Ο Ιωάννης Α΄ (γαλλ.: Jean d'Armagnac, 1311 - 16 Μαΐου 1373) από τον Οίκο του Αρμανιάκ ήταν κόμης του Αρμανιάκ από το 1319 έως το 1373. Εκτός από το Αρμανιάκ, έλεγχε εδάφη στο Κερσύ, το Ρουέργκ και το Γκεβωντάν. Ήταν ο κόμης, που ξεκίνησε την επέκταση της κομητείας κατά τον 14ο αι.
Οικογένεια
Ήταν γιος του Bερνάρδου ΣΤ΄ κόμη του Αρμανιάκ και της Σεσίλια Ροντέζ, κόρης του Ερρίκου Β΄ κόμη του Ροντέζ.
Ο Εκατονταετής Πόλεμος
Το καλοκαίρι του 1337, με το ξεκίνημα του Εκατοναετούς Πολέμου, παρέσχε ένα σώμα 6.000 ανδρών για την εκστρατεία του Ραούλ Α΄ κόμη του Ε, κοντόσταυλου της Γαλλίας, στη Γασκώνη.
Τον Ιούλιο του 1338 παρακολούθησε μία γενική διάσκεψη στο Λα Ρεόλ, αλλά πριν επιτύχει κάτι, ο Ιωάννης Α΄ και ο φίλος του γενικός στρατηγός στον νότο, ο Γκαστόν Γ΄ κόμης της Φουά, κλήθηκαν βόρεια για να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της αναμενόμενης εισβολής στη Βόρεια Γαλλία από τον Εδουάρδο Γ΄ της Αγγλίας. Καθώς η απειλή αυτή γινόταν πιο αδύναμη, η γαλλική επίθεση στο νότο επαναλήφθηκε με την πολιορκία της Πεν-ντ'Αζεναί τον Νοέμβριο από τον Ιωάννη της Βοημίας και τον κόμη της Φουά. Ο Ιωάννης παρέσχε 1.200 άνδρες γι' αυτή την πολιορκία, η οποία τελείωσε με την παράδοση της πόλης, όχι όμως του κάστρου.
Μέσα σε αυτά τα πρώτα χρόνια του πολέμου, ο κόμης της Φουά είχε πραγματοποιήσει μία σειρά ανεξάρτητων εκστρατειών, που του επέτρεψαν να επεκτείνει την προσωπική του περιοχή στην κοιλάδα του Aντούρ και του Λαντ. Αυτή η επέκταση τον έφερε σε σύγκρουση με τον Ιωάννη Α΄. Αμέσως μετά την επιστροφή του από τον βορρά στα τέλη του 1339, ο Ιωάννης Α΄ επιτέθηκε στο Mιραμόν-Σανσάκ, μία μικρή πόλη που τη διεκδίκησε, αλλά η οποία βρισκόταν σε έδαφος που κυριαρχούσε ο κόμης της Φουά. Έτσι ξεκίνησε ένας σύντομος, αλλά βίαιος ιδιωτικός πόλεμος, που έληξε όταν η πόλη τέθηκε υπό βασιλική φρουρά.
Αυτή η διαμάχη προκάλεσε τον Ιωάννη Α΄ να επανεξετάσει την πίστη του στο γαλλικό στέμμα. Όταν τον Μάιο του 1340 πήγε και πάλι να ενταχθεί στον βόρειο στρατό του Φιλίππου ΣΤ΄ της Γαλλίας, άφησε τον Βερνάρδο Εζί Δ΄ κύριο του Αλμπρέ με έγγραφα, που αναφέρουν όρους υπό τους οποίους θα ήταν πρόθυμος να δώσει φόρο τιμής στον Εδουάρδο Γ΄. Ως αποζημίωση για το έδαφος,που περίμενε να χάσει μόλις θα άλλαζε σύμμαχο, ο Ιωάννης Α΄ ζητούσε αρκετές πόλεις που κατείχε ο βασιλιάς της Γαλλίας, μεταξύ των οποίων ήταν οι Μαντρεάλ, Μεζίν και Κοντόμ. Από αυτές οι Άγγλοι κατάφεραν μόνο να πάρουν και να κρατήσουν τον Μεζίν. Οι διαπραγματεύσεις λοιπόν έληξαν και ο Ιωάννης Α΄ παρέμεινε υποτελής του Φιλίππου ΣΤ΄.
Στον βορρά η κατάσταση είχε βελτιωθεί για τους Άγγλους με τη ναυτική τους νίκη στη Μάχη του Σλυύ. Το επόμενο βήμα του Εδουάρδου Γ΄ ήταν μία επίθεση στον Σαιντ-Ομέρ από τους Φλαμανδούς συμμάχους του, με επικεφαλής τον Ροβέρτο Γ΄ κόμη του Aρτουά]]. Ωστόσο, ο Ροβέρτος Γ΄ απέτυχε εντελώς να καλύψει τις προθέσεις του. Αυτό επέτρεψε στον Φίλιππο ΣΤ΄ να αποστείλει τον Ιωάννη Α΄ για να ενισχύσει τη φρουρά που υπήρχε ήδη εκεί υπό τον Eύδη Δ΄ δούκα της Βουργουνδίας. Στις 26 Ιουλίου, αυτό που ξεκίνησε ως μη εξουσιοδοτημένη επίθεση εναντίον των εχθρικών γραμμών από ορισμένους Γάλλους ιππότες, εξελίχθηκε σε μία μεγάλη μάχη, καθώς ο δούκας της Βουργουνδίας αποφάσισε να δυναμική έξοδο. Κατά τη διάρκεια της μάχης του Σαιντ-Ομέρ, ο κόμης του Αρμανιάκ -με την καταδίωξη 300 βαρέων ιππέων- κατάφερε να σπάσει τη φλαμανδική αριστερά πτέρυγα και στη συνέχεια, στην επόμενη καταδίωξη, προκάλεσε αρκετές χιλιάδες θύματα. Αντιμέτωπος με την απώλεια μεγάλου όγκου του στρατού του, ο Ροβέρτος Γ΄ αναγκάστηκε να υποχωρήσει από την πόλη με αταξία.
