. Το 2002 έγινε ανεξάρτητη χώρα το Ανατολικό Τιμόρ και στις εκλογές του 2001 ο Γκουσμάο εξελέγη πρώτος πρόεδρος. To 2006, έπειτα από πολιτική κρίση, απείλησε να παραιτηθεί, επειδή ο πρωθυπουργός Μάρι Αλκατίρι δε δέχτηκε να παραιτηθεί εκείνος. Τελικά, Πρωθυπουργός έγινε ο Νομπελίστας Ζοζέ Ράμος Όρτα, ο οποίος και τον διαδέχθηκε στην προεδρία, το 2007. Ο Πρόεδρος Ζοζέ Ράμος Όρτα επέλεξε επίσημα τον Γκουσμάο για τη θέση του Πρωθυπουργού στις 6 Αυγούστου 2007. Ο Γκουσμάο ορκίστηκε πρωθυπουργός δύο ημέρες μετά. Στην τελετή ορκωμοσίας του δεν παρέστησαν μέλη της αντιπολίτευσης.

Στις 11 Φεβρουαρίου του 2008 εκδηλώθηκε αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του Γκουσμάο, λίγο μετά την επίσης αποτυχημένη απόπειρα κατά του προέδρου Ζοζέ Ράμος Ορτά^[9], ο οποίος τραυματίστηκε. Ο Γκουσμάο δεν έπαθε το παραμικρό. Η χώρα κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, επιβλήθηκε απαγόρευση κυκλοφορίας για 48 ώρες και οι αρχές έκαναν λόγο για "αποτυχημένο πραξικόπημα". Παράλληλα, οι διεθνείς αντιδράσεις στις επιθέσεις ήταν η έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπως και η ενίσχυση των στρατιωτικών δυνάμεων της Αυστραλίας στο Τιμόρ.

Στις 12 Οκτωβρίου 2009 η κυβέρνησή του έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης στο κοινοβούλιο, με 26 υπέρ της πρότασης μορφής και 39 κατά^[10]. Το 2015 αποχώρησε από την πρωθυπουργία και ανέλαβε υπουργός Σχεδιασμού και Επενδύσεων.

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Σανάνα Γκουσμάο

• Άρθρο της BBC News (αγγλικά)