Νικόλαος Τρικούπης

Νικόλαος Τρικούπης
Γέννηση1868
Μεσολόγγι
Θάνατος27 Φεβρουαρίου 1959
Αθήνα
ΕνταφιασμόςΑ΄Νεκροταφείο Αθηνών
ΧώραΕλλάδα
ΚλάδοςΕλληνικός Στρατός Ξηράς
Εν ενεργεία1888 - 1923
1924 - 1927
Βαθμός Αντιστράτηγος
Μονάδες1η Μεραρχία, 3η Μεραρχία Πεζικού
ΔιοικήσειςΑ' Σ.Σ. , Β΄ Σ.Σ. , Γ΄ Σ.Σ. κατά την διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας
Μάχες/πόλεμοιΕλληνοτουρκικός Πόλεμος (1897), στο μέτωπο Θεσσαλίας
Βαλκανικοί Πόλεμοι στο μέτωπο της Μακεδονίας
Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, στο μέτωπο της Μακεδονίας
ΣυγγενείςΣύζυγος Ελένη Τρικούπη
ΙδιότηταΝομάρχης Αττικής και Βοιωτίας, 1928 - 1930, συγγραφέας στρατιωτικών πονημάτων
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )
Πίνακας μεταλλίων
Ολυμπιακοί Αγώνες
Χώρα συμμετοχής: Ελλάδα Ελλάδα
Σκοποβολή
Χάλκινο Αθήνα 1896 200 μ. στρατιωτικό τουφέκι

Ο Νικόλαος Τρικούπης (Μεσολόγγι, 1868 - 27 Φεβρουαρίου 1959) ήταν Έλληνας Ολυμπιονίκης και αξιωματικός του στρατού που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας.

Βιογραφικά στοιχεία

Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1868 και ήταν γιος του στρατιωτικού Θεμιστοκλή Τρικούπη και της Καλυδώνας Ιγγλέση. Από την πλευρά του πατέρα του καταγόταν από την οικογένεια Τρικούπη και ήταν αδελφός των Ιωάννη και Κωνσταντίνο Τρικούπη καθώς και πρώτος ξάδελφος του Χαρίλαου Τρικούπη.[1] Συμμετείχε στους Α' σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες στη άθλημα της σκοποβολής. Στους αγώνες που έγιναν στο σκοπευτήριο Καλλιθέας, ήταν τρίτος στη βολή με πολεμικό όπλο από 200 μέτρων με 1718 βαθμούς, κατακτώντας το χάλκινο μετάλλιο.[2][3]

Κατά την περίοδο 1928 με 1930, διετέλσε νομάρχης Αττικοβοιωτίας.

Τιμήθηκε με πολλά ελληνικά ανώτατα παράσημα. Σύζυγός του ήταν η Ελένη, το γένος Κορδέλλα. Έγραψε τα έργα «Εκγύμνασις ίππου» (1898), «Ταχεία μέθοδος προς κανονισμόν βολής πυροβολικού» (1900) και «Αναμνήσεις επεισοδίων και γεγονότων εκ των πολέμων μας» (1930).

Πέθανε στις 27 Φεβρουαρίου 1959.[4]

Στρατιωτική σταδιοδρομία

Εισήλθε στη Σχολή Ευελπίδων από την οποία αποφοίτησε το 1888 ως ανθυπολοχαγός πυροβολικού. Μετά την αποφοίτησή του συνέχισε τις σπουδές του στη Γαλλία. Συγκεκριμένα, από το 1889 έως το 1890 υπηρέτησε στο γαλλικό 26ο Σύνταγμα Πεδινού Πυροβολικού, από το 1891 έως το 1892 φοίτησε «Σχολή Εφαρμογής Πυροβολικού» στο Φονταινεμπλώ, και εν συνεχεία φοίτησε στην «Σχολή Ιππέων» στην Σομίρ και στην «Ανώτατη Σχολή Πολέμου» (σημ. École spéciale militaire de Saint-Cyr) στο Παρίσι (1893 -1895).[5]

Συμμετείχε στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897 στο μέτωπο της Θεσσαλίας, στο επιτελείο της 1ης Μεραρχίας υπό τις διαταγές του υποστράτηγου Νικόλαου Μακρή. Το 1904, αποτέλεσε έναν από τους 12 αξιωματικούς που επιλέχθηκαν να συγκροτήσουν το Σώμα Γενικών Επιτελών - πρώιμη μορφή του Γενικού Επιτελείου Στρατού, και μετά την κατάργηση του σώματος το 1909, επανήλθε στο όπλο του. Στους Βαλκανικούς πολέμους, διετέλεσε επιτελάρχης της 3ης Μεραρχίας υπό τον υποστράτηγο Κωνσταντίνο Δαμιανό. Παίρνει μέρος στις μάχες του Κιλκίς, της Δοϊράνης και του Πετσόβου[6] ως διοικητής Συντάγματος Πυροβολικού.

Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, διετέλεσε διαδοχικά διοικητής συντάγματος πυροβολικού, επιτελάρχης του Γ΄ Σώματος Στρατού, καθώς και υπαρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού και Αρχηγός Πυροβολικού Σώματος Στρατού. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, πολέμησε στο Μακεδονικό Μέτωπο ως συνταγματάρχης, όταν ανέλαβε διοικητής της 3ης Μεραρχίας με την είσοδο της Ελλάδας στον πόλεμο. Μετά την νικηφόρα προέλαση του Ελληνικού Στρατού μέχρι τα σερβοβουλγαρικά σύνορα κοντά στην σερβική πόλη Πιρότ, προάχθηκε σε υποστράτηγο.

Μετείχε στη Μικρασιατική Εκστρατεία. Ήταν διοικητής του Α' Σώματος Στρατού στη περιοχή της πόλης Αφιόν Καραχισάρ,[7] όπου ηγείτο τεσσάρων μεραρχιών(1η,4η,5η,12η). Διέταξε υποχώρηση του Σώματός του την δεύτερη μέρα της τουρκικής επιθέσεως της 13 Αυγούστου 1922 βασιζόμενος σε προφορικές αναφορές επιτελών της 4ης Μεραρχίας που παρουσίαζαν ως τραγική την κατάσταση της μονάδος αυτής, τις οποίες αυτός δεν διασταύρωσε και οι ίδιοι μεταπολεμικά αρνήθηκαν[8]. Ηγήθηκε της υποχώρησης μαζί με τον διοικητή του Β΄Σώματος Στρατού και μετά από πορείες και μάχες έξι ημερών, αποκομμένος, κυκλωμένος, χωρίς τροφή, νερό και πολεμοφόδια, παραδόθηκε στις 20 Αυγούστου μαζί με πολλές στρατιωτικές μονάδες[9]. Ο Νικόλαος Τρικούπης κρατήθηκε αιχμάλωτος και αργότερα επέστρεψε στην Ελλάδα, όταν το 1923 επήλθε συμφωνία ανταλλαγής αιχμαλώτων.[10] Έπειτα αποστρατεύτηκε ενώ δεν κλήθηκε ποτέ σε απολογία. Το ξίφος του Νικολάου Τρικούπη βρίσκεται στο Πολεμικό Μουσείο της Άγκυρας.

Το 1927, παρά τις ευθύνες για την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου, ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία και προάχθηκε σε αντιστράτηγο, με τον βαθμό τον οποίο εντέλει αποστρατεύθηκε, ενώ από το 1928 έως το 1930 διετέλεσε νομάρχης Αττικοβοιωτίας.

Πηγές

  • Κύρια πηγή του λήμματος: «Διοίκησις μεγάλων μονάδων εν πολέμω. 1918 -1922», του Νικόλαου Τρικούπη με βιογραφικό σημείωμα γραμμένο από τον Αναστάσιο Παπούλα, Αθήνα, 1935

Σημειώσεις και παραπομπές

  1. ↑ Κατάλογος της έκθεσης Χαρίλαος Τρικούπης, Έκθεση ιστορικών κειμηλίων της οικογένειας Τρικούπη, Βουλή των ΕΛλήνων (Μάρτιος 2012), σελ. 20
  2. ↑ IOC. «Athens 1896 army rifle 200m men Results - Olympic shooting». Olympics.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2021. 
  3. ↑ Σύντομο βιογραφικό από τον ΣΕΓΑΣ [1]
  4. ↑ Ελευθερία, "Απεβίωσεν ο Στρατηγός Νικόλαος Τρικούπης Σήμερον η κηδεία του", φύλλο 28-2-1959, σελ. 5.
  5. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2019. 
  6. ↑ http://www.militaryhistory.gr/assets/magazines/49/files/assets/basic-html/page102.html[νεκρός σύνδεσμος]
  7. ↑ Η Iστορία στην υπηρεσία της προπαγάνδας Αρχειοθετήθηκε 2017-08-21 στο Wayback Machine., Εμπρός Net, 30-8-2011, ανάκτηση 4-3-2016.
  8. ↑ Σκυλίτσης, Αριστείδης Ομηρίδης, Αντισυνταγματάρχης Πυροβολικού (1965). Η Ε κστρατεία εις την Μικραν Ασίαν. Αθήνα: Διεύθυνση Ιστορίας , Γενικό Επιτελείο Στρατού. σελ. 111. 
  9. ↑ Σκυλίτσης, Αριστείδης Ομηρίδης,Αντισυνταγματάρχης Πυροβολικού (1962). Η Εκστρατεία εις την Μικράν Ασίαν,τόμος 7ος. Αθήνα: Διεύθυνσης Ιστορίας, Γενικό Επιτελείο Στρατού. σελ. 248. 
  10. ↑ Κατά ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, λέγεται ότι ανταλλάχθηκε με τον Τούρκο στρατηγό Τζαφέρ Ταγιάρ.