Λήδα (δορυφόρος)

Λήδα

Μια φωτογραφία στην οποία εμφανίζεται η Λήδα.

Ανακάλυψη
Ανακαλύφθηκε από Τσαρλς Κόουαλ
Ημερομηνία Ανακάλυψης 11 Σεπτεμβρίου 1974
Χαρακτηριστικά τροχιάς
Ημιάξονας τροχιάς 11.160.000 Km
Εκκεντρότητα 0,16
Περίοδος περιφοράς 240,92 ημέρες
Κλίση 29,01° (προς τον Ισημερινό του Δία)
Είναι δορυφόρος του Δία
Φυσικά χαρακτηριστικά
Μέση Ακτίνα 10 Km
Έκταση επιφάνειας ~1.250 Km²
Όγκος ~4.200 Km³
Μάζα 1,1 × 1016 kg
Μέση πυκνότητα 2,6 g/cm3
Ισημερινή βαρύτητα επιφάνειας ~0,0073 m/s²
Ταχύτητα διαφυγής ~0,012 km/s
Περίοδος περιστροφής -
Κλίση άξονα -
Λευκαύγεια 0,04
Επιφανειακή θερμοκρασία ~124 K
Φαινόμενο μέγεθος 20,2

Η Λήδα (αγγλικά: Leda‎‎) ή Δίας XIII (Jupiter XIII) είναι ένας μικρός φυσικός δορυφόρος του πλανήτη Δία, με μέση διάμετρο μόλις 20 χιλιόμετρα. Η Λήδα ανακαλύφθηκε από τον Τσαρλς Κόουαλ του αστεροσκοπείου του Πάλομαρ στις 14 Σεπτεμβρίου 1974, μετά τη λήψη φωτογραφιών επί τρεις νύκτες (η Λήδα διακρίνεται σε όλες) [1] [2]. Πήρε το όνομά της από την ομώνυμη βασίλισσα της Σπάρτης της ελληνικής μυθολογίας, καθώς η Λήδα υπήρξε μία από τις ερωμένες του Δία και μάλιστα ήταν η μητέρα της Ωραίας Ελένης και των Διοσκούρων στην ελληνική μυθολογία. Ο Τσαρλς Κόουαλ πρότεινε το όνομα και η Διεθνής Αστρονομική Ένωση το υιοθέτησε το 1975 [3].

Η Λήδα ανήκει στη λεγόμενη «Ομάδα της Ιμαλίας», τους 5 από τους 63 δορυφόρους του Δία που περιφέρονται σε αποστάσεις 11 ως 13 εκατομμύρια χιλιόμετρα από αυτόν και με κλίση 27,5°. Συγκεκριμένα, η Λήδα περιφέρεται σε μέση απόσταση 11.160.000 χλμ. από το κέντρο του Δία, ενώ η εκκεντρότητα της τροχιάς της είναι 0,16. Η κλίση της τροχιάς είναι 27,46° ως προς την εκλειπτική και 29,01° ως προς το ισημερινό επίπεδο του Δία. Τα στοιχεία της τροχιάς όμως μεταβάλλονται διαρκώς εξαιτίας των παρέλξεων του Δία, του Ηλίου και των άλλων πλανητών. Η Λήδα χρειάζεται 240,92 γήινες ημέρες για μία πλήρη περιφορά της γύρω από τον Δία. Κινείται πάνω στην τροχιά της με μέση ταχύτητα 3,4 χλμ/δευτερόλεπτο (12.200 χιλιόμετρα την ώρα).

Η έκταση της επιφάνειάς της Λήδα είναι περί τα 1.250 τ.χλμ. και ο όγκος της περίπου 4.200 κυβικά χιλιόμετρα. Η μάζα της εκτιμάται στα 11 τρισεκατομμύρια τόνους με υποτιθέμενη πυκνότητα 2,6 γραμμάρια ανά cm³. Από αυτά τα δεδομένα υπολογίζεται ότι η επιτάχυνση της βαρύτητας στην επιφάνεια της Λήδας είναι περίπου 0,73 cm/sec², δηλαδή η βαρύτητα εκεί είναι 1300 ως 1400 φορές ασθενέστερη από τη γήινη, ενώ η μέση ταχύτητα διαφυγής υπολογίζεται σε 12 m/sec (43 χιλιόμετρα την ώρα). Η λευκαύγεια (άλβεδο) της Λήδας εκτιμάται στο σκούρο 0,04 (δηλαδή ανακλά μόλις το 4% του φωτός που προσπίπτει στην επιφάνειά της. Η θερμοκρασία στην επιφάνεια της Λήδας είναι περίπου 149 βαθμοί Κελσίου κάτω από το μηδέν.

Παραπομπές

  1. ↑ Kowal, C. T.; Aksnes, K.; Marsden, B. G.; Roemer, E. (1974). "Ο δέκατος τρίτος δορυφόρος του Δία". Astronomical Journal 80: 460–464. Bibcode:1975AJ.....80..460K. doi:10.1086/111766.
  2. ↑ IAUC 2702: Πιθανός νέος δορυφόρος του Δία Σεπτέμβριος 1974
  3. ↑ Marsden, B. G. (7 Οκτωβρίου 1974). "Δορυφόροι του Δία". IAUC Circular 2846.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι