Ο Χριστιανόπουλος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και ήταν γιος προσφύγων από την Ανατολική Θράκη[2]. Τελείωσε το Β΄ Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης[3]. Φοίτησε στο τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου παρακολούθησε μαθήματα και έλαβε το πτυχίο του Τομέα Κλασικών Σπουδών. Κατόπιν, εργάστηκε ως βιβλιοθηκάριος στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης από το 1958 ως το 1965. Έπειτα εργάστηκε ως επιμελητής εκδόσεων. Το 1958 ίδρυσε και ανέλαβε υπό τη διεύθυνσή του το περιοδικό Διαγώνιος -που κυκλοφόρησε ως το 1983 με ολιγόχρονες παύσεις- και τον εκδοτικό οίκο Εκδόσεις Διαγωνίου.[4] Εκείνη την περίοδο αναπτύχθηκε ο λεγόμενος "κύκλος των λογοτεχνών της Διαγωνίου".
Η πρώτη ποιητική συλλογή του Εποχή των ισχνών αγελάδων (1950) διακρίνεται για το προσωπικό ύφος της και για τις δημιουργικές επιρροές από τον Καβάφη και τον Τ. Σ. Έλιοτ, ενώ στις επόμενες εμφανίσεις του εκφράζεται καθαρά το κυρίαρχο θέμα της ποίησής του, η εφήμερη ομοφυλοφιλική σχέση και το ερωτικό πάθος που οδηγεί στην ταπείνωση και στη μοναξιά[5]. Βέβαια, ορισμένα ποιήματά του (π.χ. τα ποιήματα της σειράς Ο αλλήθωρος) έχουν και το στοιχείο μιας κοινωνικής οπτικής. Κατά καιρούς κυνηγήθηκε πολύ από το κοινωνικό κατεστημένο της εποχής, όπως, για παράδειγμα, όταν κόντεψε να συλληφθεί από τη Χούντα λόγω της άρνησής του να παραλάβει σχετικό βραβείο για ένα πεζό του έργο, τον "Χιλιαστή". Το 2011 τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου του.[1]
Αρνήθηκε όμως να το παραλάβει παραπέμποντας στο κείμενό του "Εναντίον" από το 1979, όπου αναφέρει χαρακτηριστικά: «Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης, απ' όπου και αν προέρχεται. Δεν υπάρχει πιο χυδαία φιλοδοξία από το να θέλουμε να ξεχωρίζουμε. Αυτό το απαίσιο "ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων", που μας άφησαν οι αρχαίοι.»[6]. Τον Ιούνιο του 2011 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το Τμήμα Φιλολογίας. Απεβίωσε στις 11 Αυγούστου του 2020, σε ηλικία 89 ετών. Κηδεύτηκε στις 13 Αυγούστου από τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Σαράντα Εκκλησιών) και ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο Αναστάσεως του Κυρίου Θεσσαλονίκης.[7][8]
O Χριστιανόπουλος, εν ζωή, δώρισε στο δημόσιο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το σύνολο του αρχείου του: βιβλία, πάσης φύσεως έντυπα, χειρόγραφα, επιστολές, φωτογραφίες, πίνακες, αντικείμενα, συνολικά ένα πολύτιμο υλικό που συγκέντρωνε επί επτά περίπου δεκαετίες με πολλή φροντίδα. Και αμέσως μετά το θάνατό του όλα τα αντικείμενα και τα βιβλία που υπήρχαν στο διαμέρισμα που διέμενε, με τη φροντίδα του Γιάννη Μέγα, μεταφέρθηκαν και αυτά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.[8][9]
Εργογραφία
Ποίηση
Εποχή των ισχνών αγελάδων. Θεσσαλονίκη, Κοχλίας, 1950
Παράξενο, πού βρίσκει το κουράγιο κι ανθίζει. Λευκωσία, Αιγαίον, 2011 ..
