Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 16/01/2018.

Οίκος των Βέττιν
Χώρα	Βέλγιο, Βουλγαρία, Γερμανία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ηνωμένο Βασίλειο
Τίτλοι	Κλάδος Ερνέστου: (δείτε ακόμη) Τσάρος της Βουλγαρίας Μεγάλος Δούκας της Σαξονίας-Βαϊμάρης-Άιζεναχ Βασιλιάς των Βέλγων Βασιλιάς της Πορτογαλίας Βασιλιάς/Βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου Κλάδος Αλβέρτου: (δείτε ακόμη) Βασιλιάς της Σαξονίας Βασιλιάς της Πολωνίας
Ιδρυτής	Θεοδώριχος Α΄
Σημερινός επικεφαλής	Μιχαήλ, Πρίγκιπας της Σαξονίας-Βαϊμάρης-Άιζεναχ
Ίδρυση	10ος αιώνας
Νεότεροι κλάδοι	Σαξονίας-Βαϊμάρης-Άιζεναχ Σαξονίας-Μάινινγκεν Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα Οίκος του Ουίνδσορ Σαξονία
Εθνικότητα	Γερμανική

Ο Οίκος των Βέττιν (γερμανικά: Haus Wettin) είναι ένας δυναστικός οίκος της Ευρώπης, που τα πρώτα μέλη του ήταν κόμητες του Βέττιν. Τα μέλη του πλάγιου κλάδου του Αλβέρτου από δούκες (εκλέκτορες) της Σαξονίας έγιναν βασιλείς της Σαξονίας και δύο από αυτούς και της Πολωνίας, ενώ άλλα μέλη του ήταν δούκες του Βάισενφελς και του Μέρσεμπουργκ. Τα μέλη του κύριου κλάδου του Ερνέστου ήταν λαντγκράβοι της Θουριγγίας· διεκδικούσαν, και έφεραν όλα τα μέλη, τον τίτλο του δούκα της Σαξονίας· αργότερα μοίρασαν τη Θουριγγία στις περιοχές Βάιμαρ (ΒΑ), Γκότα (Β), Άιζεναχ (ΒΔ), Μάινινγκεν (Δ), Χιλντμπουργκχάουζεν (ΝΔ), Κόμπουργκ (Ν), Ζάαλφελντ (ΝΑ), Άλτενμπουργκ (Α), κά.

Ο πιο διάσημος υπο-κλάδος είναι αυτός του Ζάαλφελντ & Γκότα, που όταν ο Ερνέστος Α΄ νυμφεύτηκε την Ελισάβετ-Σοφία Βέττιν, κληρονόμο του Κόμπουργ, άλλαξε το όνομα του κλάδου σε Κόμπουργκ & Γκότα. Οι απόγονοί του έγιναν βασιλείς της Βρετανίας, Πορτογαλίας, Βουλγαρίας και Βελγίου.

Το 1423 ο Σιγισμούνδος Λουξεμβούργου βασιλιάς της Γερμανίας, έκανε τον Φρειδερίκο A΄ του Μάισσεν δούκα (που ήταν και εκλέκτορας) της Σαξονίας, δίνοντάς του το Βίτενμπεργκ και τη γύρω περιοχή (που τώρα λέγεται Σαξονία-Άνχαλτ). Ο Φρειδερίκος Α΄ ήταν μαρκήσιος του Μάισσεν και λαντγκράβος της Θουριγγίας. Τον κληρονόμησε ο υιός του Φρειδερίκος Β΄ του Μάισσεν, ο οποίος είχε δύο υιούς, τον Ερνέστο, που έλαβε ως πρωτότοκος τη Σαξονία, και τον Αλβέρτο. Οι δύο αδελφοί συμφώνησαν το 1485 στη Λειψία να μοιράσουν τις υπόλοιπες κτήσεις, έτσι ο Ερνέστος έλαβε τη Θουριγγία και ο Αλβέρτος το Μάισσεν. Από εδώ και πέρα οι απόγονοι του Ερνέστου θα διαιρούν τη Θουριγγία στους κληρονόμους τους (κύριος κλάδος, Ερνέστου), ενώ στους απογόνους του Αλβέρτου θα περιέλθει το δουκάτο της Σαξονίας (πλάγιος κλάδος, Αλβέρτου). Οι δύο κλάδοι ακολούθησαν διαφορετική πορεία: οι πρώτοι έγιναν Διαμαρτυρόμενοι, οι δεύτεροι έμειναν καθολικοί.