Εν τω μεταξύ, ο Εδουάρδος Γ΄ με τον δικό του στρατό ξεκίνησε την πολιορκία της πόλης Τουρναί. Η πολιορκία τράβηξε σε μάκρος και τον Σεπτέμβριο ο Φίλιππος ΣΤ΄ βάδισε για να τον αντιμετωπίσει. Το αποτέλεσμα δεν ήταν μάχη, αλλά διαπραγματεύσεις, στις οποίες ο Ιωάννης Α΄ συμμετείχε ως ένας από τους πέντε Γάλλους πληρεξούσιους. Οι διαπραγματεύσεις κατέληξαν σε εκεχειρία, που συνήφθη στις 24 Σεπτεμβρίου. Η χαλάρωση στις μάχες, εκτός από ένα διάλειμμα το 1342, διήρκεσε μέχρι το 1345.
Τον Αύγουστο του 1345 ο Ιωάννης Α΄ πολιόρκησε την Αγγλο-Γασκωνική φρουρά στο Μονσάμπ έξω από το Κοντόμ, όταν ο Ερρίκος κόμης του Λάνκαστερ έφτασε στο Μπορντό. Ο Ντέρμπυ άρχισε την εκστρατεία του με την κατάληψη της φρουράς της πόλης Μπερζεράκ υπό καταιγίδα. Αυτό προκάλεσε μεγάλη έκπληξη στη γαλλική Αυλή, καθώς δεν αναμενόταν σημαντικός αγγλικός στρατός στον νότο. Ο Ιωάννης Α΄ βοήθησε στη στήριξη της γαλλικής θέσης, συγκεντρώνοντας μερικούς από τους επιζώντες και υποχώρησε στο Περιγκέ. Ο Ερρίκος του Λάνκαστερ μετακινήθηκε για να περικυκλώσει το Περιγκέ, αλλά δεν είχε τη δύναμη να καταλάβει την πόλη και τον Οκτώβριο, με την άφιξη μίας δύναμης που διοικούσε ο Λουδοβίκος των Πουατιέ κόμης του Βαλεντινουά, αναγκάστηκε να αποσυρθεί.
Τον Σεπτέμβριο του 1346, μετά την ήττα της Γαλλίας στη Μάχη του Κρεσύ και την έναρξη της πολιορκίας του Καλαί από τους Άγγλους, ο Ιωάννης Α΄ διορίστηκε βασιλικός υπαρχηγός στα νοτιοδυτικά. Ωστόσο, λόγω της γενικά επιδεινούμενης κατάστασης στη Γαλλία, έμεινε με λίγα στρατεύματα και λίγα χρήματα. Επομένως, δεν μπόρεσε να εμποδίσει τον Ερρίκο του Λάνκαστερ, ούτε να ενοποιήσει τα κέρδη που είχε από τους Άγγλους στον νότο, ούτε να ξεκινήσει μία μεγάλη επιδρομή στο Πουατιέ.
Οικογένεια
Νυμφεύτηκε τη Ρεν ντε Γκοτ (αποβ.1325), ανιψιά του Πάπα Κλήμη Ε΄,[4][5]· δεν απέκτησαν παιδιά.
Ο Ιωάννης Α΄ αργότερα νυμφεύτηκε τη Βεατρίκη του Κλερμόν. Είχαν τέκνα:
Σημειώσεις
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Charles Cawley: «Medieval Lands». (Αγγλικά) Charles Cawley, "Medieval Lands", 2006-2020.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12437860h. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ p11341.htm#i113401. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ Thomas Frederick Tout and Hilda Johnstone, The Place of the Reign of Edward II in English History, 217.
- ↑ The Crucifix of Baden, 55.
- ↑ The Encyclopædia Britannica, Vol.3, (1911), 809.
- ↑ Mesurier, 495.
- ↑ George, 135.
Βιβλιογραφικές αναφορές
- George, Anita, Annals of the ratuens of Spain, Vol.1, Baker and Scribner, 1850.
- Mesurier Chepmell, Havilland Le, A Short Course of History, Whitaker and Co., 1897.
- The Crucifix of Baden, Christian Press Association Publishing Company, 1896.
- The Encyclopædia Britannica, Τόμος 3, Ed. Hugh Chisholm, 1911.
- The Place of the Reign of Edward II στην Αγγλική Ιστορία, Manchester University Press.
Περαιτέρω ανάγνωση
- Sumption, Jonathan, The Hundred Years War, Τόμος 1, Trial by Battle, 1990,(ISBN 0-571-13895-0)
Φανταστικές απεικονίσεις
Ο Ιωάννης Ι του Armagnac παρουσιάζει στη μεσαιωνική σειρά, Lions and Lilies Books 1, 2 and 4 - The Lily and the Lion, The Order of the Lily and The Traitor's Noose από την Catherine A. Wilson και την Catherine T. Wilson.