Μελέτες - Παρουσιάσεις - Δοκίμια (επιλογή)
Κάρολος Τσίζεκ· Μια παρουσίαση από τον Ντίνο Χριστιανόπουλο και τον Ηλία Πετρόπουλο. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1959
Ιστορική και αισθητική διαμόρφωση του ρεμπέτικου τραγουδιού. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1961
Έκθεσις βιβλίων περί Θεσσαλονίκης. Θεσσαλονίκη, Έκδοση Επιτροπής Πνευματικών Εκδηλώσεων εορτασμού πεντηκοστής επετείου από της απελευθερώσεως της Θεσσαλονίκης, 1962
Δοκίμια σειρά πρώτη. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1965
Στρατής Δούκας· Μελέτη. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1969
Τα γλυπτά της νεώτερης Θεσσαλονίκης (έρευνα με τη συνεργασία του Ι. Βλαχόπουλου και φωτογραφίες του Δημήτρη Τσίτου). Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1969
Οι μεταφράσεις του ‘Ύμνου εις την ερίαν’ του Σολωμού · Βιβλιογραφία - Πληροφορίες Σχόλια. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από τον τόμο Αφιέρωμα στον καθηγητή Λίνο Πολίτη, 1978
Λογοτεχνικά βιβλία και περιοδικά που τυπώθηκαν στη Θεσσαλονίκη (1850-1950)· Πρώτη καταγραφή. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1980
Ελληνικές εκδόσεις στη Θεσσαλονίκη επί Τουρκοκρατίας (1850-1912)· Πρώτη καταγραφή. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1986
Ζωγράφοι της Διαγωνίου (εισαγωγή - επιλογή). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1983
Ο Αμπεντίν πασάς και ένα ελληνικό ποίημά του. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από τον πρώτο τόμο της επετηρίδας του κέντρου ιστορίας Θεσσαλονίκης Η Θεσσαλονίκη, 1985
Διαγώνιος: Τριάντα χρόνια προσφοράς. Έκθεση τευχών και εκδόσεων του περιοδικού Διαγώνιος (1957-1986). Θεσσαλονίκη, Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, 1986
Εναντίον· Τρία κείμενα του Γιάννη Σκαρίμπα και του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Αθήνα, Άγρα, 1986
Χρειάζεται πολλή δουλειά ακόμη· Προτάσεις για τη μελέτη των καλών τεχνών στη Θεσσαλονίκη. Αθήνα, ανάτυπο από τον τόμο 1ο Συμπόσιο για την τέχνη του Τελλογλείου Ιδρύματος, 1986
Η ποίηση στη Θεσσαλονίκη από το 1913 ως το 1940 (μελέτη - ανθολογία - βιβλιογραφία). Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από τον τόμο Η Θεσσαλονίκη μετά το 1912 του κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης, 1986
Εκατό χρόνια λογοτεχνικού περιοδικού στη Θεσσαλονίκη (1889-1989). Έκθεση λογοτεχνικών περιοδικών Θεσσαλονίκης. Θεσσαλονίκη, Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης, 1986
Φαίδων ο Πολίτης. Ποιήματα (εισαγωγή - επιλογή). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1988
• Το Άγιο και Ιερό Ευαγγέλιο κατά τον Ματθαίο· Μεταφράσεις, Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2012
Ανθολόγια - Μουσική
• Ανθολόγια Τραγουδιών του Βασίλη Τσιτσάνη, Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2009
• Τα τραγούδια του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Το αιώνιο παράπονο & Με τέχνη και με πάθος, Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2012
Συνεντεύξεις
Τα εσώψυχα του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Μια εκ βαθέων δεκαετής συνομιλία, της Σωτηρίας Σταυρακοπούλου, Ιανός, (2019)
18 συνεντεύξεις – Σαν μονόπρακτα του Αντώνη Μποσκοΐτη, Μετρονόμος (2018). Η συγκεκριμένη συνέντευξη του 2013 έγινε θεατρικό έργο ονόματι «Ντίνος Χριστιανόπουλος – Το Ταγκαλάκι».[10]
Προσωπικό αρχείο
Η συλλογή Ντίνου Χριστιανόπουλου παραχωρήθηκε τον Οκτώβριο του 2016 στο ΑΠΘ μαζί με τη συλλογή Γιάννη Μέγα στη Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, καταδεικνύοντας με τον τρόπο αυτό την εμπιστοσύνη τους στο Πανεπιστήμιο από το οποίο αποφοίτησαν.
Η δωρεά περιλαμβάνει το αρχείο του Ντίνου Χριστιανόπουλου το οποίο περιέχει βιβλία, ολόκληρη σειρά από αδημοσίευτα ποιήματα και λογοτεχνικά κείμενα, χειρόγραφα έργων, το αρχείο του περιοδικού "Διαγώνιος", 52 ετήσια ημερολόγια (1953-2006), την αλληλογραφία του, τεράστιο φωτογραφικό υλικό, πίνακες, αρχείο με τις συνεντεύξεις που έδωσε ο ίδιος ο λογοτέχνης σε ραδιόφωνα και τηλεοράσεις και ένα πολύ σημαντικό αρχείο συναυλιών και ηχογραφήσεων του κυρίως σε σχέση με τον Τσιτσάνη.
Δημητράκος, Βασίλης. Ο ανυπεράσπιστος καημός του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Παιανία: Μπιλιέτο, 2004.
Ιατρού, Μαρία. Η εποχή των ισχνών αγελάδων του Ντίνου Χριστιανόπουλου: ανίχνευση διακειμενικών σχέσεων. Θεσσαλονίκη: Βάνιας, 1996 [διδακτορική διατριβή]
Καλούτσας, Τάσος. Αλήθεια και βίωμα στα διηγήματα της "Κάτω βόλτας" του Ντίνου Χριστιανόπουλου: μελέτη. Θεσσαλονίκη: Τα Τραμάκια, 1994.
Κόκορης, Δημήτρης. Λόγος γυμνός: εισαγωγή στο έργο του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Αθήνα: Νησίδες, 2011.
