Μετρολογία

Μια πλάστιγγα Κιμπλ (Kibble balance), που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση του βάρους μέσω ηλεκτρικού ρεύματος και τάσης. Με αυτό το όργανο, η μέτρηση της μάζας δεν εξαρτάται πλέον από ένα καθορισμένο πρότυπο μάζας, αλλά από ορισμένες φυσικές σταθερές.

Η μετρολογία είναι η επιστημονική μελέτη της μέτρησης.[1] Στους βασικούς σκοπούς της συγκαταλέγεται η διαμόρφωση μιας ευρέως αποδεκτής συμφωνίας για τις μονάδες μέτρησης.[2]

Ιστορία

Η σύγχρονη μετρολογία έλκει την καταγωγή της από τη Γαλλία, όπου στο πλαίσιο των οικονομικών και πολιτικών αλλαγών της Γαλλικής Επανάστασης παρατηρήθηκε μια οργανωμένη προσπάθεια τυποποίησης των μονάδων μέτρησης.[3][4] Ένα πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση έγινε με την πρόταση ενός ορισμένου φυσικού μεγέθους ως πρότυπο μέτρησης μήκους. Για τον σκοπό αυτό, η Εθνική Αντιπροσωπεία της Γαλλίας ανέθεσε σε ομάδα επιστημόνων τον προσδιορισμό του μήκους του μεσημβρινού Δουνκέρκης–Παρισίων–Βαρκελώνης.[5] Ακολούθησε η καθιέρωση του δεκαδικού μετρικού συστήματος (μονάδες SI) το 1795, που, εν συνεχεία, υιοθετήθηκε από πολλά κράτη.[6]

Το 1875, το Διεθνές Γραφείο Μέτρων και Σταθμών (BIPM) ιδρύθηκε για τη ρύθμιση των μετρικών συστημάτων σε διακρατικό επίπεδο.[7][8][9] Το 1960, ως αποτέλεσμα ψηφίσματος στην 11η Γενική Διάσκεψη Μέτρων και Σταθμών (CGPM), ανέκυψε το λεγόμενο Διεθνές Σύστημα Μονάδων (SI).[10]

Αντικείμενο

Η μετρολογία αφορά στην περάτωση τριών βασικών στόχων:[11]

  • Ορισμός των μονάδων μέτρησης.
  • Εφαρμογή των μονάδων μέτρησης στην πράξη.
  • Ιχνηλασιμότητα, ήτοι σύνδεση των πραγματικών μετρήσεων με τα πρότυπα αναφοράς.

Οι διεργασίες αυτές, που συχνά αλληλεπικαλύπτονται, αντιστοίχιζονται στα τρία βασικά πεδία της μετρολογίας:[11]

  • Επιστημονική ή θεμελιώδης μετρολογία, που ασχολείται με τον καθορισμό μονάδων μέτρησης
  • Εφαρμοσμένη, τεχνική ή βιομηχανική μετρολογία - η εφαρμογή της μέτρησης στην παραγωγή και σε άλλες διαδικασίες στην κοινωνία
  • Νομική μετρολογία, που αφορά στη ρύθμιση των κανονιστικών και νομοθετικών ζητημάτων για τα όργανα και τις μεθόδους μέτρησης.[12]

Εθνικοί Φορείς Μετρολογίας

Τα κράτη διαθέτουν Εθνικούς Φορείς Μετρολογίας (ΕΦΜ) που επικουρούνται από ένα σχετικό δίκτυο εργαστηρίων, εγκαταστάσεων βαθμονόμησης και ελεγκτικών φορέων.[13][14] ΟΙ ΕΦΜ ορίζουν τον τρόπο με τον οποίο γίνονται οι μετρήσεις στην επικράτεια μιας χώρας και τη διασύνδεσή τους με τα διεθνή πρότυπα. Συνεπώς, ρυθμίζουν ζητήματα που αφορούν τομείς όπως η οικονομία, η ενέργεια, το περιβάλλον, η υγεία, η μεταποίηση, η βιομηχανία, και η εμπιστοσύνη των καταναλωτών.[15][16] Οι επιπτώσεις της μετρολογίας στο εμπόριο και την οικονομία από τις πλέον πρόδηλες, καθώς είναι σαφές το ότι το δίκαιο εμπόριο είναι εφικτό μόνο όταν υπάρχει ένα κοινώς αποδεκτό σύστημα μέτρησης.[17]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Παραπομπές

  1. ↑ «What is metrology? Celebration of the signing of the Metre Convention, World Metrology Day 2004» (στα Αγγλικά). BIPM. 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2018. 
  2. ↑ Aswal, Dinesh K.· Yadav, Sanjay (23 Αυγούστου 2023). Handbook of Metrology and Applications (στα Αγγλικά). Springer Nature. σελ. 34. ISBN 978-981-99-2074-7. 
  3. ↑ Aswal, Dinesh K. (9 Νοεμβρίου 2020). Metrology for Inclusive Growth of India (στα Αγγλικά). Springer Nature. σελ. 43. ISBN 978-981-15-8872-3. 
  4. ↑ Czichos, Horst· Saito, Tetsuya (22 Ιουλίου 2011). Springer Handbook of Metrology and Testing (στα Αγγλικά). Springer Science & Business Media. ISBN 978-3-642-16641-9. 
  5. ↑ Quinn, Terry (2012). From Artefacts to Atoms: The BIPM and the Search for Ultimate Measurement Standards (στα Αγγλικά). OUP USA. σελ. 9. ISBN 978-0-19-530786-3. 
  6. ↑ Aswal, Dinesh K.· Yadav, Sanjay (23 Αυγούστου 2023). Handbook of Metrology and Applications (στα Αγγλικά). Springer Nature. σελ. 15. ISBN 978-981-99-2074-7. 
  7. ↑ «About us». BIPM (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2023. 
  8. ↑ Goldsmith, Mike. «A Beginner's Guide to Measurement» (PDF) (στα Αγγλικά). National Physical Laboratory. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 29 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2017. 
  9. ↑ «History of measurement – from metre to International System of Units (SI)» (στα Αγγλικά). La metrologie francaise. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Απριλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2017. 
  10. ↑ «Resolution 12 of the 11th CGPM (1960)» (στα Αγγλικά). Bureau International des Poids et Mesures. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2017. 
  11. ↑ 11,0 11,1 Czichos, Horst (2011). «1.2.2 Categories of Metrology (Κατηγορίες της Μετρολογίας)». Introduction to Metrology and Testing (στα Αγγλικά). Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg. ISBN 978-3-642-16640-2. 
  12. ↑ «Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων | Τμήμα Μετρολογικής Πολιτικής». Ελληνική Δημοκρατία. 
  13. ↑ «National Measurement System» (στα Αγγλικά). National Physical Laboratory. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2017. 
  14. ↑ «The National Quality Infrastructure» (PDF) (στα Αγγλικά). The Innovation Policy Platform. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2017. 
  15. ↑ «Metrology for Society's Challenges» (στα Αγγλικά). EURAMET. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2017. 
  16. ↑ Robertson, Kristel· Swanepoel, Jan A. (September 2015). The economics of metrology (PDF). Australian Government, Department of Industry, Innovation and Science. Ανακτήθηκε στις 9 March 2017.  More than one of |archivedate= και |archive-date= specified (βοήθεια); Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |archive-date= (βοήθεια)
  17. ↑ «Legal metrology». single-market-economy.ec.europa.eu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2023.