Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|3|01|2025}}

Μπιρ
Χώρα:	Αιθιοπία
Υποδιαίρεση:	100 σαντίμ (santim)
Κωδικός ISO 4217:	ETB
Συντομογρ.:

Το μπιρ (birr) είναι η νομισματική μονάδα της Αιθιοπίας. Πριν από το 1976, η λέξη δολάριο ήταν η επίσημη αγγλική μετάφραση για το birr. Σήμερα ονομάζεται birr και στην αγγλική γλώσσα.

• Δεν πρέπει να συγχέεται με την έκφραση μπιρ παρά που εκ της τουρκικής σημαίνει ένα παρά, δηλαδή τίποτα.

Το 1931 ο Αυτοκράτορας της Αιθιοπίας ζήτησε επίσημα από τη Διεθνή Κοινότητα να χρησιμοποιήσει το όνομα Αιθιοπία (όπως ήταν ήδη γνωστό εσωτερικά επί 1.600 χρόνια) αντί του Αβησσυνία και η Τράπεζα που τύπωσε τα νομίσματα (Τράπεζα της Αβησσυνίας), επίσης μετονομάστηκε σε "Τράπεζα της Αιθιοπίας".Έτσι, πριν από το 1931, το νόμισμα ονομαζόταν "μπιρ της Αβησσυνίας" και αντίστοιχα, μετά το 1931, το νόμισμα πήρε την ονομασία "μπιρ της Αιθιοπίας", ενώ ήταν η ίδια η χώρα και το ίδιο νόμισμα τόσο πριν όσο και μετά το 1931.

Το 18ο και 19ο αιώνα τα τάλιρα της Μαρίας Θηρεσίας και κομμάτια με αλάτι που ονομάζονταν amoleh χρησιμοποιούνταν ως νόμισμα στην Αιθιοπία. Το μπιρ (Birr , στην κυριολεξία σημαίνει "ασήμι" στα αμχαρικά κσι τη γλώσσα Γκέεζ, ήταν η τοπική ονομασία για το τάλιρο της Μαρίας Θηρεσίας.

Ο Αυτοκράτορας Μενελίκ Β΄ άρχισε να κόβει νομίσματα το 1894. Το birr, ισότιμο με το thaler διαιρούνταν σε 20 ghersh ή guerche (το όνομα προέρχεται από το τουρκικό qirsh) ή 32 bessa. Το 1903 το νομισματικό σύστημα άλλαξε σε 16 ghersh = 1 birr. Το 1915 η Τράπεζα της Αβησσυνίας άρχισε να τυπώνει και χαρτονομίσματα, με το όνομα thaler να χρησιμοποιείται στη θέση του birr σε γαλλικό κείμενο.

Το 1931 στην Αιθιοπία εισήχθη το δεκαδικό σύστημα αρίθμησης και το μπιρ έγινε ίσο με 100 metonnyas (ή και matonas). Κόπηκαν κέρματα ονομαστικής αξίας 1, 5, 10, 25 και 50 metonnyas. Η Τράπεζα της Αιθιοπίας τύπωσε τραπεζογραμμάτια το 1932 σε ονομαστικές αξίες των 1, 5, 10, 50, 100 και 500 birr (thalers).

Το 1936 έπειτα από την κατάκτηση της Αιθιοπίας από τους Ιταλούς, εισήχθη ως νόμισμα η λιρέτα Ιταλίας και η ισοτιμία ήταν 1 μπιρ = 5 λιρέτες. Το 1938 η λίρα της Ιταλικής Ανατολικής Αφρικής έκανε την εμφάνισή της μόνο σε μορφή χαρτονομίσματος. Έπειτα από την απελευθέρωση το 1941 εισήχθη το νόμισμα της Βρετανικής Ανατολικής Αφρικής, το σελίνι Ανατολικής Αφρικής. Αυτό αντικατέστησε τη λιρέτα με ισοτιμία των 24 λιρετών ανά 1 σελίνι.

Το μπιρ επανεισήχθη το 1945 με ισοτιμία του 1 birr = 2 σελίνια. Το όνομα αιθιοπικό δολάριο (Ethiopian dollar) χρησιμοποιήθηκε σε αγγλικό κείμενο στα τραπεζογραμμάτια. Υποδιαιρέθηκε σε 100 santim (από το γαλλικό centime). Το birr έγινε επίσημο όνομα, που χρησιμοποιείται σε όλες τις γλώσσες, από το 1976.

Τα πρόσφατα κέρματα κόπηκαν σε τρεις σειρές, με χρονολογίες 1936, 1969 και 1996-8 στο αιθιοπικό ημερολόγιο. Οι ημερομηνίες στο τελευταίο είναι σχεδόν 8 χρόνια πίσω από το Δυτικό ημερολόγιο, έτσι αντιστοιχούν στα έτη 1944, 1977, και 2004-2005 μ.Χ. Κόπηκαν τα κέρματα των εξής ονομαστικών αξιών:

• 1 santim (no EE1996 κοπή)
• 5 santim (πρόσφατη κοπή EE1998)
• 10 santim (πρόσφατη κοπή EE1996)
• 25 santim (ή "semuni", τελευταία κοπή το EE1996)
• 50 santim (τελευταία κοπή EE1996)

Οι ημερομηνίες εμφανίζονται στην αμχαρική γλώσσα, την επίσημη γλώσσα της Αιθιοπίας.

Υπάρχουν δύο χαρακτηριστικά γνωρίσματα στο αιθιοπικό μπιρ που βοηθούν στην άμεση αναγνώρισή του. Τα πρώτα κέρματα, που έχουν χρονολόγηση πριν από το EE1969 εικονίζουν ένα αδέσποτο λιοντάρι με στέμμα να κρατά σταυρό. Τα κέρματα του έτους EE1969 και πιο ύστερα, απεικονίζουν το κεφάλι ενός λιονταριού που βρυχάται, με πλούσια χαίτη.

Τα κέρματα κόπηκαν σε πολλά νομισματοκοπεία, σε πόλεις όπως το Παρίσι, το Βερολίνο και η Αντίς Αμπέμπα.

Έχουν εκδοθεί οι ακόλουθες σειρές χαρτονομισμάτων:

• Heiko Otto. «Τα τραπεζογραμμάτια της Αιθιοπίας». Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2016.  (Γερμανικά) (Αγγλικά)