Ο δρ. Πάουλ Γιάνσσεν, αγγλ. Paul Adriaan Jan, Baron Janssen (12 Σεπτεμβρίου 1926 - 11 Νοεμβρίου 2003) ήταν διακεκριμένος Βέλγος γιατρός[12][13] που υπήρξε ο ιδρυτής της φαρμακευτικής εταιρείας Janssen Pharmaceutica το 1953, όπως και εφευρέτης πολλών σημαντικών φαρμάκων.[14] Η φαρμακευτική εταιρεία που ίδρυσε και ανέπτυξε ο ίδιος, απασχολεί σήμερα περισσότερους από 20.000 εργαζομένους[15] και είναι θυγατρική της πολυεθνικής εταιρείας Johnson & Johnson.
Πρώτα χρόνια & εκπαίδευση
O Πάουλ Γιάνσσεν ήταν γιος του γιατρού και επιχειρηματία Constant Janssen και της Margriet Fleerackers.
Παρακολούθησε το γυμνάσιο στο ιδιωτικό κολέγιο Jesuit St Jozef στο Turnhout από όπου και αποφοίτησε. Ακολούθως αποφάσισε να ακολουθήσει τα βήματα του πατέρα του και να σπουδάσει ιατρική.
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Γιάνσσεν σπούδασε φυσική, βιολογία και χημεία στο πανεπιστήμιο Facultés Universitaires Notre-Dame de la Paix (FUNDP) στην πόλη Ναμούρ. Στη συνέχεια σπούδασε την ιατρική επιστήμη στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Λέβεν και στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης. Το 1951, ο Γιάνσσεν έλαβε δίπλωμα ιατρικής με την ανώτατη διάκριση magna cum laude από το Πανεπιστήμιο της Γάνδης.[16] Απέκτησε επίσης μεταδιδακτορικό δίπλωμα στη φαρμακολογία από το ίδιο πανεπιστήμιο το 1956, και επιπλέον σπούδασε και στο Ινστιτούτο Φαρμακολογίας του Πανεπιστημίου της Κολωνίας.[17]
Στις 16 Απριλίου 1957 παντρεύτηκε την Ντόρα Αρτς.
Επαγγελματική σταδιοδρομία
Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας και μέχρι το 1952, εργάστηκε στο Ινστιτούτο Φαρμακολογίας του Πανεπιστημίου της Κολωνίας.
Αφού επέστρεψε στο Βέλγιο, εργάστηκε με μερική απασχόληση στο Ινστιτούτο Φαρμακολογίας και Θεραπευτικής του Πανεπιστημίου της Γάνδης, που τότε είχε ως επικεφαλής ερευνητή τον Corneille Heymans που είχε κερδίσει το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής το 1938.
Αφού έλαβε δάνειο 50.000 βελγικών φράγκων από τον πατέρα του Κόνσταντ, το 1953 ο Πάουλ Γιάνσσεν ίδρυσε το δικό του ιδιωτικό ερευνητικό εργαστήριο, και συνάμα την ίδια χρονιά ανακάλυψε την φαρμακευτική δραστική ουσία αμβουκεταμίδη, ένα φάρμακο αντισπασμωδικό που αποδείχθηκε στη συνέχεια ιδιαιτέρως αποτελεσματικό για την ανακούφιση των πόνων της περιόδου (βλ. δυσμηνόρροια).[18]
Το 1956, εκπόνησε την υφηγεσία του στη φαρμακολογία με τον τότε ληφθέντα ακαδημαϊκό τίτλο pro venia legendi("άδεια για διάλεξη") για την ερευνητική διατριβή του σχετικά με τις Ενώσεις του τύπου R 79. Στη συνέχεια εγκατέλειψε το πανεπιστήμιο και ίδρυσε κατευθείαν την ιδιωτική εταιρεία με την επωνυμία, Janssen Pharmaceutica.
Στις 11 Φεβρουαρίου 1958 ανέπτυξε την αλοπεριδόλη, μια πολύ σημαντική φαρμακευτική εφεύρεση για τη θεραπεία της σχιζοφρένειας.[19] Μαζί με την ερευνητική του ομάδα, ανέπτυξε στη συνέχεια την οικογένεια των φαρμάκων με βάση τη φαιντανύλη όπως και έναν αριθμό αναισθητικών σκευασμάτων, συμπεριλαμβανομένης και της δροπεριδόλης και της ετομιδάτης.[20][21] Επιπλέον, ένα από τα αντιδιαρροϊκά φάρμακα που ανέπτυξε ο ίδιος και οι συνεργάτες του ήταν το διφαινοξυλικό Lomotil (diphenoxylate hydrochloride with atropine sulfate), το οποίο και χρησιμοποιήθηκε στο πρόγραμμα Apollo.[22][23]
Το 1985, η εταιρεία Janssen Pharmaceutical έγινε η πρώτη δυτική φαρμακευτική εταιρεία που ίδρυσε εργοστάσιο στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας (Xi'an).[24]
Το 1995, μαζί με τον Βέλγο επιστήμονα Πολ Λέουι(Paul Lewi) ίδρυσε το Κέντρο Μοριακού Σχεδιασμού, όπου ο ίδιος και η ομάδα του χρησιμοποίησαν έναν υπερυπολογιστή για να αναζητήσουν υποψήφια μόρια για πιθανές θεραπείες για το AIDS.[25][26]
Συνολικά, ο ίδιος και η ομάδα των συνεργατών του, ανέπτυξαν περισσότερα από ογδόντα (80) νέα φάρμακα, τέσσερα εκ των οποίων συμπεριλαμβάνονται στον παγκόσμιο Πρότυπο Κατάλογο Βασικών Φαρμάκων του ΠΟΥ(WHO Model List of Essential Medicines).
Το 1991, στην πιο σημαντική του διάκριση και αναγνώριση από τον βασιλιά του Βελγίου, Μπωντουέν, τιμήθηκε με τον ύψιστο τίτλο του Βαρώνου.
Θάνατος
Πέθανε -ξαφνικά- στη Ρώμη το 2003, ενώ συμμετείχε στον εορτασμό της 400ης επετείου από την ίδρυση της Ποντιφικής Ακαδημίας Επιστημών, στην οποία ήταν τακτικό μέλος από το έτος 1990.[27]
Τίτλοι υστεροφημίας
Το 2005, σε δημοσκόπηση που έγινε στο Βέλγιο, για τον τίτλο του The Greatest Belgian, που οργάνωσε η φλαμανδική τηλεόραση, κατετάγη 2ος σε δημοφιλία όλων των εποχών (μετά τον Father Damien).[28]
Τον Οκτώβριο 2008, ο Πάουλ Γιάνσσεν -μετά θάνατον- τιμήθηκε με τον τίτλο του πιο σημαντικού Βέλγου επιστήμονα, μετά από πρωτοβουλία του περιοδικού Eos.[29]
Διαβάστε επίσης
Lewi, Paul J., Successful Pharmaceutical Discovery: Paul Janssen's Concept of Drug Research, R&D Management, Vol. 37, Issue 4, pp. 355–362, September 2007.
van Gestel S, Schuermans V, Thirty-three years of drug discovery and research with Dr. Paul Janssen, Drug Development Research, Volume 8, Issue 1–4, pp. 1–13.
Geerdt Magiels· Joos Horsten (2004). Paul Janssen: pionier in farma en in China. Houtekiet. ISBN9789052408279.
↑I. Oransky, Paul Janssen, The Lancet, Volume 363, Issue 9404, Pages 251–251
↑B. Granger, S. Albu, The Haloperidol Story, Annals of Clinical Psychiatry (after 1 January 2004), Volume 17, Number 3, Number 3/July–September 2005, pp. 137–140(4)
↑Lopez-Munoz, Francisco; Alamo, Cecilio (2009). «The Consolidation of Neuroleptic Therapy: Janssen, the Discovery of Haloperidol and Its Introduction into Clinical Practice». Brain Research Bulletin79 (2): 130–141. doi:10.1016/j.brainresbull.2009.01.005. PMID19186209.
↑Magiels G, Paul Janssen. Pionier in farma en in China, Houtekiet, 2005
↑Yven Van Herrewege, Guido Vanham, Jo Michiels, Katrien Fransen, Luc Kestens, Koen Andries, Paul Janssen, and Paul Lewi, A Series of Diaryltriazines and Diarylpyrimidines Are Highly Potent Nonnucleoside Reverse Transcriptase Inhibitors with Possible Applications as Microbicides, Antimicrob Agents Chemother. 2004 October; 48(10): 3684–3689