Η Λειψία με το Πανεπιστήμιό της βρέθηκε στο μερίδιο του Αλβέρτου• ο υιός του Ερνέστου τότε, ο Φρειδερίκος Γ΄, που ήθελε Πανεπιστήμιο για τους κρατικούς υπαλλήλους και τους κληρικούς, ίδρυσε ένα στο Βίτενμπεργκ. Εκεί το 1502 ο Μ. Λούθηρος διετύπωσε τις Θέσεις του. Ο νεότερος αδελφός του Ιωάννης Α΄ συμμετείχε στη Σμαλκαλδική Ένωση (League) των Διαμαρτυρομένων Ηγεμόνων εναντίον του καθολικού βασιλιά της Γερμανίας. Τον διαδέχθηκε ο υιός του Ιωάννης-Φρειδερίκος Α΄ που οδήγησε την Ένωση εναντίον του Μαυρίκιου του Μάισσεν, εγγονού του Αλβέρτου, που ήταν καθολικός. Το 1547 στη μάχη του Μόλμπεργκ ο Κάρολος Δ΄ βασιλιάς της Γερμανίας νίκησε και αιχμαλώτισε τον Ιωάννη-Φρειδερίκο Α΄. Τον ελευθέρωσε με τον όρο να δώσει το δουκάτο (εκλεκτοράτο) της Σαξονίας στον Μαυρίκιο, που έμεινε στους απογόνους του. Οι απόγονοι του Ιωάννη-Φρειδερίκου Α΄, οι οποίοι διαιρούσαν συχνά τη Θουριγγία για να έχουν όλοι οι κληρονόμοι μερίδιο, έφεραν όλοι τον ψιλό τίτλο του δούκα της Σαξονίας υποστηρίζοντας ότι ανήκουν στον πρεσβύτερο κλάδο, που έπρεπε να έχει το δουκάτο.

Ο κλάδος του Αλβέρτου έκανε μόνο μία διαίρεση. Ο μικρανιψιός τού Μαυρίκιου, ο Ιωάννης-Γεώργιος Α΄ είχε τέσσερεις υιούς: ο Ιωάννης-Γεώργιος Β΄ έγινε δούκας (εκλέκτορας) της Σαξονίας, ο Αύγουστος πήρε το Βάισενφελς, ο Χριστιανός Α΄ το Μέρσεμπουργκ και ο Μαυρίκος το Τσέιτς. Οι τρεις τελευταίοι έφεραν τον ψιλό τίτλο του δούκα της Σαξονίας· έπειτα από μερικές γενιές εξέλιπαν. Ο εγγονός τού Ιωάννη-Γεωργίου Β΄, ο Φρειδερίκος-Αύγουστος Α΄ έγινε και βασιλιάς της Πολωνίας με το όνομα Αύγουστος Β΄, όπως και ο υιός του Φρειδερίκος-Αύγουστος Β΄ με το όνομα Αύγουστος Γ΄. Ο εγγονός του τελευταίου, ο Φρειδερίκος-Αύγουστος Γ΄ από δούκας (εκλέκτορας) της Σαξονίας έγινε βασιλιάς της Σαξονίας ως Φρειδερίκος-Αύγουστος Α΄.

