Η Λάνια απέχει 25 χιλιόμετρα από τη Λεμεσό.[12] Βρίσκεται σε υψόμετρο 575 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.[13] Στα βόρεια συνορεύει στα βορειοανατολικά με τον Άγιο Μάμα, στα βόρεια με την Τριμίκλινη, στα δυτικά με τη Συλίκου, στα νοτιοδυτικά με τον Άγιο Γεώργιο, στα νότια με τον Δωρό, στα νοτιοανατολικά με τον Λιμνάτη.
Ονομασία
Υπάρχουν τρεις εκδοχές για την προέλευση της ονομασίας του χωριού:[12][14][15]
Το όνομα Λάνια προέρχεται από τη Λάνα, την κόρη του θεού Διόνυσου
Η ονομασία Λάνια προέρχεται από τη λέξη «βαλανιά» (βελανίδι), λόγω των καρπών των βελανιδιών που υπάρχουν σε αφθονία στην περιοχή. Από τη βαλανιά πιστεύεται ότι πήρε το όνομα της και τοποθεσία του χωριού «Βαλανάς» και η ομώνυμη εκκλησία της Παναγίας.
Το όνομα Λάνια προέρχεται από το πουλί αετομάχος, το οποίο ονομάζεται και Λάνιος. Το θηλυκό του είδους ονομάζεται Λάνια.
Ιστορία
Είναι πιθανόν η Λάνια να κατοικείτο από την ύστερη εποχή του χαλκού (1600 π.Χ.). Την εποχή εκείνη γινόταν εξόρυξη μεταλλευμάτων από την περιοχή του Τροόδους και μεταφέρονταν στην Άλασσα για επεξεργασία. Είναι πιθανόν κατά μήκος της διαδρομής να δημιουργήθηκαν οικισμοί οι οποίοι εξυπηρετούσαν την μεταφορά χαλκού από το Τρόοδος στην Άλασσα.[14]
Παρόλο που δεν έχουν πραγματοποιηθεί ανασκαφές στην περιοχή, έχουν ανευρεθεί κατά καιρούς διάφορα αγγεία και άλλα αρχαία αντικείμενα από την Κυπρογεωμετρική εποχή και την Ύστερη εποχή του χαλκού.[14]
Την εποχή της Φραγκοκρατίας στην περιοχή της Λάνιας υπήρχαν τρία φέουδα: της Βαλανάς, της Αγίας Μαρίνας και ένα στην περιοχή Καταλύμματα. Την εποχή της Τουρκοκρατίας, λόγω των λεηλασιών που έκανα οι Τούρκοι, οι κάτοικοι της Λάνιας εγκατέλειψαν το χωριό και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή Παλιόλανια. Παρέμειναν εκεί για μια περίοδο 40 με 60 χρόνων. Ακολούθως, οι ιδιοκτήτες της γης στην περιοχή Βαλανά επέστρεψαν στην περιοχή. Όλα ήταν κατεστραμμένα. Έκτισαν νέα σπίτια και εκκλησία νοτιότερα, εκεί που βρίσκεται σήμερα η Λάνια. Στη συνέχεια επέστρεψαν άλλες δύο οικογένειες οι οποίες κατοίκησαν στην περιοχή της Αγίας Μαρίνας και στην περιοχή Καταλύμματα.[14]
Πληθυσμός
Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, ο πληθυσμός του χωριού γνώρισε αρκετές αυξομειώσεις. Στις τελευταίες δύο απογραφές παρουσιάζεται αυξημένος. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό της Λάνιας όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.
Ο δρυς της Λάνιας
Μέχρι το 1997 στο χωριό υπήρχε ένας αιωνόβιος δρυς, γνωστός με τις ονομασίες Ο δρυς της Λάνιας και Ο Βασιλικός Δρυς. Ήταν ένα δέντρο 800 ετών. Το επίθετο βασιλικός δόθηκε στο δέντρο γιατί στη σκιά του ξεκουράστηκε ο βασιλιάς της Κύπρου, Ερρίκος της Γαλλίας. Στις 16 Οκτωβρίου 1997 ο δρυς έγειρε, λόγω διάβρωσης που υπέστη λόγω μιας ασθένειας.[15][33]
Προσωπικότητες
Από την Λάνια κατάγεται ο ιδρυτής της οικογένειας Λανίτη, γνωστών επιχειρηματιών στην Κύπρο. Στα τέλη της Τουρκοκρατίας, ο Παναγής Σύκας, κάτοικος της Λάνιας, έφυγε από το χωριό και πήγε στη Λεμεσό. Ασχολήθηκε με το εμπόριο, έχοντας σημαντική πορεία στο νησί. Ήταν γνωστός και ως Παναγής Λανίτης. Το 1896 οι δύο γιοι του, Νικόλας Π. Λανίτης και Κώστας Π. Λανίτης, δημιούργησαν την εταιρία Ν.Π. Λανίτης & Σία, μία εταιρία επιχειρηματικών συμμετοχών, με ένα ευρύ και διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο, η οποία αποτελεί τη ραχοκοκκαλιά του ομίλου Λανίτη μέχρι και σήμερα.[15][34][35][36][37]