Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Ινδίας είναι ο αρχηγός του κράτους της Ινδίας και ο επικεφαλής διοικητής των Ινδικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Ο Πρόεδρος εκλέγεται έμμεσα από το εκλεκτορικό κολέγιο που αποτελείται από το Κοινοβούλιο της Ινδίας (και τα δύο σώματα) και τα Νομοθετικά σώματα κάθε Ινδικής πολιτείας και επικράτειας, οι οποίοι εκλέγονται όλοι άμεσα.
Αν και το Άρθρο 53 του Συντάγματος της Ινδίας, αναφέρει ότι ο Πρόεδρος μπορεί να ασκήσει τις εξουσίες του, άμεσα ή με υφιστάμενη αρχή, με λίγες εξαιρέσεις, όλη η εκτελεστική εξουσία που ανήκει στον Πρόεδρο, στην πράξη ασκείται από τον Πρωθυπουργό (υφιστάμενη αρχή) με τη βοήθεια του Συμβουλίου των Υπουργών.[1] Ο Πρόεδρος δεσμεύεται από το σύνταγμα να ενεργεί με την συμβουλή του Πρωθυπουργού και του Υπουργικού συμβουλίου όσο η συμβουλή δεν παραβιάζει το σύνταγμα.
Προέλευση
Η Ινδία πέτυχε ανεξαρτησία από τους Βρετανούς στις 15 Αυγούστου 1947, αρχικά ως Επικράτεια της Κοινοπολιτείας των Εθνών με τον Γεώργιο ΣΤ΄ ως βασιλιά, εκπροσωπούμενος στη χώρα από γενικό κυβερνήτη.[2] Ωστόσο, μετά από αυτό, η Συντακτική Συνέλευση της Ινδίας, υπό την ηγεσία του Δρ. Μπ. Ρ. Αμπεντκάρ, ανέλαβε τη διαδικασία σύνταξης ενός εντελώς καινούριου συντάγματος για τη χώρα. Το Σύνταγμα της Ινδίας τέθηκε σε ισχύ στις 26 Νοεμβρίου 1949 και τέθηκε σε ισχύ στις 26 Ιανουαρίου 1950,[3]:26 κάνοντας την Ινδία μια δημοκρατία.[4]:9 Τα αξιώματα του μονάρχη και του γενικού κυβερνήτη αντικαταστάθηκαν από το νέο αξίωμα του Προέδρου της Ινδίας, με τον Ρατζέντρα Πρασάντ ως αρχικό κάτοχο.[4]:1
Το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Ινδίας (άρθρα 53, 74 (2), 79 και 111) δίνουν στον Πρόεδρο την ευθύνη και την εξουσία να υπερασπίζεται και να προστατεύει το σύνταγμα της Ινδίας και το κράτος δικαίου.[1] Πάντα, οποιαδήποτε ενέργεια εκτελεστικών ή νομοθετικών φορέων του συντάγματος γίνεται νόμος μόνο μετά από σύμφωνη γνώμη του Προέδρου. Ο πρόεδρος δεν δέχεται καμία ενέργεια του εκτελεστικού ή του νομοθετικού οργάνου που είναι αντισυνταγματική. Ο πρόεδρος είναι ο πρωταρχικός, πιο ισχυρός και άμεσος υπερασπιστής του συντάγματος (άρθρο 60), ο οποίος έχει προληπτική εξουσία για τη διασφάλιση της συνταγματικότητας στις ενέργειες της εκτελεστικής εξουσίας ή του νομοθέτη. Ο ρόλος της δικαστικής εξουσίας στην τήρηση του συντάγματος της Ινδίας είναι η δεύτερη γραμμή άμυνας για την εξουδετέρωση των αντισυνταγματικών ενεργειών των εκτελεστικών και νομοθετικών οντοτήτων της Ινδικής Ένωσης.
Διαδικασία επιλογής
Επιλεξιμότητα
Το άρθρο 58 του Συντάγματος καθορίζει τα βασικά προσόντα που πρέπει να πληρούνται για να είναι ένα άτομο επιλέξιμο για το αξίωμα του Προέδρου. Ένας Πρόεδρος πρέπει να είναι:
πολίτης της Ινδίας
να έχει συμπληρώσει το 35ο έτος της ηλικίας του
να είναι επιλέξιμος για να γίνει μέλος της Λοκ Σάμπα
Ένα πρόσωπο δεν είναι επιλέξιμο για να εκλεχθεί ως Πρόεδρος εάν κατέχει οποιοδήποτε αξίωμα υπό την κυβέρνηση της Ινδίας ή της κυβέρνησης οποιασδήποτε πολιτείας ή από οποιαδήποτε τοπική ή άλλη αρχή που υπόκειται στον έλεγχο οποιασδήποτε από τις εν λόγω κυβερνήσεις.