Το 1572 στην Ερφούρτη οι δύο υιοί του Ιωάννη-Φρειδερίκου Α΄, ο Ιωάννης-Φρειδερίκος Β΄ και ο Ιωάννης-Γουλιέλμος, μοίρασαν τη Θουριγγία: ο πρώτος πήρε τις περιοχές Κόμπουργκ (Νότιο τμήμα), Άιζεναχ (Βορειοδυτικό) ενώ ο δεύτερος τις περιοχές Άλτενμπουργκ (Ανατολικό), Βέιμαρ (Βορειοανατολικό), Γκότα (Βόρειο), Μάινινγκεν (Δυτικό). Οι δύο υιοί του δεύτερου μοιράσθηκαν τις περιοχές: ο Φρειδερίκος-Γουλιέλμος Α΄ έλαβε το Άλτενμπουργκ και ο Ιωάννης Β΄ τις Βάιμαρ, Γκότα, Μάινινγκεν. Το ίδιο έκαναν και οι δύο υιοί του πρώτου, αλλά όταν απεβίωσαν άκληροι, οι κτήσεις τους μοιράστηκαν: ο Φρειδερίκος-Γουλιέλμος Α΄ πήρε το Κόμπουργκ και ο Ιωάννης Β΄ πήρε το Άιζεναχ.

Ο Φρειδερίκος-Γουλιέλμος Α΄ είχε υιό τον Ιωάννη-Φίλιππο και αυτός κόρη την Ελισάβετ-Σοφία του Άλτενμπουργκ & Κόμπουργκ, τελευταία του κλάδου και κληρονόμο. Ο Ιωάννης Β΄ είχε υιούς το Γουλιέλμο του Βάιμαρ, τον Αλβέρτο του Άιζεναχ που δεν είχε απογόνους, και έτσι το Άιζεναχ πέρασε στον πρώτο, και τον Ερνέστο Α΄ του Γκότα & Μάινινγκεν που νυμφεύτηκε την Ελισάβετ-Σοφία. Κανονικά ο Σαλικός νόμος των Βέττιν δεν θα επέτρεπε η Ελισάβετ-Σοφία να κληρονομήσει τον πατέρα της, αλλά επειδή ο σύζυγός της ήταν μέλος των Βέττιν, στην αναδιανομή του 1639 το μεγαλύτερο μέρος του Άλτενμπουργκ & Κόμπουργκ πήγε στα παιδιά της. Είχαν επτά αγόρια, αλλά μόνο τέσσερα είχαν απογόνους: ο Φρειδερίκος Α΄ πήρε το Γκότα & Άλτενμπουργκ, αλλά ο τέταρτος απόγονός του είχε κόρη τη Λουίζα, τελευταία του κλάδου και κληρονόμο· Βερνάρδος Α΄ πήρε το δυτικό (κυρίως) Μάινινγκεν· ο Ερνέστος Β΄ το κεντρικό Μάινινγκεν που λέγεται Χιλντμπουργκχάουζεν και ο Ιωάννης-Ερνέστος Δ΄ το ανατολικό Μάινινγκεν, που λέγεται Ζάαλφελντ, και το Κόμπουργκ. Τον 4ο απόγονο του τελευταίου, τον Ερνέστο Α΄ του Κόμπουργκ & Ζάαλφελντ νυμφεύτηκε η προαναφερθείσα Λουίζα του Γκότα & Άλτενμπουργκ. Έγινε αναδιανομή το 1822, όπου ο κλάδος του κυρίως Μάινινγκεν έλαβε και το Χιλντμπουργκχάουζεν· ο κλάδος Χιλντμπουργκχάουζεν -που έδωσε την περιοχή του- πήρε το Άλτενμπουργκ· και ο κλάδος Κόμπουργκ & Ζάαλφελντ πήρε το Γκότα και μετονομάσθηκε σε Κόμπουργκ & Γκότα.

