Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|30|10|2024}}
Ο Πενθέας διαμελίζεται από την Ινώ και τη μητέρα του, την Αγαύη. Αγγείο του 450 π.Χ., Μουσείο του Λούβρου.
Στην ελληνική μυθολογία ο Πενθέας (αρχ. Πενθεύς) ήταν βασιλιάς των Θηβών, εγγονός του Κάδμου ως γιος του Εχίονα (ενός από τους Σπαρτούς) και της Αγαύης, κόρης του Κάδμου.[2] Ο Κάδμος στα γεράματά του παραχώρησε τον θρόνο των Θηβών στον Πενθέα.
Η Αγαύη, που ήταν αδελφή της Σεμέλης, είχε δυσφημίσει τη Σεμέλη για την κρυφή της σχέση με τον Δία. Γι' αυτό ο Διόνυσος εκδικήθηκε και την Αγαύη και τον Πενθέα. Πήγε ο ίδιος ο Διόνυσος στη Θήβα και διέδωσε την οργιαστική λατρεία του Διονύσου εκεί. Έκανε την Αγαύη και τις άλλες γυναίκες της Θήβας να συμμετάσχουν στην οργιαστική λατρεία του Διονύσου.[3] Ως βασιλιάς, ο Πενθέας καταπολέμησε δυναμικά τη διάδοση της λατρείας του θεού Διονύσου στο βασίλειό του. Θεωρούσε ότι η λατρεία του Διονύσου ήταν απειλή για την ευταξία και την ηθική τάξη στη Θήβα. Επειδή ήταν νέος βασιλιάς δεν είχε την απαραίτητη εμπειρία και πήρε σπασμωδικές και απερίσκεπτες αποφάσεις.[4] Συνέλαβε τον Διόνυσο με τις Μαινάδες αλλά τρελάθηκε και αντί να αλυσοδέσει τον Διόνυσο έδεσε έναν ταύρο.[5] Έφθασε κάποια στιγμή στο να φυλακίσει και τον ίδιο τον Διόνυσο. Αλλά ο Διόνυσος ελευθερώθηκε και παρέσυρε τον Πενθέα να κατασκοπεύσει τις Βοιωτές γυναίκες πάνω στο βουνό Κιθαιρώνα, όπου λάτρευαν τον Διόνυσο. Ο Πενθέας ανέβηκε πράγματι στο βουνό ντυμένος ως γυναίκα και κρύφτηκε πάνω σε ένα δέντρο. Οι μαινόμενες όμως «Βάκχες» τον ανακάλυψαν, τον διαμέλισαν και τον έφαγαν ζωντανό με πρώτη την ίδια του τη μητέρα, την Αγαύη, η οποία έμπηξε το κεφάλι του Πενθέως στο κοντάρι της,[5] νομίζοντας μέσα στην ιερή τρέλα και έκστασή της ότι ήταν κεφάλι λιονταριού.[4] Η Αγαύη μπήκε στη Θήβα περιχαρής κρατώντας το κεφάλι του Πενθέα σαν να ήταν τρόπαιο από κυνήγι[3] ενώ ταυτόχρονα έψαχνε τον γιο της, για να του δείξει το κατόρθωμά της (τραγική ειρωνεία). Αργότερα όταν συνειδητοποίησε η Αγαύη τι πραγματικά είχε κάνει αναγκάστηκε να φύγει από τη Θήβα.[6]
Διάδοχος του Πενθέως στον θρόνο ήταν ο θείος του Πολύδωρος.
Τον μύθο του Πενθέως πραγματεύθηκε ιδίως ο τραγικός Ευριπίδης στην τραγωδία του Βάκχαι. Ο θάνατος του Πενθέα ήταν η συνέπεια της ασέβειάς του προς τον θεό Διόνυσο. Οι θεοί πάντα τιμωρούν σκληρά αυτούς που δεν τους τιμούν.[4]
Πηγές
Το αντίστοιχο άρθρο της αγγλόγλωσσης Wikipedia
Emmy Patsi-Garin: «Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας», εκδ. οίκος Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969