Ωστόσο, ορισμένοι κάτοχοι αξιωμάτων επιτρέπεται να συμμετέχουν ως προεδρικοί υποψήφιοι. Αυτοί είναι:
Ο Αντιπρόεδρος
Ο κυβερνήτης οποιασδήποτε πολιτείας
Κάθε Υπουργός της Ένωσης ή κάποιας πολιτείας (συμπεριλαμβανομένου του Πρωθυπουργού και του Επικεφαλής Υπουργού):72
Σε περίπτωση που ο αντιπρόεδρος, ο κυβερνήτης μιας πολιτείας ή υπουργός εκλέγεται πρόεδρος, θεωρείται ότι έχει απομακρυνθεί από το προηγούμενο αξίωμά του κατά την ημερομηνία που αρχίζει να υπηρετεί ως πρόεδρος.
Ένας βουλευτής του κοινοβουλίου ή βουλευτής μιας πολιτείας μπορεί να ζητήσει εκλογή στο αξίωμα του προέδρου, αλλά εάν εκλεγεί ως πρόεδρος, θεωρείται ότι έχει απομακρυνθεί από την έδρα του στο Κοινοβούλιο ή το νομοθετικό σώμα κατά την ημερομηνία κατά την οποία εισέρχεται στο αξίωμά του ως Πρόεδρος [άρθρο 59 (1)].
Το Άρθρο 57 δηλώνει ότι ένα άτομο που είναι ή ήταν Πρόεδρος θα πρέπει, σύμφωνα με τις άλλες διατάξεις του Συντάγματος, να είναι επιλέξιμος για επανεκλογή στο αξίωμα.
Υπό τον νόμο Προεδρικών και Αντιπροεδρικών εκλογών του 1952,[5] ένας υποψήφιος για το αξίωμα του προέδρου χρειάζεται 50 εκλέκτορες ως προτείνοντες και 50 δευτερεύοντες ώστε να εμφανιστεί το όνομά του στο ψηφοδέλτιο.[6]
Αρχικά, ο Πρόεδρος της Ινδίας λάμβανε ₹10,000 (100 δολάρια) ανά μήνα σύμφωνα με το Δεύτερο Πρόγραμμα του Συντάγματος. Το ποσό αυτό αυξήθηκε σε ₹50.000 ρουπίες (700 δολάρια) το 1998. Στις 11 Σεπτεμβρίου 2008 η κυβέρνηση της Ινδίας αύξησε τον μισθό του Προέδρου σε ₹150.000 λακχ (2.200 δολάρια). Το ποσό αυτό αυξήθηκε περαιτέρω σε ₹500.000 λακχ (7.500 δολάρια) στον προϋπολογισμό της Ινδίας για το 2018. Ωστόσο, σχεδόν ό, τι ο Πρόεδρος κάνει ή θέλει να κάνει, φροντίζεται από το ετήσιο προϋπολογισμό ύψους 225.000.000 ρουπιών (3.4 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) που η κυβέρνηση παραχωρεί για τη συντήρησή του.[8] Το Ραστραπάτι Μπαβάν, η επίσημη προεδρική κατοικία, είναι το μεγαλύτερο προεδρικό παλάτι στο κόσμο.[9][10] Το Ραστραπάτι Νιλαγιάμ στο Μπολαρούμ του Χαϊντεραμπάντ και το Κτίριο Αναψυχής στη Τσχάμπρα της Σίμλα είναι οι επίσημες κατοικίες αναψυχής του Προέδρου της Ινδίας.[11] Το επίσημο προεδρικό αυτοκίνητο είναι μια θωρακισμένη Mercedes Benz S600 (W221) Pullman Guard.
Οι πρώην πρόεδροι και σύζυγοι αποθανόντων Προέδρων δικαιούνται σύνταξη, επιπλωμένα καταλύματα, ασφάλεια, διάφορα επιδόματα κ.λπ..[12]
Ανέσεις του Προέδρου
Το Ραστραπάτι Μπαβάν, επίσημη κατοικία του Προέδρου, βρίσκεται στο Νέο Δελχί
Το Ραστραπάτι Νιλαγιάμ είναι η επίσημη κατοικία αναψυχής του Προέδρου και βρίσκεται στο Χαϊντεραμπάντ.
Οι Σωματοφύλακες του Προέδρου αποτελούν ξεχωριστό τάγμα του Ινδικού Στρατού.
Το Air India One είναι το κωδικός κλήσης κάθε αεροσκάφους που μεταφέρει τον Πρόεδρο. Τα αεροσκάφη λειτουργούν ως πτήσεις VIP από την Ινδική Πολεμική Αεροπορία.
Ένα ελικόπτερο του ειδικού στόλου VIP των Ινδικών Ενόπλων Δυνάμεων, ορισμένο να μεταφέρει τον Πρόεδρο της Ινδίας
Πρώην πρόεδροι εν ζωή
Υπάρχει μία πρώην πρόεδρος της Ινδίας που βρίσκεται σήμερα εν ζωή:
Πρατίμπχα Πατίλ (2007–2012) 19 Δεκεμβρίου 1934 (1934-12-19) (90 ετών)
↑Randhawa, Mohindar Singh· Randhawa, Gurcharan Singh· Chadha, K. L.· Singh, Daljit· Horticultural Society of India (1971). The Famous gardens of India. Malhotra Publishing House. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2016.