Ο Ερνέστος Α΄ είναι ο ιδρυτής του Οίκου Κόμπουργκ & Γκότα. Ο πρώτος υιός του πήρε το Κόμπουργκ & Γκότα και ο δεύτερος, ο Αλβέρτος νυμφεύτηκε τη Βικτωρία βασίλισσα της Βρετανίας. Πέντε απόγονοί τους έγιναν βασιλείς στη Βρετανία. Ο αδελφός του Ερνέστου Α΄, ο Φερδινάνδος νυμφεύτηκε τη Μαρία-Αντονία Κοχάρυ (κλάδος Κόμπουργκ-Κοχάρυ) και είχε δύο υιούς: τον Φερδινάνδο, που νυμφεύτηκε τη Μαρία Β΄ της Πορτογαλίας και τέσσερεις απόγονοί του βασίλευσαν στην Πορτογαλία· και τον Αύγουστο, που ο υιός του βασίλευσε στη Βουλγαρία καθώς και δύο απόγονοί του. Τέλος ο νεότερος αδελφός του Ερνέστου Α΄, ο Λεοπόλδος Α΄, που νυμφεύτηκε τη Λουίζα Ορλεάνης (κλάδος Κόμπουργκ-Ορλεάνης), έγινε βασιλιάς του Βελγίου, καθώς και έξι απόγονοί του.

To 1918, μετά την ήττα της Γερμανίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Γερμανικός λαός εξεγέρθηκε και το 1919 εγκαθιδρύθηκε Δημοκρατία. Από τους άρρενες απογόνους των Βέττιν στην εποχή μας, οι πρεσβύτεροι των κλάδων, είναι: ο Μιχαήλ (γενν.1946) του Βάιμαρ & Άιζεναχ, ο Κορράδος (γενν.1952) του Μάινινγκεν & Χιλντμπουργκχάουζεν, ο Αλέξανδρος (γενν.1972) κόμης του Ώλστερ της Βρετανίας, ο Ανδρέας (γενν.1943) του Κόμπουργκ & Γκότα, ο Μαξιμίλιαν (γενν.1972) του κλάδου Κόμπουργκ-Γκότα-Κοχάρυ, ο Καρδάμ (γενν.1962) πρίγκιπας της Βουλγαρίας, ο Φίλιππος βασιλιάς του Βελγίου, ο Ρούντιγκερ-Καρλ (γενν.1953) μάργραβος του Μάισσεν και δισεγγονός του τελευταίου βασιλιά της Σαξονίας.

Ο προτελευταίος εκπρόσωπος του κλάδου Κόμπουργκ & Γκότα ήταν ο Ιωάννης-Λεοπόλδος (απεβ.1972), αλλά λόγω του μοργανατικού γάμου του δεν τον διαδέχθηκε ο υιός του, αλλά ο ανιψιός του Ανδρέας (γενν.1943).

Ο Γκέοργκ-Μόριτς (απεβ.1991) ήταν ο μόνος απόγονος του Άλτενμπουργκ. Επειδή δεν ήταν νυμφευμένος, όταν απεβίωσε ο κλάδος του συγχωνεύθηκε με τον πρεσβύτερο κλάδο Βάιμαρ & Άιζεναχ.

Πρώτοι Βέττιν, μάργραβοι του Μάισσεν

• Αλβέρτου, δούκες της Σαξονίας
  • Βάισενφελς (εξέλιπε)
  • Μέρσεμπουργκ (εξέλιπε)

Ερνέστου / Βαϊμάρης

• Γκότα / Γκότα-Άλτενμπουργκ (εξέλιπε)
• Μάινινγκεν (εξέλιπε)
• Χιλντμπουργκχάουζεν (εξέλιπε)
• Κόμπουργκ-Ζάαλφελντ / Κόμπουργκ & Γκότα / Ουίνδσορ
  • Λεοπόλδου
  • Κοχάρυ
    • Πορτογαλίας
    • Βουλγαρίας
  • Ορλεάνης / Βελγίου